Kazılar iptal, tarihi eserler orta malı oldu

Kültür ve Turizm Bakanlığı müfettişlerince hazırlanan raporlara dayanılarak Bakanlar Kurulu kararıyla 2 yıl önce kazı çalışmaları durdurulan Muğla’nın Datça ilçesindeki Knidos antik kenti korumasız bırakıldı. Amfora, seramik ve mermer buluntular, eski sandıklar içinde ve kazı evinin duvarı etrafına öylece saçılmış durumda.
Çıplak Afrodit heykeliyle ün yapan Knidos, pek çok heykeltıraş yetiştirdi. Heykellerinin güzelliğiyle bilinen tarihi kentte bugün o heykeller yer almıyor. Pek çoğu kaçak kazılar sonucu sahile yanaşan yatlarla kaçırıldığı düşünülen Knidos eserleri bugün Avrupa müzelerini süslüyor. Yatlar antik limana bugün de sıkça uğruyor. Antik kentin de güvenliği Osmanlı Devleti dönemindekinden pek de farklı değil. Geçen yıl sonuna kadar antik kentin bekçiliğini yapan Jandarma Karakolu Knidos’tan ayrılınca tarihi ören yeri yeniden eski günlerine döndü. 

‘Sorununu biliyoruz’
Antik kentten sorumlu Marmaris Müzesi, yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta bulunuyor ve yetersiz kalıyor. Güvenlik zafiyetinin had safhada olduğu antik kentle ilgili bir müze yetkilisi şunları söyledi: “Güvenlik sorunu olduğunu biliyoruz. En yakın jandarma karakolu 15 km ileride, Cumalı’da var. Ancak onlar devriye geziyorlar. Geceleri müzemizden 2 güvenlik görevlisini oraya kaydırdık. Gündüzleri de iki işçimiz duruyor.”

Kaçak restoran
Antik kentin güvenlik dışında da sorunları var. Kazı evi etrafına dağılan ve müze tarafından kazı deposu olarak adlandırılan alan 1. derece arkeolojik sit. Yani burada yapılaşma kesinlikle yasak. Ancak kazı evi deposu, jandarma karakolu, restoran kaçak olarak yapılmış. Restoran için yıkım kararı çıkarılmış ancak uygulanmıyor. Köy tüzel kişiliğine ait restoran sit alanının tam ortasında.

Niye durduruldu?
Bakanlık müfettişlerince hazırlanan raporlarda arkeolojik kazıların bilimsel yapılmadığı ve antik limanda kaçak dalışlar yapıldığı ileri sürülmüştü. Kazı Başkanı Prof. Dr. Ramazan Özgan ise bu iddialardan 2 ayrı bilirkişi raporuyla aklanmıştı.

Örnek depo Patara
Marmaris Müzesi yetkilileri ise kazı evi deposundan çok bir çöplüğü andıran yere ‘depo’ diyor. Bir kazı evi deposunun nasıl olması gerektiğini ise Patara kazı evi deposunda görüyoruz. Patara Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva Işık, “Tek bir seramik parçası bile envanterlenip raflardaki yerini alıyor. Araştırmacılar tek tuşla istediklerine ulaşabiliyor” diyor.