Güneş çılgınlığı

Tüm dünyada milyonlarca kişi "tutulma"nın en iyi izleneceği yörelere akın ederken, Türkiye'de turizm patlaması yaşanmadı


Binlerce yerli ve yabancı turist, yüzyılın son güneş tutulmasını izlemek üzere üzere tam tutulmanın yaşanacağı Bartın - Cizre gözlem hattında yerlerini aldı. Bazı yabancı konukların "terör" gerekçesiyle son anda rezervasyonlarını iptal etmesi dışında, bölge halkı tutulma turizminden memmun.
Bu doğa olayı nedeniyle tuvalete, asfalt yola ve senfoni orkestrasına kavuşan vatandaşlar, heyecanla güneş tutulmasını bekliyor.
Yüzde 100 tutulma yaşanacak bölgelerdeki son durum şöyle:
* Bartın: 65 kişilik Japon turist grubu bir otele yerleşti.
* Kastamonu: İlde ve tutulmanın Türkiye'deki başlangıç noktası olan Cide ilçesinde toplam bin 200 kişilik rezervasyon yapıldı. Bunlardan 140 kişilik Japon gurubu gelmedi. Alman, ABD, Portekiz, Avustralya ve İspanya'dan gelen turistlerin sayısı bini aştı.
* Çorum: Ankara'da konaklayan 500 dolayında yerli ve yabancı bilim adamı bu sabah kentte olacak. Osmancık ilçesinde 15 çadır kuruldu, izleme sahasında su ve tuvalet gereksinimlerinin karşılanacağı düzenleme yapıldı. 700 bilim adamı Osmancık'ta.
* Amasya: 600 yabancı konuk kente geldi. Viyana Senfoni Orkestrası bu sabaha karşı kente gelecek. Almanya, Fransa, Japonya, İngiltere ve Hollanda'dan iki bin dolayında turist bölgede bulunuyor.
* Tokat: Zile ilçesine 200 yabancı turist geldi, bunların 79'i Japon. Rusya, Kore ve Belçika'dan gelen turist kafilesi de tutulmayı bekliyor. Turhal'a Gürcistan'dan 12 bilimadamı geldi. İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Araştırma ve Uygulama Merkezi, 15 kişilik ekiple çalışmalarını sürdürüyor. Rusya'dan yedi, Kore'den iki kişi ilçeye geldi.
* Sivas: 2 bin 656 kişilik rezervasyon yapılmasına karşın şu ana kadar dört ülkeden toplam 500 turist geldi. Büyük çoğunluğunu Japonların oluşturduğu turistler arasında Almanya, Hollanda ve ABD'den gelenler de var.
* Elazığ: Bin Japon ve ABD'li bilimadamı davul zurna eşliğinde halaylarla karşılandı. Japon uzay bilimi profesörleri, Harput'ta büyük teleskoplarla güneş tutulmasını izleyecek. Hazar Gölü çevresindeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarının tesisleri doldu. Turizm İl Müdürlüğü bünyesinde genç kızlardan oluşturulan rehberler, turistlerin sorunlarıyla yakından ilgileniyor, gezdiriyor.
* Diyarbakır: Kızılay, Silvan'ın Bağdere köyünde çadır kurdu. NASA'dan iki uzman burada bulunuyor. Teleskopların yerleştirilmesi için toprak zemin üzerine beton döküldü. Karayolları ekipleri, bozuk olan yolların asfaltma çalışmalarını sürdürürken, Japonya, ABD ve İsviçre'den 300 kadar turistin gelmesi bekleniyor.
* Batman ve Şırnak'ta hareketlilik gözlenmiyor. NASA uzmanlarının bugün Cizre'ye geçerek güneş tutulmasını izleyeceği öğrenildi.

Nasıl izlenmeli?

* Kesinlikle çıplak gözle bakmamak gerekiyor.
* Özel aygıt ve teknikler kullanmadan güneşi gözlemenin kataraktın gelişmesine, tutulma körlükleri veya retinal yırtıklara neden olabileceği için halkalı ya da parçalı tutulmalar sırasında güneşi gözleyin.
* Özel gözlükleri kullanın.
* Uygun koruyucularla izleseniz de sürekli güneşe bakmayın. 10 - 15 saniye izlemeden sonra birkaç saniye ara verin.
* Kendi olanaklarınızla elde ettiğiniz teleskop, optik cihazlar ve isli camları kulanmayın.
* Çocuklara tutulmayı kesinlikle bir yetişkinin denetiminde izletin.
* Katarakt ameliyatı geçirenler çok dikkatli olmalı.

Naklen izleme

* TRT: Yurtiçinde beş noktaya bağlantı yapılacak "Haber 13"ün ardından, "Güneş Tutulması - Özel" programında Avrupa'daki hat takip edilecek. Bulgaristan'ın ardından tam tutulmanın görüleceği Amasra, Sivas, Amasya, Tokat ve Elazığ'a bağlanılacak.
* NTV: Cide, Amasya, Tokat, Elazığ, Harput ve Cizre'den canlı yayın yapılacak.
* Kanal D: Amasya ve Sivas'tan tutulmayı dakikası dakikasına ekrana taşıyacak.
* Atv: Tutulma anında Amasya ve Tokat'tan canlı yayın gerçekleştirilecek.
* TGRT: Jülide Ateş, Savaş Ay, Cüneyt Arkın da Elazığ'dan yapılacak canlı yayında hazır bulunacak.
* Star: Tutulmayı, İstanbul, Cide, Sivas ve Amasya'dan ekrana getirecek.
* Show: Amasya'dan yapılacak canlı yayında tutulmanın tüm aşamaları verilecek.
* Kanal 7: 14.00'ten itibaren Elazığ Harput ve Tokat Turhal'la canlı bağlantı yapılacak.
* BRT: 12.00 - 14.00 arasında Ilgaz ve Harput'a bağlanılacak.
* TV8: Kemaliye ve Ağın'dan izleyiciye seslenecek.

Tutulma sarkacı oynatacak

1851 yılında Leon Foucault tarafından bulunan, dünyanın döndüğünü kanıtlamakta kullanılmış ve romanlara konu olan Foucault'nun Sarkacı, tutulma sırasında açısını değiştiriyor. 1954 yılında yaşanan tam tutulma sırasında ortaya çıkan açı değişikliğini göstererek Nobel Fizik ödülünü alan Maurice Allias'ın deneyi bugün tekrarlanacak. Allias'ın ölçümleri ispat edildiği takdirde, bilim adamları bu durumu açıklama sorunuyla karşı karşıya kalacaklar.

Dünya gözünü dikti

Rusya'da panik
Güneş tutulması, batıl inançları güçlü Rus toplumunu karamsarlığa ve tedirginliğe itti. İzvestiya gazetesi, Boris Yeltsin'in sağlık durumunun bozulabileceği, beklenmedik kararlar alabileceğini söyledi. Gazetelerdeki astrologlar Türklere, Öcalan'ı pazarlık unsuru olarak kullanmamalarını tavsiye ediyor.

Yunanistan'da sahtekarlık
Yunanistan'da, güneş tutulmasıyla ilgili "bilim - medyum" çekişmesi yaşanıyor. Kahinlerin medyada "tutulma kıyametin işareti" gibi konuşmalar yapması üzerine, Yunan astronomların lideri Dimitris Simopoulos, "Kıyamet geliyor diyenler sahtekardır" dedi.

Romanya'da Pavarotti konseri
Güneş tutulmasının en uzun süre izlenebileceği ülkelerden biri olan Romanya binlerce turisti beklerken, başkent Bükreş sokaklarını mesken tutan evsizler ve dilenciler polis tarafından özel barınaklara yerleştiriliyor. Tutulmanın gerçekleşmesinden sonra Pavarotti bir konser verecek.

Almanya'da hayvanlar gözlenecek
Frankfurt'taki hayvanat bahçesi yetkilileri, yeterince elemana sahip olmamaları nedeniyle, ziyaretçilerden güneş tutulması sırasında hayvanların tepkilerini dikkatle incelemelerini istedi. Daha önce bu konuda hiç araştırma yapılmadığını belirten yetkililer, hayvanlar beklenmedik bir harekette bulunduğu zaman not tutulmasını rica etti.

Fransa'nın gözlükleri Afrika'ya
Fransa'da bazı yardım kuruluşları halka güneş tutulmasını izlemek için kullandıkları gözlükleri atmayıp bağışlamalarını çağrısında bulundu. Toplanan gözlükler 2001 yılında meydana gelecek tutulma sırasında takmaları için Afrika ülkelerine gönderilecek.

İtalyanlar mucize beklemiyor
İtalya'da yapılan kamuoyu araştırmaları halkın yüzde ikisinin güneş tutulmasını "dünyanın sonu" olarak değerlendirdiğini ortaya çıkardı. İtalyanların yüzde 3.9'u ise tutulmanın insanlara yönelik doğaüstü bir uyarı olduğuna inanıyor.
Britanya'da köpeklere gözlük
Britanya'da bazı firmalar, köpeklerine karşı aşırı hassas davranan hayvanseverleri memnun etmek için özel köpek gözlükleri piyasaya sürdü. Devon ve Cornwall kentlerine akın etmek için son dakikayı bekleyen turistler ana yolları tıkadı.

Filistin'de resmi tatil
Körlüğe yol açacağı endişesiyle radyolardan sürekli yapılan uyarılarla halktan bugün sokağa çıkmamaları isteniyor. Ayrıca Filistin kabinesi geçen cuma aldığı kararla tutulma gününü resmi tatil ilan etti.

İran'da dua zorunlu
İran'da din adamları güneş tutulmasının dua edilmesini isteyen Allah'ın bir işareti olduğunu söyleyerek halkı bir hafta boyunca boyunca zorunlu olarak dua etmeye çağırdı.

Hindistan'da ruhlar arınıyor
Yüzlerce Hindu, güneş tutulması sırasında yıkanmanın ruhlarını kötülüklerden arındıracağı inancıyla kutsal nehir ve göllere akın ediyor. Yeniden doğuşa inanan Hindular, bugün kutsal bir suyla yıkanırlarsa ruhlarının en yüksek sınıfta dünyaya geri döneceğini söylüyor.

Ürdün'de kaza önlemi
Ürdün, tutulma boyunca meydana gelebilecek olası kazaları önlemek amacıyla İsrail'e açılan "Kral Hüseyin Köprüsü"nü trafiğe kapatma kararı aldı. Ayrıca daha önce bu günün resmi tatil ilan edildiği açıklanmıştı. Diyanet İşleri Bakanlığı da halkı tutulma boyunca dua etmeleri için uyardı.

Meksika'da felakete hazırlık
Bin yılın son güneş tutulmasının dünyanın sonu anlamına geldiğine inanan Meksikalılar mum ve kibrit satın alarak gelecek felakete hazırlık yapıyor. Bazı tarikatların toplu intihara kalkışmasından korkuluyor.