H1N1 virüsü nedir?

Serpil Dokurel - PembeNar Özel

H1n1 virüsü, halk arasında domuz gribine neden olan bir virüs türü olarak biliniyor. Serdar ortaç’ın bir süredir yoğun bakımda olan kardeşinde de h1n1 virüsü bulunduğu açıklandı. Bunun üzerine çok fazla merak edilen h1n1 virüsüyle ilgili tüm bilinmeyenleri Doç. Dr. Yasemin Akkoyunlu’ya sorduk. İşte H1N1 virüsü nedir, nasıl bulaşır sorularına verilen cevaplar…

H1N1 nedir?

H1N1 virüsü halk arasındaki adıyla “domuz gribi”; İnfluenza virüslerinin bir alt türüdür. Salgınlara sebep olabilmesi açısından önemlidir. En son 2009 yılında bir salgına yol açmıştır. Yaptığı hastalık, tedavisi ve korunma yolları diğer İnfluenza virüsleri ile aynıdır.

Grip (İNFLUENZA) nedir, nasıl bulaşır?

İnfluenza ya da grip, her yıl dünyada yaklaşık 3-5 milyon kişiyi etkileyen, 250-500 bin kişinin ölümüne neden olan bulaşıcı, İnfluenza virüsünün neden olduğu bir infeksiyon hastalığıdır. Grip hastalığı kuzey yarımkürede her yıl Ekim ayında görülmeye başlanarak Aralık ayında sıklığı artış göstermekte ve Nisan-Mayıs aylarına kadar devam etmektedir.

Grip; ani başlangıçlı ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları ile seyreder. Öksürük ve burun akıntısı eşlik edebilir. Ateş, eklem ve kas ağrılarının olmaması nezle gibi daha hafif seyreden diğer solunum yolu hastalıklarını düşündürür. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerde sinüzit veya zatürreye zemin hazırlayabilir.

İnfluenza virüsü damlacık yoluyla bulaşır. Hasta birey öksürürken veya hapşırırken virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yayar. Bu damlacıkların ağız ve buruna ulaşması ile hastalık bulaşır. Bu nedenle hastalığın yayılmasını önlemek için hasta kişi öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatmalıdır. Gripli kişi sık sık ellerini yıkamalı veya el antiseptikleri ile ellerini temizlemelidir. Ağzını elle kapatmak, hemen yıkayamayacaksa, bulaş açısından oldukça risklidir çünkü ellere bulaşan virüs buradan temas edilen her yere yayılır. Toplumda yayılmasını engellemek için, virüsün en yoğun bulunduğu hastalığın ilk günlerinde kalabalık ortamlara girilmemeli ve evde istirahat edilmelidir. Ev halkını korumak için de ayrıca oda sık sık havalandırılmalıdır. Özellikle çevresinde hastalığın ağır seyretme riski olan kişiler varsa hasta kişinin maske takması yararlı olacaktır. Maske, ağız ve burunu tam kapamalı, ıslandığında değiştirilip eller yıkanmalıdır.

Grip tedavisi nelerden oluşur?

Tedavi; istirahat ve destek tedaviden oluşur. Ateş düşürücü ilaçlar, bol sıvı alımı, semptomları hafifletecek adaçayı-ıhlamur gibi bitkisel çayların tüketilmesi önerilir. Ancak risk grubundaki kişiler ve risk grubunda olmasa bile hastalığın ağır seyrederek istenmeyen durumlara yol açabileceği kişilerde antiviral dediğimiz doğrudan grip virüsüne etkili ilaçların kullanılması gerekir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının % 98’inin nedeninin çeşitli virüsler olduğu unutulmamalı ve hemen antibiyotik arayışı içerisine girilmemelidir. Ateşli dönemin birkaç günü geçmesi ve iltihaplı balgam çıkmaya başlaması durumunda mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Gripten korunmak için ne yapmak gerekir?

Gribe yakalanmamak için sağlıklı beslenme, mevsime göre giyinme, el temizliği gibi kişisel önlemler alınmalıdır. Grip (İnfluenza) aşısı 6 aydan büyük herkese önerilmekte ancak özellikle risk grubundakilerin yaptırması öncelik taşımaktadır. Aşının grip mevsimi başlamadan önce her yıl Ekim ayında yaptırılması gerekmektedir. Ancak risk grubundaki kişiler, daha önce yaptırmadılarsa, Şubat ayına kadar aşıyı yaptırabilirler. Gebeler, 50 yaş üstündekiler, 5 yaş altındakiler, akciğer, kalp hastalığı olanlar, böbrek, karaciğer yetmezliği olanlar, kanser, diyabet gibi hastalıklar veya ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, organ nakli yapılanlar ve aşırı şişman kişiler risk grupları olarak tanımlanmıştır. Bu kişilerin ev temaslıları ve hizmet veren sağlık çalışanlarının da aşılanması gereklidir.

Virüsün yapısında sürekli değişiklikler meydana geldiği için hastalığın geçirilmesi veya aşılama ile oluşan bağışıklık kalıcı değildir, bir sonraki grip mevsiminde hastalığa tekrar yakalanılabilir. Aşı içeriği de bu değişim nedeniyle her yıl yenilenmektedir. Mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşı olunması gerekir.

Grip aşısı yumurta alerjisi olanlara veya aşıya/aşı içeriğindeki maddelere karşı daha önce ciddi alerjisi gelişmiş olanlara yapılmamalıdır.