8.8’lik deprem 53 ülkede korku

Şili’de yerel saatle sabaha karşı 03.34’te (Türkiye saatiyle 08.34) meydana gelen depremin merkez üssü, başkent Santiago’nun 325 km güneybatısında, Maule kıyıları açıklarında yerin 35 km altı olarak açıklandı. 8.8’lik depremin ardından birkaç saat içinde 5-6.9 büyüklüklerinde 19 artçı sarsıntı daha meydana geldi. Ölü sayısı 214 olarak açıklanırken, bu sayının artabileceği belirtildi.
Depremde ülkenin ikinci büyük kenti olan Concopcion büyük hasar gördü. Televizyon görüntülerinde Concepcion’da çok sayıda binanın yıkıldığı, bazı binalarda yangın çıktığı, yolların çöktüğü, yaralı insanların sokaklarda yattığı görüldü.

1.5 dakika sürdü
Depremde 1.5 dakika boyunca sallanan başkent Santiago’da da havaalanı 24 saatliğine kapatıldı, elektrik ve telefon hatları kesildi. Şili Devlet Başkanı Michele Bachelet, depremden etkilenen bölgelerde “afet durumu” ilan etti. Depremin komşu ülke Arjantin’de hissedildiği belirtildi. Türkiye’nin Santiago büyükelçiliği binasında da hafif maddi hasar oluştu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin, Santiago ve çevresinde yaklaşık 200 kadar Türk vatandaşının yaşadığını belirterek, kendilerine Türk vatandaşlarından herhangi bir kayba dair bilginin ulaşmadığını kaydetti.

Bütün Pasifik’e uyarı
Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, depremin ardından, dünyanın dörtte birine denk gelen bütün Pasifik bölgesi için tsunami uyarısı yayımladı. Pasifik Okyanusu’ndan Hawaii ve Asya’ya doğru jet hızıyla (saatte 450 mil) yol alarak ilerlediği belirtilen tsunami dalgalarının Güney Amerika ile Pasifik adaları da dahil olmak üzere Hawaii’den Avustralya, Yeni Zelanda, Filipinler, Japonya ve Rusya kıyılarına kadar ulaşabileceği belirtildi.
ABD’nin California ve Alaska eyaletleri içinse düşük de olsa tsunami riski bulunduğu kaydedildi. Şili’ye 660 km mesafedeki Robinson Crusoe adasına dev bir dalga ulaşırken, önemli bir hasarın oluşmadığı açıklandı. Şili’deki depremden yaklaşık 16 saat sonra (Türkiye saatiyle geceyarısında) tsunaminin ilk dalgaları Hawaii’yi vurdu. Hawaii’de yetkililer saatler öncesinden sirenlerle halkı uyardı.

BÜYÜKLÜĞÜ MARMARA DEPREMİ’NİN 896 KATI
Şili’deki 8.8’lik depremin, geçen ay Haiti’yi yerle bir eden 7 büyüklüğündeki depremden 1152 kat daha güçlü olduğu belirtildi. Depremlerin büyüklüğündeki her 0.1’lik artışın salınan enerjiyi 64 kat artırdığı ifade edildi. Bu hesaba göre 17 Ağustos 1999’da Marmara Bölgesi’nde meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki deprem, Haiti depreminden 256 kat daha güçlü, Şili depremindense 896 kat zayıftı.

Japonya’da da 6.9’luk deprem
Şili’deki depremden saatler önce Japonya’nın güneyindeki Okinava Adası açıklarında 6.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Yerel saatle cumartesi sabahı 05.31’de (Türkiye saatiyle cuma akşamı 22.31) meydana gelen depremde can ve mal kaybı olmadı. Tsunami uyarısı yapılırken daha sonra bu uyarı kaldırıldı.

DEPREMİN ANATOMİSİ

En büyük depremin yaşandığı bölgede oldu
ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi’ne göre dünkü deprem Nazka ve Güney Amerika tektonik tabakalarının sınırı üzerinde meydana geldi. Her iki tabaka yılda 80 mm olmak üzere birbirlerinin üzerine çıkıyorlar. Bu deprem de Nazka tabakasının Güney Amerika tabakasının altına girmesiyle gerçekleşti. Pasifik “Ateş Çemberi” adı verilen deprem bölgesinde bulunan Şili’de sık sık büyük sarsıntılar yaşanıyor. Ülkede 1973’ten bu yana en az 7 büyüklüğünde olan 13 deprem meydana geldi. 22 Mayıs 1960’da, meydana gelen 9.5 büyüklüğündeki deprem, kayıtlara en büyük yer sarsıntısı olarak geçmişti. 9.5’lik deprem, dünkü sarsıntıyla aynı bölgede meydana gelmişti. Bu depremde 1655 kişi ölmüş, 2 milyon kişi evsiz kalmıştı. Depremden sonra çıkan tsunamide Hawaii, Japonya ve Filipinler’de ölenler olmuş, ABD’nin batı kıyıları zarar görmüştü.