Serinleten öneriler

tkumeli@milliyet.com.tr Bunaltıcı sıcaklarda en sık karşılaşılan sorun güneş çarpmasıdır. Belirtileri baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, aşırı yorgunluk ve halsizliktir. Bu durumla karşılaşıldığında, hemen serin bir yerde dinlenmeye geçilmeli ve bol sıvı alınmalıdır.Normal şartlarda metabolizma denilen, vücuttaki kimyasal olaylar sonucu gelişen enerji ile vücut ısısı oluşur. Metabolizma ise vücudun beden hareketleriyle orantılı olarak artar. Vücut solunum ve terleme gibi faaliyetlerle bu ısıyı 36 derece dolaylarında tutmaya çalışır. Güneşin çok daha yoğun şekilde kendini gösterdiği yaz aylarında nefes alamama, ateş basması, baş dönmesi, yorgunluk, halsizlik gibi şikayetler herkesi rahatsız ediyor. Sıcak havada artan terlemeyle vücut ısısı normale düşürülmeye çalışılır. Havaların çok ısındığı dönemlerde artan terlemeye rağmen vücudun ısı kaybı yeterli olamaz. Hava sıcaklığı yanında rutubetin artması, terin buharlaşmasını engellediğinden ısı kaybını daha da azaltır. Yani sıcaklığın artmasıyla birlikte havanın nem oranının artması vücutta ısı birikimine, bu da ısı artışına bağlı hastalıkların gelişmesine neden olur. Bu arada terle kaybedilen su ve tuz gibi bazı maddelerin kaybı ve bunların yerine konulamaması hastalık tablosunu ağırlaştırır.Yaşlılar, bebekler, şişmanlar, kalp-damar hastaları, yanık, egzama, sedef, cilt hastalıkları, ter bezi bozuklukları olanlar, hareketsiz kalanlar, alkolikler, sporcular, nöbetçi askerler, madenciler ve itfaiyeciler risk altındadır. İshal, kusma gibi sıvı kaybına neden olan rahatsızlıklar bu mevsimde daha çok önemlidir. Sıvı kayıpları yerine konulamadığında özellikle yaşlılar ve bebeklerde ölüme yol açabilir. Kimler risk altında? Yaz aylarında sıvı kayıpları daha çok olduğu için günde 2-2,5 litre su içilmeli. Spor yapanlar, ağır işlerde çalışanlar daha fazla su içmeli. Ayran mineral dengesini oluşturduğu için yaz aylarında daha çok içilmeli. Yoğurt veya cacık da tüketilebilir.Tavuk yemeklerinin ve sütlü ürünlerin tazeliğinden emin olunmalı. Ağır yemekler yerine bol sebze ve meyve tercih etmekte yarar var.Öğle yemeklerinde yağlı, tuzlu ve kuru yiyeceklerden kaçınılmalı.Hafif yiyecekler yenmeli, yanlarında ayran, su, meyve suyu gibi bol sıvı alınmalı. Alkol ve kafein idrar artışı ve sıvı kaybı yaptığı için sıcak saatlerde içilmemeli. Nasıl beslenmeli? haftanın öğüdü Güneş çarpmasında gerçek vücut sıcaklığı 41 dereceyi aşar, bu durumda merkezi sinir sistemi bozukluğu ve terleyememe görülür. Asıl sorun terleyemediğimizde başlar. Merkezi sinir sistemiyle ilgili bozukluk olan olgularda, tuhaf davranışlar, tuhaf konuşma, kasılma, nöbet geçirme, koma görülebilir. Böyle bir durumda, hastayı sıcak ortamdan uzaklaştırın, yatırarak veya oturtarak dinlendirin. Güneş çarpmasına maruz kalan hasta için derhal serinletici önlemler alın. Öncelikle giysilerin çıkarılıp hastanın esintili ve serin bir yere alınması çok önemli. Bilinci yerinde değilse, yarı baygın veya nöbet geçiriyorsa kesinlikle ağzından sıvı vermeyin. 30 dakika içinde iyileşme görülmezse, bilinci bulanıklaşırsa ve vücut ısısı düşmezse hastayı en kısa sürede hastaneye ulaştırın. Güneş çarpmasında ilkyardım haftanın besini Yoğurt kandaki asit baz dengesini sağlıklı hale getirir. Elektrolit dengesine katkıda bulunur.Zararlı bakterilerin üremesini durdurarak bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına etki eder, mide rahatsızlıklarını önler. Şeker hastaları için yararlı bir besindir, kan şekerini düzenleyici etkisi vardır. Kaymağı alınmış ve mutlaka ekşimemiş yoğurt tercih edilmelidir. Bağırsak düzensizliklerinin giderilmesine, özellikle çocuk ve yetişkinlerde karşılaşılan ishallerin tedavisine yardımcı olur. Bağırsaklarda bulunan tehlikeli ve zararlı mikropların çoğalmalarına, hatta yaşamalarına engel olur. Kanser riskini azaltır, özellikle kolon kanserine karşı koruyucudur. Vücuttaki kolesterol miktarının azalmasına yardımcı olur, LDL kolesterolü azaltır. Süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra laktoz intoleransı nedeniyle bağırsaklarda gaz problemi yaşayan kişilerde laktozun parçalanması nedeniyle gaz oluşumunu azaltır. Gıda zehirlenmelerine karşı koruyucudur. Bağırsaklarda B vitaminlerinin bolca üretilmesini sağlar. Rahatlatıcı etkisi nedeniyle iyi ve rahat bir uyku için idealdir. Yoğurt