'İstanbul’ mahkemelik

Yasemin Bay  

Hülya Aksular’ın rejisi ve koreografisiyle sahneye konan ve Mart 2007’den itibaren sekiz temsili verilen “İstanbul”u gösterime hazırlayan Plan Prodüksiyon, İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin (İDOB) sözleşmedeki yükümlülükleri haklı bir neden olmaksızın yerine getirmediği ve maddi, manevi zarara uğradıkları gerekçesiyle dava açtı.
Plan’ın avukatı Figen Koral Binyıldız, İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan davanın dilekçesinde, İDOB’un 15 Ocak 2007’de imzaladıkları sözleşmenin hükümlerine aykırı davranarak eseri, Ekim, Kasım ve Aralık 2007’de repertuvara almaması nedeniyle müvekkilinin 476 bin YTL zarara uğratıldığını iddia etti.

Altınay’ın suçlamaları
Plan Prodüksiyon’un yöneticisi İpet Altınay, sözleşme gereğince eserin sahnelenmeye devam ettiği süre içerisinde gişe gelirlerinden herhangi bir pay almadıklarını, sadece sponsorların kuruma bağışlayacağı tüm gelirden yüzde 25 pay alacaklarını açıkladı. Eserin sahnelenmesinin gerekçesiz iptal edilmesi nedeniyle de sponsorlar karşısında zor durumda kaldıklarını dile getirdi:
“Hülya Aksular’ın ısrarı üzerine ve 2010 yılı için İstanbul’a kapsamlı bir prodüksiyon hediye etmek amacıyla bu işe girmiştik. Eserin tüm masraflarını biz üstlendik. Ekim-Aralık 2007 gösterimleri için de yeni sponsorlarla görüşmelere başladık.
Fakat eylül ayında, İDOB Genel Müdürü ve Sanat Yönetmeni Kerim Soysal’ın görevden alınarak, yerine Suat Arıkan’ın getirildiğini ve 'İstanbul’un gösterimden kaldırıldığını öğrendik. Bu durumda da biz maddi ve manevi sıkıntı yaşadık. Üstelik sözleşmede belirtilen yüzde 25’lik payı da bugüne kadar hiç alamadık.”

'Sanatsal kaygım vardı’
İDOB Genel Sanat Yönetmeni Suat Arıkan ise “İstanbul”u neden repertuvara almadıklarını şöyle açıkladı:
“Sadece 'İstanbul’ değil, başka birçok eser de ekim ayında sahnelenemedi. Çünkü biz AKM’nin havalandırma sorunu nedeniyle ekim sonunda açtık sezonumuzu. Bir eserin sahnelenip sahnelenmeyeceğine sanat yönetmeni karar verir.’İstanbul’ için sanatsal bir kaygım vardı. Eserin daha önce sahnelenmiş olan şeklini doğru bulmuyordum. Ve 'İstanbul’ üzerinde rejisörün ve koreografın da düşünceleri doğrultusunda bazı düzeltmeler, değişiklikler yapmamız gerekiyordu. Bu değişiklikleri yapabilmek için de eseri Şubat 2008 programına koyduk.”

'640 bin YTL harcadık’
Altınay, eseri 2 ay gibi kısa bir sürede sahnelenmeye hazır hale getirdiklerini vurgulayarak, “İstanbul”un yaklaşık 640 bin YTL’ye mal olduğunu sözlerine ekledi: “Gerekli olan parayı özel sektör firmalarından ve kendi kaynaklarımızdan temin ettik. Kalan yarısını da ekim, kasım ve aralık ayları içindeki sahnelemelerden kotaracaktık.”
Arıkan İDOB’un şirketlere ticari kâr elde etmelerine imkan veren bir kurum olmadığına dikkat çekti: “Devletin verdiği imkanlar doğrultusunda sponsorlarla da desteklenerek sanatsal etkinlikler yapıyoruz. Sponsorluk ilişkisinde yatırım yapıp da karşılığında daha fazlasını kazanmak gibi bir kaygı olamaz. Sezonda sahnelenseydi yeni sponsorlarla görüşecektik denilebilir mi?”

Fatura tartışması
Altınay ise eserin yüksek fiyata mal olmasına İDOB’u neden gösterdi: “Siparişler İDOB tarafından verildi. Biz sadece faturaları ödedik. Zaten İDOB’un sipariş edip faturaları şirketimize gönderilen ve eserde kullanmadığı malzemeler de var. Bir kısım malların da ihtiyaçtan fazla satın alındığı belirlendi.”
Arıkan söz konusu iddiaya “Bunlar afaki şeyler” diyerek cevap verdi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“İDOB sözleşme gereği yapmaması gereken katkıyı da sağlamış durumda. İDOB’un hiçbir sorumluluğu yok. Kullanılmayan malzemeler olduğu iddiası da doğru değil.”

'Devre dışı bırakıldık’
Altınay İDOB’un eseri sözleşme bitiminden sonra repertuvara almasının da kendilerini devre dışı bıraktığını belirtti:  “Sözleşmemizin biteceği 15 Ocak 2008’e kadar eseri gösterimden kaldırarak, Şubat 2008’e 5 temsil koymaları bizi ve bize destek veren özel sektör firmalarını devre dışı bıraktı.”

'Bir art niyet yok’
Arıkan ise bir art niyet taşımadıklarını vurguladı: “İstanbul’a ya da başka yapıtlara karşı değiliz. Seyircinin kulağına, gözüne gelecek her türlü zararı engellemek ve kaliteli eserleri sahnelemek gibi bir kaygım var. Onun için bazı eserleri kaldırabilirim, bazı eserleri değiştirebilirim, tabii yaratıcılarının görüşleri doğrultusunda.”