Çevre felaketi

Rus gemisi lodosla oluşan dev dalgalara dayanamayıp kırıldı. 800 ton fuel oil Marmara'ya aktı. Florya kıyıları mazota bulandı


       Ambarlı'ya petrol getiren Rus bandıralı "Volgoneft 248" adlı nehir tipi eski bir gemi, lodosun etkisiyle önce sürüklendi; sonra da kırılarak karaya oturdu.
       Kırılan petrol tanklarından 800 ton fuel - oil denize sızarken, geminin burun kısmı sulara gömüldü. 16 Rus mürettebattan ikisi kadın 11'i kurtarıldı, 5'i tehlikeye rağmen gemiyi terk etmedi. Ekolojik dengeyi bozan ve çevrecilerin büyük tepkisini çeken olay, Marmara ve boğazların içinde bulunduğu tehlikeyi bir kez daha gözler önüne serdi.
       Rus bandıralı 132 metre boyunda, 16.9 enindeki Volgoneft 248 isimli petrol gemisi, Ambarlı'ya boşaltmak üzere Bulgaristan'dan 4 bin 363 ton fuel - oil yükledi. 27 Aralık'ta Kavak'tan kılavuz kaptan alarak boğazı geçen gemi, Ambarlı açıklarında demirleyerek yükünü boşaltmak için beklemeye başladı. Şiddetli lodosa yakalanan gemi, demirli olmasına rağmen dün saat 03.30'da sürüklenmeye başladı, 04.40'da gemi bir nolu ambarından kırıldı.
       Geminin baş tarafı petrol tanklarıyla birlikte karanın yaklaşık 1.5 mil açıklarında battı. Kırılan tanklardaki petrol de denize döküldü. Bu petrolün büyük bir kısmı lodosun etkisiyle sahile vurarak ziftleşti.
       Kırılma anında burun kısmında bulunan mürettebat ise geminin arka kısmına geçerek kurtuldu.

100 kişilik ekip

       Sabahın erken saatlerinden itibaren Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmesi ekipleri, üç gemi, kara tahlisiye grupları, destek grupları, Büyükşehir Belediyesi ekipleri ve ambulanslarla birlikte yaklaşık 100 kişilik bir ekip mürettebatı kurtarma çalışmalarına başladı.
       Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri ekipleri, personeli kurtarmak için önce "varagele" sistemiyle roketle halat attı. Ancak riskleri bulunan bu kurtarma sisteminden vazgeçildi.

Kaptan ve ekibi terk etmedi

       Daha sonra bir tahliye botu gemiye yaklaşmayı başardı ve ikisi kadın 11 mürettebatı kurtardı. Ancak birinci ve ikinci kaptan, baş mühendis, elektrik ve telsiz zabiti, firmalarının isteği doğrultusunda uyarılara ve tehlikeye rağmen gemide kaldı.
       Kurtarılan mürettebat Menekşe sahili açıklarında bekleyen Alemdar 2 kurtarma gemisine bindirildi. Burada yapılan ilk müdahalenin ardından mürettebat otele yerleştirildi.
       Mürettebatın kurtarılmasının ardından petrolün denize yayılmasını engellemek amacıyla geminin etrafına bariyer yerleştirme çalışması başladı. Ancak lodos bu çalışmaların yapılmasını gün boyu engelledi. Ayrıca rüzgarda bariyerlerin yeterli korumaya sağlayamayacağı bildirildi.

Nasıl kırıldı

       Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdür Yardımcı Barda, geminin eski olmasının kırılmaya neden olabileceğini belirtti. Dalganın kuvvetinden ve metal yorgunluğundan da gemilerin kırılabileceğini vurgulayan Barda, kesin kırılma nedeninin teknik incelemeden sonra belirlenebileceğini söyledi.

Çevre felaketi

       Bu arada çevreciler olaya büyük tepki gösterdi. Canlıların ölümüne ve denizin kirlenmesine neden olan kazayı çevreciler Menekşe'ye giderek protesto ettiler. Doğa Savaşçıları, "Boğazlar yol geçen hanı değil" ve "Sizi uyanmaya davet ediyoruz" pankartları açtı.
       İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, ilk aşamada yakıtın 40 millik bir alanı tehdit ettiğini belirtti. Şu anda 5 - 6 millik bir alanın etkilendiğini vurgulayan Öztürk, "Burada artık yaşamdan ümidi kestik" dedi.
       Bu arada Deniz Zabıtası da, sudan ve atıklardan numune alarak incelemeye başladı. Sahil Güvenlik ve sigorta ekspertizleri de gemide inceleme yaptı. Geminin bağlı bulunduğu Addo firmasının onayı alındıktan sonra kurtarma çalışmalarının başlayacağı bildirildi.

Ata'nın plajını kararttılar

Bir zamanlar plajı, dinlenme tesisleri, villaları ve doğal güzellikleriyle ünlü yazlık semt ve mesire alanlarının başında gelen Florya sahilleri, şimdi çirkinliklerle boğuşuyor. Bizans döneminde imparatoriçelerin saray mekanı olduğu söylenen bu sahillerde, Atatürk'ün denize girerken, sahil kumlarına uzanarak verdiği poz da artık sadece fotoğrafta kaldı.
       Menekşe'nin de devamı olan Florya sahilinin tarihi, Bizans dönemine kadar uzanıyor. Florya'nın yakın tarihte de büyük yeri bulunuyor. Lale Devri'nde en seçkin mekanlardan biri olan Florya, 1900'lü yıllarda da ailece gidilen ve sevilen bir mesire alanı olarak kaldı. Daha sonra 1936 yılında Atatürk'ün burada deniz köşkünü yaptırması ve semte özel bir önem vermesiyle 1935'ten 1970'lere kadar İstanbul'un Boğaziçi bir yana, Rumeli yakasındaki en bakımlı, zengin ve güzel yazlık semti olma özelliğini taşıdı. Florya aynı zamanda, İstanbul'un en fazla plajını barındıran bir mekan olma özelliğini koruyor. Ancak son yıllarda aşırı kirlilik nedeniyle Florya'da gözden düşen yerler arasına katıldı.

Kirliliğin cezası: 19.5 milyar

       İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanlığı, Rus bandıralı "Volgoneft 248" tankerine kıyıyı kirlettiği için 19 milyar 500 milyon lira ceza kesecek. Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, tankerde toplam 4 bin 463 ton fuel - oil olduğunu, uç kısmındaki depoda bulunan 500 ton fuel oil'in tamamen karaya vurduğunu söyledi. Tankerin karaya oturan kısmındaki depoda 3 bin 800 ton fuel - oil daha bulunduğunu ve bunun denize yayılmasından korktuklarını kaydeden Öztürk, şöyle dedi:
       "Ekiplerimiz bariyerlerle tankerin çevresini saracak. Çünkü kuvvetli lodos ve dalgalar tankeri dövmeye devam ediyor, her an deponun delinerek yakıtın denize sızma tehlikesi var. Makinelerimizle deniz yüzeyine yayılan yağı topluyor, karaya döküyoruz. Sevindirici nokta 500 ton fuel oil rüzgarın etkisiyle karaya vurdu, denize yayılmadı. Eğer karadan denize doğru rüzgar olsaydı yakıt Marmara'da daha büyük bir alana yayılırdı ve denizdeki canlılar için büyük bir kirlilik tehdidi oluştururdu"

Bakım bile yaptırmadan yola çıkmış

       Denizcilik Müsteşarlığı, Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu'nun talimatıyla şiddetli lodos nedeniyle karaya oturan ve ikiye ayrılan Rus bandıralı "Volganet - 248" adlı gemi hakkında soruşturma başlattı. Soruşturma sonucuna göre, Rusya'dan tazminat istenecek.
       Denizcilik Müsteşarlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, Rus bandıralı geminin, onarım ve bakım çalışması yaptırmadan yola çıktığı öğrenildi. İstanbul bölge Müdürlüğü, "ihmal" ve "çevre kirliliğine neden olduğu" gerekçesiyle savcılığa suç duyurusunda bulunacak. Soruşturma sonucuna göre Rusya'dan tazminat istenecek.

Denizde değil, nehirde gitmesi gerekiyor

       Kıyı Emniyeti Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdür Yardımcısı Orhan Barda, kırılarak karaya oturan 'Volgoneft 248' gemisinin 'nehir tipi gemi' olduğunu söyledi. Türkiye'nin "nehir gemisi cenneti" olduğunu ifade eden Deniz Ticaret Odası Başkanı Cengiz Kaptanoğlu da, batan geminin yeterli donanıma sahip olup olmadığının araştırılması gerektiğini belirtti. Öte yandan 'Volgoneft 248' adlı geminin 27 Aralık saat 06.40'da Kavak Kılavuzluk İstasyonu'ndan kaptan kılavuz alarak yola çıktığı belirtildi.

Fransa hala pislik temizliyor

       Fransa'da devlet sektörüne ait TOTAL - FİNA şirketi için petrol taşıyan çürük Erika tankerinin Brötanya açıklarında ikiye bölünmesinden sonra, Aralarında "Avrupa'nın en güzel kumsalı" olarak bilinen La Baule, Pornichet ve Pouliguen sahilleri dahil tam 400 km.lik kıyı şeridi tonlarca mazot altında kaldı.
       Savunma bakanlığı, "Fransa'nın en büyük çevre felaketi" olarak adlandırılan kirliliği temizleme çalışmalarına katılan 10 bin kişilik askeri ve sivil personel gücüne, dün 6 bin asker daha ekleneceğini açıkladı. Başbakan Lionel Jospin'in, Martinique adalarında geçirdiği yılbaşı tatilini yarıda keserek Britanya kıyılarına gelmesine yol açan mazot savaşı, tüm hızıyla sürüyor.
       Kirliliğin, güneye doğru inişi helikopterlerle izlenirken, ikiye bölünen Erika tankerinin depolarındaki henüz denize akmayan 20 bin tonluk petrolün, hava koşulları dolayısile sızmaya başlaması tam bir panik yarattı.

Dev dalgalar tekneleri yuttu

Marmara bölgesinde saatte 110 kilometre ulaşan şiddetli lodos 7 metrelik dev dalgalar oluşturdu. İstanbul kıyı şeridindeki yollar trafiğe kapandı, 15 tekne battı
       Haluk Atalay, Süleyman Özışık İstanbul

       İstanbul'u etkisi altına alan lodos ve sağanak yağış sonucu oluşan ve boyu yer yer 7 metreyi bulan dev dalgalar sahil yollarını kapattı, 15 tekneyi batırdı. Şehir trafiğinde büyük aksamalar yaşanırken ağaçlar devrildi, elektrik kabloları koptu. 17 kişi sobalardan sızan gazdan zehirlenerek hastaneye kaldırıldı.
       Maltepe - Bostancı, Bakırköy - Yenikapı arasındaki sahil yolu, dün gece lodostan oluşan dev dalgalar nedeniyle trafiğe kapanırken, Kartal, Maltepe, Bostancı ve Bakırköy sahillerindeki bazı kafeterya ve restoranları su bastı. Sabah saatlerinde Anadolu yakasında büyük trafik sıkışıklığı yaşanırken, ağaçlar rüzgara dayanamayarak park halindeki araçların üzerine devrildi. Bostancı'daki Marmara Yelken Kulübü'ndeki demirli 15 tekne battı. Boğaz sularındaki katı atıklar, dalgalarla birlikte karaya vurdu. Çöp yığınlarını, Üsküdar Belediyesi ekipleri temizledi.

17 kişi zehirlendi

       Bağcılar Yüzyıl Mahallesi'ndeki Sağlam, Tutumoğlu ve Yıldırım ailelerinden 17 kişi, gece sobadan sızan gazdan zehirlenerek tedaviye alındı. Zennure ve Selçuk Yıldırım'ın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu bildirildi.
       İstanbul Şehir Hatları'nın Üsküdar - Eminönü ve Üsküdar - Kabataş seferlerine, lodos nedeniyle kısa süre ara verilirken Boğaz'daki transit gemi geçişi de çift taraflı olarak iptal edildi.
       Meteoroloji yetkilileri, önceki gece saatte hızı ortalama 100 kilometreyi bulan lodosun, bugün de devam edeceğini kaydetti. İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Mikdat Kadıoğlu, lodosun, Avrupa'yı etkisi altına alan soğuk hava cephesini Türkiye'ye taşıdığını önümüzdeki günlerde kar yağışının beklendiğini söyledi.