AİHM, 301’i anlamak için sordu: Türklük nedir?

Bir başvuruda Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesini incelemeye alan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Ankara’dan maddeyle ilgili detaylı bilgi istedi. AİHM’nin Türk hükümetine yönelttiği sorular arasında “Türklük nedir?” de var.
‘Ermeni soykırımı’ iddialarına verdiği destekle öne çıkan Taner Akçam’ın yaptığı başvuruda ‘301 dosyasını’ açan AİHM’nin, Türkiye’den cevabını almak istediği sorular arasında “Türklük nedir?” ve “Türk milleti nedir?” gibi sorular da yer aldı. Mahkeme’nin bilgi talebi, 301. maddenin hem eski hem de değiştirilmiş halini kapsıyor. Mahkeme, özellikle bu iki soru aracılığıyla, “Türklük” ve “Türk milleti” kavramlarının yargı unsurlarınca nasıl yorumlandığını ve pratikte nasıl bir uygulamanın bulunduğunu anlamaya çalışacak.

Yorum da istendi
AİHM’nin bilgi talebi sadece “Türklük” ve “Türk milleti” ifadeleriyle sınırlı değil. Mahkeme, 301. maddenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’yle (AİHS) uyumlu olup olmadığı konusunda da Ankara’dan yorum talep etti.
Özellikle Avrupa Birliği’nden gelen talep doğrultusunda değiştirilen 301. maddenin, yeni versiyonunun kabulünden sonra başlatılan soruşturma ve açılan dava sayıları da AİHM’nin bilgi almak istediği başlıklar arasında yer aldı.

Makale Agos’ta yayımlandı
Akçam hakkında yapılan suç duyurusu, 2006’da Agos gazetesinde yayımlanan “Hrant Dink, 301 ve Bir Suç Duyurusu” başlıklı makaleye dayanıyor. Mahkeme, Akçam hakkında açılan soruşturma hakkında da ayrıntılı bilgi istedi.
Konuyu AİHM’ye taşıyan Akçam, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin cezaların yasallığıyla ilgili 7., ifade özgürlüğüyle ilgili 10. ve ayrımcılığı yasaklayan 14. maddesini ihlal ettiğini savunuyor. AİHM’nin incelemesi, 301. madde açısından bir ilk olması açısından önem taşıyor.