Savaştan nefret ettiren film

       SANATSAL, siyasi ve ticari etkinlik bakımından zirveye oturan nice filmin yönetmeni, Amerikan sinemasının "harika çocuğu" Steven Spielberg yine "farklı" olanı yaptı: İzleyenlerin büyük bölümüne, "Ben hayatta böyle bir şey görmedim" dedirten bir savaş filmi çekti.
       ABD'de geçen cuma gösterime giren ve haftasonunu 30 milyon doların üstünde rekor bir gişe hasılatı ile kapatan "Saving Private Ryan", bugüne dek İkinci Dünya Savaşı ya da herhangi bir savaş hakkında yapılmış "en gerçekçi" film sayılıyor.
       Aslında konu tümüyle kurgusal.
       Naziler'i Fransa'dan çıkarma mücadelesi veren Amerikan ordusunun paraşütçü birliklerinden Ryan adlı bir erin, üç erkek kardeşinin de ayrı ayrı cephelerde ölmesi üzerine, Amerikan Genelkurmay Başkanı'nın emri üzerine bulunup, eve gönderilmesi misyonunu anlatıyor film.
       Bu misyonu üstlenen müfrezenin başına gelenlerin "belgesel" bir tarafı yok.
       Ancak filmin ilk 27 dakikası Normandiya Çıkartması'na ayrılmış. 6 Haziran 1944'te, Müttefikler'in Fransa kıyılarına çıkışı, bugüne dek savaşları romantik, askerleri kahraman ve zaferleri "temiz" kılan onca filme taban tabana zıt bir vahşeti yansıtıyor.
       "Saving Private Ryan" savaşın acımasızlığını, bireylerin hayatındaki anlamsızlığını, vahşeti "izlenir" kılmadan izleterek ortaya koyuyor.
       Benim gittiğim sinemada, filmin ilk 27 dakikasında ağlayanlar, haykıranlar oldu. Film bittiğinde yerimizden kalkamadık bir çoğumuz. Savaşmış gibiydik. Filmi izleyen, bugün 80'ini aşmış İkinci Dünya Savaşı gazileri, "Evet," diyorlar, "böyleydi gerçekten de."
       John Wayne'in "kurşun geçmez" vücuduna, "bizim" askerlerin hep kurtulduğu çatışmalara alışkın, savaş yaşamamış sinema seyircisi için "dayanılması güç" bir film bu. "Savaş karşıtı" bir film yapmak istediğini söyleyen Spielberg'i de amacına ulaştıran bu "dayanılmaz" yönü zaten.
       "Saving Private Ryan", savaş karşıtı eğitim için "zorunlu ders malzemesi" yapılabilecek bir film. "Bir daha asla" dedirtiyor.