Sabıkası olan 2. el araç satamayacak

Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, “hırsızlık, dolandırıcılık ve kaçakçılıktan hüküm giymiş kişilerin ikinci el taşıt ticareti yapamayacağını, satış yapılan iş yerlerinde çalışamayacağını” açıkladı. İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik Taslağı’nın bu hafta Başbakanlığa gönderileceğini söyleyen Tüfenkci’nin verdiği bilgiye göre 8 yaş veya 160 bin kilometre altındaki 2. el taşıtlar için işletmelere, taşıt satışı öncesinde ekspertiz raporu alma ve satış esnasında bir nüshasını alıcıya teslim etme zorunluluğu getirilecek. Motor ve şanzıman gibi parçaların satış tarihinden itibaren 5 bin kilometre veya 3 ay süreyle geçerli olacak şekilde garanti verme yükümlülüğü getirilecek.

Meclis’te Milliyet’e konuşan Tüfenkci, 2. el taşıt satışına ilişkin yeni düzenlemeyi şöyle anlattı:

BAŞIBOŞ PİYASA: Türkiye’de 2. el araç satışı, geçen yıla göre yüzde 5.7 oranında arttı ama piyasaya baktığımızda esasında başıboş bir piyasa olduğunu, düzenlenmesi gereken bir piyasa olduğunu görüyoruz. Sektör temsilcilerinin ve tüketicinin talebi, bu piyasanın düzenlenmesi noktasında oldu. 8 yaş veya 160 bin kilometreye kadar olan araçlarda garanti verilmesini istiyoruz. Eğer hasarlı satılacaksa da aracın ön camına bilgi kartonu (tanıtım kartı) yerleştirilecek, hasarın nerede olduğu yazılacak. Eğer temiz bir araç olduğu söyleniyorsa 5 bin kilometreye kadar garanti verilmesini istiyoruz.

TANITIM KARTI ZORUNLU: Tanıtım kartında 2. el motorlu kara taşıtının markası ve modeli, model yılı, numaralarının bir kısmı karartılmak suretiyle motor ve şasi numarası, plakası, yakıt türü, kilometresi, satış fiyatı, boyalı ve değişen parçalar gibi bilgiler yer alacak. Satışa aracılık eden işletmelere, kendisine teslim edilen taşıtlar için taşıtın adına tescilli olduğu kişiye verilmek üzere taşıt teslim belgesi düzenlenmesi şartı getirilecek.

YILDA ÜÇ ARAÇ SINIRI: Mesela bir öğretmen, ama ek iş olarak araç alıp satıyor. Bunu doğru bulmuyoruz. Bir kişi yılda ancak üç araç alıp satabilir, tacir değilse... Sınırlandırma getiriyoruz. Şu anda bir sınır yok. İstediği aracı alıp satabiliyor şu an. Vergi vermiyor.

GALERİCİLİĞE İTİBAR KAZANDIRILACAK: Güvenli alışverişi sağlamak istiyoruz. Şikayetler çok var. Bu noktada kayıt dışılığı önlemek istiyoruz. Bu işin ticaretini yapanları kural altına alıp bu mesleğe itibar kazandırmak istiyoruz. Bu iş yerini açanlar için belirli bir standart getiriliyor.

YETKİ BELGESİ ŞARTI: 2. el taşıt ticaretiyle iştigal edecek tacirler ile esnaf ve sanatkârlara, her bir işletmesi için yetki belgesi alma şartı getirilecek. Yetki belgesi alınabilmesi ise ilgili kişilerin hırsızlık, dolandırıcılık ve kaçakçılık gibi suçlardan hüküm giymemiş olması, bakanlıkça öngörülmesi halinde gerekli eğitimleri alması ve belge sahibi olması koşullarına bağlanacak.

LİSE MEZUNİYETİ ŞARTI: Bu işi yapacaklar, sertifika (yetki belgesi) alacak. Mevcuttaki galericiler de sertifika alacak. Yeni başlayan esnaflara, galericilik yapacaklara lise mezuniyeti şartı getireceğiz. Ama mevcutların kazanılmış haklarını koruyacağız. Sertifika eğitimini ya bakanlık verecek ya da yetki verdiğimiz kurumlar yapacak.

SABIKA KAYDI TARANACAK: Fiziki mekanlara bakılacak. O fiziki mekanlarda çalışanların sabıka kayıtlarına bakılacak. Daha önce dolandırıcılıktan, hırsızlıktan ceza almamış olması gerekecek. Bu suçlardan ceza alanlar galericilik yapamayacak, satış elemanı olarak çalışamayacak. Ticaret yapılan yerlerin taşıması gereken fiziki şartlar düzenlenecek. Buna göre; alım satım işlemlerinin hızlı olması için noterlik ve banka şubesi gibi bölümlere yer verilmesi ve hoparlör ve aydınlatma sistemi, güvenlik kamerası, ibadet yeri bulunması, engelliler dikkate alınarak ortak kullanım alanlarının tasarlanması gibi düzenlemelere bakılacak.

BAKANLIK BELİRLEYECEK: Komisyon oranlarını bakanlık belirleme yetkisine alacak. Siz aracı teslim ettiğinizde galeri veya satıcıya, teslim belgesi vermesi gerekiyor. Öbür türlüsü kontrol edemiyorsunuz sorumluluğu da olmuyor. Alıp aracı götürüyor, sonra araç bulunamıyor.

RAPOR ŞARTI: Ekspertiz raporuna göre fiyat talep etme hakkı var. 50 liralık arabayı 60-70 liraya satamayacaklar. Satıcının, o aracın bütün özelliklerini cama yazması gerekiyor. Orada da siz aracın cinsini özelliklerini daha önce kaza yapıp yapmadığını başka özellikleri varsa onları görme şansınız olacak.

3 ayda 1.7 milyon 2. el araç satıldı

TÜİK verilerine göre 2016’nın ilk üç ayında 1 milyon 628 bin 466, 2017’nin aynı döneminde 1 milyon 722 bin 376 adet 2. el motorlu kara taşıtı satıldı. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin verilerine göre ise 2016’nın ilk iki ayında 168 bin 486, 2017’nin aynı döneminde ise 156 bin 90 adet sıfır kilometre motorlu kara taşıtı satıldı. Buna göre satışı yapılan sıfır kilometre motorlu kara taşıtlarının sayısı, satışı yapılan 2. el motorlu kara taşıtlarının sayısının 2016 itibarıyla yüzde 10.3’ü, 2017 itibarıyla ise yüzde 9’u kadar olarak ortaya çıktı.