Yüzyılların mirası Osmanlı takı koleksiyonu

İstanbul’un fethinin 550. yıldönümü nedeniyle Ankara Olgunlaşma Enstitüsünün, Fatih Sultan Mehmet dönemini esas alarak dönemin özelliklerini yansıtan aksesuarların tasarım ve üretimi ile ortaya çıkardığı takı koleksiyonu izleyenlerin beğenisine sunuldu.

Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Ankara Şubesi kadın sekreterliğinin 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü etkinlikleri kapsamında düzenlenen sergide, Osmanlı döneminin farklı alanlarda en çok kullanılan desenleri olan çintemani-bulut, haliç işi, lale, karanfil, yıldız gibi motiflerin yüklendiği anlamları kadının zarafeti ile buluşmak isteyen takılara dönüştü.

Ankara Olgunlaşma Enstitüsünün Takı Tasarım Atölyesi Şefi Reyhan Doğan, İstanbul’un fethinin 550. yıldönümü nedeniyle ortaya koydukları bir projede okulun tüm birimlerinin çalıştığını ifade etti. Fatih dönemi baz alınarak o dönemi yansıtan kıyafetlerin hazırlandığını söyleyen Doğan, "O kıyafetlerin takıları da bizim atölyemizde yapıldı. O projeden bağımsız olarak biz de böyle bir koleksiyon hazırladık" dedi.

Serginin ilk sunumunu İstanbul’da Aya İrini’de gerçekleştirdiklerini söyleyen Doğan, daha sonra çalışmalarına devam ederek 94 parçalık bir koleksiyon haline getirdiklerini anlattı.

Takı koleksiyonunun ilk sunumunu 2007 yılında Ankara’da yaptıklarını hatırlatan Doğan, okulun araştırma birimi tarafından bir ön hazırlık yapıldığını daha sonra yoğunlaştıkları konuları daha derinlikli araştırdıklarını kaydederek, şunları söyledi: "Biz Osmanlı dönemi takılarını birebir almayıp o dönemde kullanılan motifleri takılarda kullanıyoruz. Mesela Fatih’in kılıcı motifinden bir kolye yaptık, bu deseni birebir aldık ama Osmanlı’nın her döneminde ve her türlü eşyasında kullanılan çintemani, haliç işi gibi desenleri takılarda uyguladık. Çalışmalarımızı 950 ayar gümüşle tamamı el işçiliği olarak gerçekleştirdik."

Ankara Olgunlaşma Enstitüsü Takı Tasarımı öğretmenlerinden Figen Öztürk de takıları hazırlarken önce geçmişte her birinin ayrı bir hikayesi olan desenlerin dilini çözdüklerini belirtti.

Öztürk, o dönemin eserlerini şöyle anlattı:"Haliç işi bezemenin temel ögesi spiraldir. Spiral en yaygın anlamı ile büyümeyi, gelişmeyi ve sonsuzluğu ifade eder. Osmanlı devletinde bir döneme adını da veren lale, süsleme sanatının en çok kullanılan desenlerinden biri olmuştur. Lale alçakgönüllülüğü, teslimiyeti ve sonsuz aşkı sembolize eder. Karanfil, baharı ve yenilenmeyi çağrıştırır. Üçgen bolluk ve bereket sembolü olarak kullanılagelir. Yıldızın ise bereketi ikiye katladığına inanıldığından Osmanlı giyim ve süsleme sanatında bu desen bolca yer alır. Enginar, ejderha,kılıç, çintemani, çin bulutu, haliç işi, hatai motif de Osmanlı İmparatorluğunda en çok kullanılan diğer desenlerdendir ve takıları yaparken kıyafetlerde kullanılan bu desenlerden ilham aldık."