"Saray Sabunu"Nu Dünyaya Pazarlıyor

EDİRNE (AA) - CİHAN DEMİRCİ - Osmanlı'da padişahların hediyelik listesinde bulunan "mis meyve sabunu"nu evinde üreten, ardından kurduğu atölye ile işini büyüten girişimci Can Ürenli, bugün Ortadoğu'dan Uzak Doğu'ya, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dünyanın dört bir yanına ihracat yapıyor.

Edirne Mis Meyve Sabunları (EDMİS) Kurucusu ve İmalat Müdürü Ürenli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı'da 17. yüzyılda misk, amber ve gül esansı karıştırılarak üretilen mis meyve sabununu 2002'de evinde eşiyle yaparak sektöre girdiğini belirtti. Daha sonra kurduğu atölyede üretime devam ettiğini anlatan Ürenli, şimdilerde ise dünyaya açıldıklarını söyledi.

Ürenli, meyve sabunu şeklinde figüre edilen sabunun Osmanlı'dan Edirne'ye miras kaldığına dikkati çekti. Osmanlı zamanında Edirne'de üretilen mis kokulu sabunların padişahlarca dünyanın çeşitli ülkelerine hediye olarak gönderildiğini anlatan Ürenli, "Günümüzde ise bu sabunlar dekoratif ürün olarak yapılıyor. Biz de 2002 yılında bu sanatla tanıştık. Eşimle evimizde yapmaya başladık. Daha sonra bu yönde yatırım yaparak işletmemizi açtık." dedi.

Mis meyve sabununa yenilik getirdiklerine işaret eden Ürenli, şöyle devam etti:

"Ürünü tam hijyen koşullarında, toplam kalite ve standartlarıyla üreterek dünya ülkelerine ihracata başladık. Bu konuda eşimle beraber ciddi bir yatırım yaparak bir sabun üretim hattı kurduk. Bu hatta boyama, fırınlama, paketleme ve tırlara yüklemeye kadar bir dizi işlem gerçekleştiriyoruz. Yardımcı ünitelerimizde krom ve nikel ürünlerle çalışıyoruz. Mis meye sabununu ülke ekonomisine katkı sağlayacak katma değer oluşturacak şekle getirerek bütün dünyadaki bayilerimizde kullanıma yönelik projemizi uyguluyoruz. Edirne'de ürettiğimiz meyve sabunlarını dünyanın birçok ülkesine satıyoruz. İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün, Hindistan, Singapur, Azerbaycan, Danimarka'ya ihracımız var. Amerika kıtasında da New York'tan Florida'ya kadar birçok noktada ürünümüz satılıyor."

- Yıllık 100 tonluk satış

Mis meyve sabunu ihracatıyla ülke ekonomisine katkıda bulunduklarını dile getiren Ürenli, "Ürünlerimizi yurt içine de veriyoruz. İhracat kapasitemiz her geçen gün artıyor. Aylık 8-10 ton, yıllık ise 100 tondan aşağıya düşmeyen bir satış kapasitemiz var. İşletmemizi mini bir sabun atölyesi haline getirdik. Edirne ve Türkiye ekonomisine mahcubiyet yaratmayacak standartlarda çalışmalarımızı sürdürüyoruz." diye konuştu.

Ürenli, Edirne Yeni Sanayisi'nde ufak çaplı bir fabrika gibi faaliyette bulunan EDMİS'te 12 kişinin çalıştığını, iş yerinde aile ortamı oluşturduklarını söyledi.

İşletme olarak ülke ekonomisine katkı sağlamaya çalıştıklarını vurgulayan Ürenli, şunları kaydetti:

"Franchising sistemimizi genişletmek istiyorum. Şu anda Dubai'de, Kopenhag'da ve dünyanın çeşitli yerlerinde bu sistemi uyguluyoruz. Bunları bulundukları ülkelerde daha görünebilir hale getirmek istiyoruz. Edirne markasının Türkiye markası olması için mis sabununu günlük hayatta da kullanılabilir hale getirerek dünyada daha iyi yerlere gelmek istiyoruz. Hedefimiz ülkemize döviz getirmek."

Ürenli, mis meyve sabununun gelecek nesillere kalıcı şekilde ulaşması için de çaba harcadıklarını bildirdi.

- Mis meyve sabunu

1600'lü yılların ortalarında, Edirne'deki bazı evlerde sabun, hamur kıvamına getirilip, misk, amber ve gül kokuları karıştırılarak meyve şekli verilir ve güzel kokulu süs eşyaları yapılırdı. Güzel görünümlü, hoş koku yayan sabunlar, zamanla sarayın da dikkati çekmişti. Evlerde bir nevi ''hobi'' olarak başlayan bu el zanaatıyla üretilen sabunlar, zamanla Osmanlı sultanlarının yabancı konuklara ve devlet erkanına sunduğu kıymetli hediyeler arasına girerek, saray tescili almıştı.

Mis meyve sabunları özellikle 19. yüzyılda Edirne'nin en önemli ticaret geliriydi. Bu sabunların hepsi piyasada satılmaz, büyük kısmı padişahın isteği üzerine İstanbul'a, Topkapı Sarayı'na gönderilirdi. Çok değerli bir süs eşyası olan bu sabunları özellikle padişah kızları ve cariyeleri çeyizlerine, odalarına koyarlardı.

Sabunun rahatlatıcı, hoş kokusu ve el maharetiyle meyvelerin birebir sabun hamuruna işlenmesiyle ortaya çıkan güzellik, mis meyve sabunu yapımını bir iş kolu haline getirmiş, Arasta ve Bedesten çarşılarında bu ürünleri satan dükkanlar ortaya çıkmıştı. Edirne'de Sabuni Mahallesi'nin bulunması da kentte geçmişte de bu zanaata verilen önemin bir göstergesi olarak hala varlığını koruyor.