Aşkın soylu boyutu

BİR dönem filmi değil "Sadık Arkadaş". Ama bir döneme adını vermiş, baskın kişiliğini de yansıtmış Kraliçe Victoria'nın, kocası Prens Albert'ın ölümünden sonra ona en yakın kişi olan John Brown ile ilişkisini anlatıyor. Gerçek bir öykü anlatması kadar, katı, tutucu, akıllı bir kadın olarak tanınan Kraliçe Victoria'nın duygusal yanını ortaya çıkarması da filmin çekiciliğini arttırıyor.
"Üzerinde güneş batmayan imparatorluk" zamanında "dünyanın en güçlü kadını" unvanını hak etti Kraliçe Victoria. Uzun saltanatı boyunca İngiltere püriten bir ahlak anlayışına sahip olmakla birlikte düşünsel alandaki gelişmeler edebiyata, oradan da okuma alışkanlığıyla tanınan İngiliz toplumuna yansıdı. Ancak Kraliçenin manevi gücü o kadar yüksekti ki, o yasa girip devlet işlerinden elini eteğini çekinceye kadar muhafazakar "Tory"lerin mutlak egemenlikleri sarsılmadı. Kraliçe, İskoç kırlarında severek evlendiği ve tifodan öldüğünde gerçekten üzüntüye boğulduğu eşinin yasını tutarken, tilki politikacı türünün en iyi örneklerinden Başbakan Benjamin Disraeli, ülkeyi yönetiyordu. Gözden ırak gönülden de ırak olur diyen atalar hakı çıkana kadar...
Ailesi dahil, ikiyüzlü ve çıkarcı soylularla çevrili Victoria, yaşadığı acıyı hepsinden çıkarmaktadır. Her tür eğlenceyi kendisi gibi onlara, dolayısıyla, hizmetkarlarına da yasaklamıştır. Prens'in sağlığında İskoçya'daki Balmoral Şatosu'na giderken kaza geçirdiklerinde, kendisini ve kızlarını sağsalim Şato'ya ulaştıran, Prens'in güvenini kazanan John Brown'ı yanına çağırtır. Soylu olmadığı gibi dönemin protokluüden ve görgü kurallarından habersiz, dobra dobra konuşan John Brown, dürüstlüğü ve sadakatiyle Victoria'yı etkiler. Onu atla gezintiye çıkarır; İskoçya'ya götürür; yeniden yaşama sevinci kazanmasını sağlar. Bu arada muhalifler İrlanda Kilisesi'nin ayrılmasını talep etmişlerdir; yaklaşan tehlikeyi sezen Brown, alay edenlere aldırmayıp sıkı güvenlik önlemleri alır. O kadar yakınlaşırlar ki birbirlerine, Galler Prensi ve Kraliçenin danışmanı Sir Posonby John'u gözden düşürmek için tuzaklar kurar, muhalif basın Disraeli'nin bie benimsediği Mrs. Brown adını takar Kraliçeye...
Victoria ile John arasında aşk söz konusu olamaz. Kraliçelik orunu buna izin vermez. Üstelik ölen kocasına hala bağlıdır Victoria. John, zaman zaman kabaca "Kadın" diye seslendiği Kraliçesine derin bir saygı duyar; hiç evlenmemiş bu adamın Victoria ile bir koca, bir ağabey, bir dost olarak içtenlikel ilgilenmesi, onun için kaygılanması öyle dokunaklı ki! Kraliçeyi insan olarak gören tek kişi John'dur. John gibi kaba saba bir adamın cesaretini, dürüstlüğünü, içtenliğini, açıksözlülüğünü takdir eden tek kişi de Victoria'dır.
Yavaş gelişen bu öykü, doğal olarak yavaş kurgulanmış. Ancak görsel yönden İngilizlere özgü yalın bir estetik, titiz bir sanat yönetimi, kusursuz bir makyajla yönetmenin İskoç kırlarının temiz ve serin havası gibi biçemiyle bir araya gelince ortaya sürükleyici bir film çıkmış. Ancak asıl gücünü oyuncularında alıyor. Dame unvanlı Judi Dench ile Billy Connolly, oyunculuğun doruklarında dolaşıyorlar. Dench, her yönüyle olgunlaşmış bir oyuncu. Öte yandan genç bir yıldız adayı kadar tutkulu. İtiraf etmeliyim, Dench'ten çok Connolly'den etkilendim. Kendinden emin, dikkafalı bir İskoç olarak da, hasta yatağında bile sevdiği kadın için kaygılanan, onu maddi değerlerin ötesinde seven bir erkek olarak da çok inandırıcı. Yardımcı oyuncuları gerçekten başarılı. Ancak Disraeli rolünde Anthony Sher'in biraz abartılı olduğunu söylemek gerek.
"Sadık Arkadaş / Her Majesty Mrs. Brown" - Yönetmen: John Madden / Görüntü: Richard Greatrex / Senaryo: Jeremy Brock / Müzik: Stephen Warbeck / Oyuncular: Dame Judi Dench (Kraliçe Victoria), Billy Connolly (John Brown), Anthony Sher (Benjamin Disraeli), Geoffrey Palmer (Henry Posonby), David Westhead (Galler Prensi).