‘Ankara Zirvesi’nde Kudüs mutabakatı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Ankara’da bir araya geldi. İkilinin bu yıl içindeki 8. yüz yüze görüşmesinde ana gündem Kudüs, Suriye, S-400 alımı ve ikili ilişkilerin geliştirilmesi oldu. İkilinin görüşmesinde Türkiye’nin Rusya’dan satın alacağı S-400 füze savunma sistemi kredisiyle ilgili mutabakat kararı çıktı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yaklaşık 1 saat baş başa görüşen iki lider heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, toplantıda özetle şu mesajları verdi:

- BU YIL İÇİNDE 8. GÖRÜŞME: Değerli dostum Sayın Putin ve heyetini yeniden ülkemizde ağırlamaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Bu yıl içinde değerli dostum Putin ile sekizinci kez bir araya geliyoruz. Bu yakın diyalog ikili ilişkilerimizin ve bölgesel konulara ilişkin teşriki mesaimizin boyutlarını açıkça ortaya koyuyor. Türkiye-Rusya işbirliği her geçen gün daha da güçleniyor. Siyasi düzeyde ahenkli bir çalışma ortamımız var. Bu ziyaretler ve telefon görüşmelerimiz kritik konuları düzenli olarak değerlendiriyor, ortak bakış açıları geliştirmeye çalışıyoruz. Bu stratejik eşgüdümü önümüzdeki yıl 7. Üst Düzey İşbirliği Konseyi toplantısıyla sürdüreceğiz. Konsey öncesinde ilgili bakanlarımız hazırlık toplantılarını gerçekleştirecek.

- KUDÜS’Ü KONUŞTUK: Bugün değerli dostum Putin’le ikili ilişkilerimizin yanında bölgesel meseleleri de ele ama imkanımız oldu. Ele aldığımız konuların başında elbette Kudüs’le ilgili gelişmeler vardı. ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı tüm dünyada büyük bir infial uyandırdı. Karar Müslümanlarla beraber Hıristiyanları hatta aklıselim sahibi Yahudileri bile hayal kırıklığına uğrattı. Atılan bu sorumsuz adım nedeniyle yaşanan gerginlikler şu anda ortada. Hafta sonu işgal altındaki topraklarda protestolarda İsrailli askerler dört Filistinliyi şehit etti, yüzlerce Filistinli yaralanmış vaziyette. Son aldığım rakam 2 bine yakın. Gazze, İsrail uçakları tarafından bombalandı.

- İSRAİL YANGINA KÖRÜKLE GİDİYOR: İsrail adeta yangına körükle gitmeye devam ediyor. İsrail son süreci Filistinlilere yönelik baskı ve şiddet eylemlerini daha da arttırmak için bir fırsat olarak görüyor. Vicdan, ahlak, ilke, değer sahibi hiç kimsenin bu cinayetleri görmezden gelmesi mümkün değildir. İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı olarak iki gün sonra İstanbul’da Olağanüstü İslam Liderleri Zirvesini toplayacağız. Temennim odur ki oradan çok güçlü mesaj vereceğimize inanıyorum.

- BENZER YAKLAŞIM İÇİNDEYİZ: Kudüs konusunda Sayın Putin’le benzer yaklaşımlar içinde olduğumuzu gördüm. Bu konuda temaslarımızı sürdürme konusunda mutabık kaldık. Bugün ayrıca Suriye’deki durumu da ele aldık. Soçi’de özellikle ele almış olduğumuz konuların ki Astana zirvesinin adeta devamı mahiyetindeki bu süreci değerlendirme fırsatımız oldu.

- SOÇİ’DE YİNE SURİYE ZİRVESİ: Bundan sonraki adımımız en kısa zamanda Soçi’de ikinci görüşmemizi, buluşmamızı yapacağız. Siyasi sürecin ilerletilmesi bağlamında ne gibi ilave adımlar atabileceğimizi de istişare ettik. Astana garantörleri olarak Suriye ihtilafına kalıcı siyasi çözüm bulunması amacıyla Cenevre’de yürütülen sürece önemli katkı sağlayacağız. Türkiye ile Rusya arasındaki bu yakın ilişki iki ülkeye sağlamış olduğu karşılıklı fayda kadar bölgesel istikrar bakımından da önemlidir, anlamlıdır. Bu çerçevede yakalamış olduğumuz bu ivmeyi önümüzdeki dönemde de aynen muhafaza etmek niyetindeyiz.

Siyasi ahenk

Erdoğan ikili ilişkileri şöyle değerlendirdi: “Siyasi seviyedeki bu ahenk iktisadi ve beşeri ilişkilerimize aynı şekilde yansıyor. İkili ticaret hacmimiz 2017’nin ilk 10 ayı itibariyle yüzde 30 oranında bir artış göstermiştir. Turizm işbirliğimiz de gayet iyi bir seviyededir. Bu yıl şu ana kadar 4.5 milyon Rus turist ağırladık. Bu rakamlar 2018’de şüphesiz daha da yükselecektir. Enerji ikili işbirliğimizde en kritik başlıklar arasındadır. Bu alandaki ortaklığımız Türk Akım ve Akkuyu projeleriyle yeni mertebeye ulaşmıştır. Bu projeleri en kısa sürede hayata geçirmek noktasında iki tarafın da istekleri ve kararlılığı ortadadır.”

S400 bu hafta neticelenecek

Erdoğan şöyle devam etti: “Bu ziyaretin ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Ama bu arada da ayrıca onu da söyleyeyim. S-400 konusuyla alakalı olarak ilgili arkadaşlarımız gerekli çalışmayı yapmak suretiyle bu hafta içinde bir araya gelip bu işi de neticelendirecektir. Kendilerine başarılar diliyorum.”

Erdoğan’ın çabalarını takdir ediyorum

Putin şöyle devam etti:

“Suriye topraklarının neredeyse tamamı teröristlerden kurtarılmış halde. Suriye’de siyasi çözüm konusunda Soçi’de 22 Kasım’da Türkiye, İran, Rusya vardığımız mutabakatların yerine getirilmesiyle ilgili adımları görüştük. Önümüzdeki sene başında Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin yapılmasının hazırlıklarını görüştük. Kongrede Suriye devlet yapısı, Suriye yeni Anayasasının kabul edilmesi ve BM denetimde seçimlerin yapılması konuları ele alınacak. Bu konuları Suriye Cumhurbaşkanı Esad ile görüştüm. Cenevre görüşmelerine hız verecek adımları görüştük. Astana sürecinin garantör iki ülkesi olarak çatışmasızlık bölgelerinin faaliyetlerinin sürdürülmesi, ateşkes rejimini güçlendirilmesi noktasında çalışmalarımızı değerlendirdik. Bu yılın sonunda 8. kez yapılacak Astana toplantısı hazırlıklarını görüşmüştük. Sayın Erdoğan’ın kişisel çabasını ve katkısını takdir etmek istiyorum, Suriye’de çözüm arayışı konusunda.”

ABD’nin kararı durumu kötüleştirir

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise ortak basın toplantısında şunları kaydetti:

- GÖRÜŞMEMİZ YAPICI GEÇTİ: Dostum Erdoğan bizi burada ağırlıyor. Bizim görüşmelerimiz son derece yapıcı bir hava içinde gerçekleşti. İkili işbirliğimizin kilit konularını ele aldık.

- SURİYE’DE İŞBİRLİĞİ İÇİNDEYİZ: Suriye meselesinde ülkelerimiz sıkı bir işbirliği içinde. Moskova ile Ankara arasındaki işbirliği çeşitli seviyelerde gerçekten başarılı şekilde gerçekleşiyor. Parlamentolar sürekli temas içindeler.

- TİCARET HACMİ YÜZDE 36 ARTTI: Eylül ayı itibariyle iki ülke arasındaki ticaret hacmi yüzde 36 oranında arttı. Geçen yıl gerçekleşen 15 milyar dolarlık ticaret hacmine şimdiden ulaşıldı. Bu sene bu rakam aşılacak.

- S400 KREDİ MUTABAKATI: Akkuyu Nükleer Santrali’nin kurulmasıyla ilgili çalışmalar başlandı. Türk Akımı’nın planlı bir şekilde devam ediyor. Bu projenin hayata geçirilmesi hem Türkiye’nin enerji güvenliğini arttıracak hem Rus gazının sevkiyat güzergâhlarını geliştirecek. Askeri-teknik işbirliği de devam ediyor. Bugün çalışmamızda ilgili kredi anlaşması üzerinde mutabakat sağladık. Umarım önümüzdeki birkaç günde imzalanacaktır bu anlaşma.

- KUDÜS ELEŞTİRİSİ: Amerikan yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve büyükelçilik taşıma kararı bölgedeki durumu daha da kötüleştirmekte ve dengesizleştirmekte. Fiilen İsrail-Filistin arasındaki barış sürecini baltalayabilecek bir karardır. Barış süreci BM nezdinde kararlar kapsamında yapılmalıdır. Kudüs statüsü kararı mutlaka İsrail Filistinliler arasında direkt temaslar neticesinde alınmalıdır.

- İYİ KOMŞULUK TEMELİNDE ÇALIŞACAĞIZ: Çarşamba günü yapılacak İİT Olağanüstü Zirvesi hakkında bana bilgi verdi. Rusya gözlemci olarak zirveye bir temsilci gönderecek. Görüşmemizin olumlu neticeleri oldu. Biz iyi komşuluk temelinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.