Yapay zeka hastalığı gözünden tanıyor

Yeni gelişen teknolojilerin en heyecan verici yanı, her an bir sürprizle karşımıza çıkabilmeleri... Yapay zeka gibi bir teknoloji söz konusu olduğundaysa olasılıkların sonsuzluğu, beklentileri çok daha öteye taşıyor. Yapay zekanın bilim insanlarını şaşırtan son marifeti, genetik hastalıkları erkenden ve çok kısa sürede tespit etmedeki başarısı oldu. Amerika’da geliştirilen bir dizi yeni teknoloji otizm, Alzheimer gibi hastalıkların çok erken yaşta teşhis edilebilmesini sağlarken, nadir görülen sendromların bile kolayca anlaşılmasını mümkün kılıyor.

Teşhiste başarılı

Yapay zekanın bunu nasıl başardığını anlama adına çok sık kullanılan iki terim arasındaki farkı aydınlatmakta fayda var: Makine öğrenimi ve yapay zeka. Makine öğrenimi, öğrenme yetisine sahip bir algoritmayı ifade ediyor. Derin öğrenme adı da verilen bu algoritma, belirli bir konuda binlerce doneyi ardı ardına tanımlayarak öğreniyor. Örneğin bilgisayara bir kediyi öğretmek için dört ayaklı, kürklü vs. diye tanımlamak yerine binlerce kedi resmi yükleniyor. Bilgisayar her kediden yeni bir özellik tanımlıyor ve tıpkı insanlar gibi zamanla kedi türünün varyasyonları hakkında çok fazla fikir sahibi oluyor. Bu şekilde tüyleri dökülmüş ya da yüzünde kızarıklıklar olan bir kedinin diğerlerine kıyasla bir sorunu olduğunu da tespit edebiliyor. Yapay zeka ise makinenin öğrendikleriyle eyleme geçen hali. Şayet yazılım kedinin sorununu tespit ettikten sonra tedavi gerektiğine karar verip sahibine bildirerek veterinerde bir randevu ayarlarsa, yapay zeka devreye girmiş oluyor.

Amerika menşeili Face2Gene, hastalıkları ve sendromları tespit etmede kedi örneğindeki yöntemi kullanan bir yapay zeka uygulaması. Farklı sendromları anlamak için yüz tanıma teknolojisini kullanan Face2Gene’in yaratıcıları, aynı zamanda Facebook’un fotoğraflardan yüz tanıma özelliğini geliştiren ekip. Teşhis edilmesini istediğiniz fotoğrafları Face2Gene uygulamasına yüklediğinizde, veritabanındaki binlerce fotoğrafla kıyaslamaya başlıyor. Gözler ne derece yana eğik, göz kapağı ne derinlikte, kulaklar ne kadar aşağıda gibi verileri kıyaslayarak konulabilecek teşhislerin listesini getiriyor.

The Right Eye Otizm Testi adlı derin öğrenme teknolojisi ise 12 aylık bebeklere bile teşhis konulabilmesini sağlıyor. Bu ayın başında Las Vegas’taki CES fuarında tanıtılan The Right Eye, ikiye bölünmüş ekranı izleyen bebeklerin göz hareketlerini kızılötesi yardımıyla algılıyor. Ekranın bir yarısında insanlar, diğerinde soyut geometrik şekiller yer alıyor. Otizmli olmayan bebeklerin o yaşta soyut şekiller yerine insan yüzlerine odaklanması bekleniyor. Sistem bu şekilde 400’den fazla çocukta denenmiş ve yüzde 86 oranında doğru teşhiste bulunmuş.

Doktor onaylamalı

Alzheimer erken teşhisinde kullanılacak bir başka teknolojiyse ses verisini işliyor. Toronto merkezli Winterlight Labs’de geliştirilen teknoloji, hastaların konuşmasında doktorların fark edemeyeceği kadar hassas bozuklukları tespit edebiliyor. Bu sayede bunamanın en erken belirtilerini bile ortaya çıkarabiliyor. Yapay zeka hastalık teşhislerinde şimdilik yardımcı niteliğinde ve her koşulda sonuçların bir uzman doktor tarafından onaylanması gerekiyor.

Stephen Hawking’in söylediği gibi yapay zeka insanlığın başına gelen ya en iyi ya da en kötü şey olacak. Yapay zeka insan ırkının dahi çocuğu gibi; onu nasıl evriltir, nasıl bir dünya içinde var olmayı öğretirsek karakteri de ona göre yapılanacak. En iyi şey olmasını istiyorsak, onu barışçıl verilerle geliştirebilir, öğrenme kapasitesini ve eyleme geçme hızını kendi türümüzün iyiliği için kullanabiliriz. Ona savaşmayı ve yok etmeyi öğretirsek, o da kendisini yaratan türü yok etmekte çok daha üstün olacak. (Kaynak: Wired dergisi)