SEKS BOMBASI

Balkanlar’da savaş sonrası ekonominin can damarı kadın ticareti oldu. Bosna fuhuş sektörünün başkenti konumunda. Hiv virüsü yayılıyor. İtalya panikte...


       Miloseviç’in ardından Saraybosna yeni bir düşmanla karşı karşıya: AIDS. Savaş sonrası Bosna’nın başkenti Avrupa’da “normal" bir şehir olmanın ne anlama geldiğini kavradı. Bugün Saraybosna’da, Amsterdam’a oranla daha fazla İngilizce konuşuluyor. Şehir merkezinde Armani, Dolce & Gabbana gibi ünlü mağazalardan alışveriş edenler bir hayli fazla. Ama bu eski Osmanlı şehrinin sokaklarında hayat kadınları ve uyuşturucu madde satıcılarına da sıkça rastlanıyor artık. Elbette AIDS de ciddi boyutlarda bir tehlike artık.

Korkutan gelişme

       L’Espresso dergisinin haberine göre, savaş nedeniyle Saraybosna’da Hiv testleri yapılmıyordu. 1998 Kasım’dan itibaren yeniden Hiv testlerine başlandı. Doğu Avrupa ülkelerinde AIDS vakalarının hızla yayılmasında, kadınların para karşılığında cinsel ilişkide bulunması önemli rol oynadı.

Hizmetçi ilanı

       Saraybosna’daki Koshevo Hastanesi hızla tırmanan AIDS vakaları hakkında sağlıklı istatistiki bilgiler veren bir kuruluş. Bulaşıcı hastalıklar konusunda uzman Sadzida Telalbasic’in verdiği bilgiye göre, Bosna - Erzegovina bölgesinde AIDS’ten ölenlerin sayısı 32. Uzmanlar, 2005 yılında AIDS hastalarının sayısının ise 600’e ulaşacağı tahmin ediliyor.
       Bazı sivil toplum örgütleri AIDS’le mücadelede “sex workers - seks emekçileri" olarak tanınan fahişeleri takibe aldı. 21 yaşındaki hayat kadını Romen asıllı Svetlana şöyle konuşuyor: “Bir yıl önce Bükreş’te bir gazetede İtalya’da bir hizmetçi aranıyor ilanını okudum. Yugoslavya sınırına geldim. Ancak belgelerimi yırtıp attılar ve güç kullanarak beni Belgrad’a yolladılar. Birkaç gün sonra da Saraybosna’daydım."

Bir günde 30 erkek

       Günde prezervatif kullanmayan 30 erkekle ilişkiye zorlandı Svetlana. Ta ki bir müşteri Birleşmiş Milletler polisine başvurana kadar. Göç ve kadın ticareti konularında faaliyet gösteren Organization for Migration’ın girişimi ile (IOM) Svetlana’ya önce tıbbi müdahalede bulunuldu, ardından uçakla ülkesi Romanya’ya gönderildi.
       Ama bu engin bir denizi küçük bir kaşıkla boşaltmaya benziyor. Iom’un 1999 yılı araştırmalarına göre, Bosna’da kötü yola düşürülen 13 genç kız kurtarıldı. Bu kızlardan yedisi Moldavyalı, üçü Romen, ikisi Kazak ve biri Ukranyalıydı.
       Yaşları 17 - 25 arasında değişiyordu. Ancak Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komiserliği’nin verilerine göre, Bosna’da Doğu Avrupa ülkelerinden gelerek hayat kadını olarak çalışan genç kızların sayısı binleri buluyor. Seks emekçileri bugünlerde uyuşturucu ve silah ticaretinden daha iyi para kazandırıyor ve daha kazançlı bir sektör olarak görülüyor.

TIR sürücüleri

       Seks trafiğinin Balkanlar’daki en önemli merkezi Bosna. Arizona Market, seks trafiğinin kalbi konumunda. Bosna’nın güneyindeki bu 22 kilometre uzunluğundaki bulvar, gece kulüpleri ve motelleriyle ünlü. “Bir yıl önce gündüz saatlerinde bile kadın satışı yapılırdı burada" diyor BM adına konuşan bir uzman ve ekliyor: “Ama polis baskınları sonucu şimdi çekiniyorlar."
       Avusturya, Türkiye, Macaristan’dan gelen mal yüklü TIR’lar da buradan geçiyor.
       Gece, gündüz yoğun bir trafiğe sahne olan Arizona, geceleri kamyon şoförleri ve polislere kalıyor. Arizona gecelerine müşteri bekleyen genç fahişeler de katılıyor elbette. Onların rotaları ise Mostar, Saraybosna ve İtalya.

Geçen yılın hasta sayısı

       AIDS, Avrupa’da yeni bir rota izliyor. Ana kavşak noktaları Moskova, St. Petersburg, Kiev. Bu kentleri Moldavya, Romanya, Hırvatistan, Bosna, Arnavutluk izliyor. Bir sonraki durak ise İtalya’nın yanı başı Adriyatik. Dünya Sağlık Örgütü’nün yayımladığı rapora göre dünyada 33.6 milyon AIDS hastası var. Bunlardan 5.5 milyonu Hiv virüsü taşıyor, 2.6 milyonu ise AIDS’e yenilerek yaşamını yitirdi. Doğu ve Orta Avrupa’da Hiv virüsü taşıyanların sayısı ise hızla tırmanıyor. 1999 rakamlarına göre sözkonusu ülkelerde saptanan AIDS hastalarının sayısı 95 bin. Üstelik eski Sovyet Cumhuriyetleri bu araştırmanın kapsamı dışında. Yeni AIDS hastalarının yüzde 90’ı Ukranya’dan geliyor Avrupa’ya. AIDS virüsü, Doğu Avrupa ülkeleri üzerinden hızla Balkanlar’a yayılıyor.