Bu kez ‘erken kapatın’ talimatı geldi

Polisin içkili restoranlarda ailelerinin yanındaki çocuklarla ilgili yaptığı denetimle gündeme gelen Ümitköy Park Caddesi’ndeki mekânların şimdi de çevredekilerin şikâyeti üzerine kapanış saatleri erkene alındı. Kapanış saatini 24.00’e çeken Yenimahalle Belediyesi, yaptırımına Ankara Belediyesi’nin 2005 yılındaki yasayla yürürlükten kalkan 1989 tarihli bir kararını gerekçe gösterdi. Belediye yetkilileri, uygulamanın Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı’na ardı ardına yapılan şikayetlerden kaynaklandığını söyledi.
Başkentin eğlence merkezi olan Ümitköy Park Caddesi’nde üst üste yaşanan ilginç uygulamalar dikkati çekti. Geçen aralıkta Ankara Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü’ne bağlı olduklarını belirten polislerin 1934’te çıkmış bir yasayı gerekçe göstererek, içkili restoranlarda aileleriyle bulunan çocuklarla ilgili tutanak düzenlemesi gündeme oturmuştu.
Park Caddesi’ndeki mekanların dünkü ziyaretçileri ise Yenimahalle Belediyesi ekipleri oldu. Belediye Meclisi’nin kapanış saatini 24.00’e çeken kararı hakkında bilgi verilen işletmecilerden imza alındı. Belediye yetkilileri, işletmecilere çevrede yaşayan vatandaşların şikayetleri üzerine Belediye Meclisi’nin ağustos ayındaki toplantısında, Ankara Belediyesi Encümeni’nin 1989 yılında işyerlerinin kapanış saatlerini düzenleyen listesinin uygulanmasına karar verdiğini söyledi.

Belediye kendisi belirliyor
2005 yılında çıkarılan 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndan önce Belediye Encümeninin açılış ve kapanış saatlerine ilişkin aldığı kararlar uygulanıyordu. Ancak bu yasanın 34. maddesiyle belediye meclislerinin kendi bölgelerindeki düzenlemeyi yapma yetkisi getirildi. Daha önce tek tip olan saat düzenlemesi de, daha sonra her belediyenin aldığı karar doğrultusunda farklı olmaya başladı.
Park Caddesi’ndeki restoranlarda kimlik uygulaması yapan denetim ekibi hakında soruşturma başlatılmıştı. Denetimi yapan ekibin bağlı olduğu Çocuk Şube Müdürlüğü yöneticileri, farklı görevlere kaydırılmıştı.

Newsweek
Türkiye’nin yeni savaş alanı: İÇKİ
Amerikan Newsweek dergisi bu haftaki sayısında yeni alkol yönetmeliğini değerlendirdi. “Türkiye’nin ağzına içki koymayanları” başlıklı haberde şu ifadeler kullanıldı: Modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk içkiyi o kadar seviyordu ki karaciğer hastalığından öldü. Ancak bugün Türkiye’nin kültür savaşında içki yeni muharebe alanı haline geldi. Muhafazakar, İslamcı eğilimli AKP hükümetinin bu ay gündeme getirdiği yeni alkol yönetmeliği içki seven elitler arasına fırtına kopardı.
Dışarıdan bakıldığında kısıtlamalar o kadar da sert değil: Spor ve gençlere yönelik etkinliklerde alkol reklamları, otoyollarda içki satışı yasaklanıyor. Türkiye’nin içki lisansı verme kanunları ABD ve Avrupa’nın büyük bölümünden çok daha hafif. Yine de AKP’yi eleştirenler bunu “hükümet tarafından organize edilen, alkolü toplum tarafından kabul edilemez hale getirme kampanyasının ilk adımı” olarak görüyor.
Organize ya da değil Türk içicilerin baskı altında olduğunu gösteren işaretler var. Tunceli’de geçen ay 2 bin kadar kadın barlarda kadınların çalışmaması gerektiğini söyleyerek bar ve restoranların camlarını kırdı. Aydın’da polis içki servis eden restoranları bastı (fakat Ankara’daki üstleri hızla duruma müdahele ettiler.)
Bununla birlikte Türkiye’de hane başına alkol tüketimi 2003-2008 yılları arasında yüzde 34 düştü*. Ortalama bir Türk bugün bir İrlandalı’nın onda biri kadar alkol tüketiyor. Atatürk’ün rakı için olan sevgisini paylaşan Türkler her geçen gün kendilerini daha kuru bir ülkede buluyor.

ALKOL TÜKETİMİ AZALIYOR MU?
Newsweek makalede hane başına düşen alkol tüketiminin azalmasını BETAM’a dayandırdı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) araştırmasına göre TÜFE artışının yüzde 79 ile sınırlı olduğu son 8.5 yılda, yapılmış olan küçük büyük vergi artışlarına paralel olarak alkollü içeceklerin fiyatı yüzde 129 artış gösterdi.
TÜİK tarafından düzenli olarak yapılan Hanehalkı Bütçe Anketleri (HBA) mikro verilerine göre 2003 yılında hanelerin yaptığı alkollü içecek harcaması 2008 yılı Aralık ayı fiyatlarıyla 827 milyon 399 bin TL iken, bu rakam 2008 yılında 549 milyon 452 bin TL’ye geriledi. Toplam tüketim yaklaşık yüzde 34 oranında düştü.
“Vergiler Arttı Alkollü İçecek Tüketimi Azaldı” adlı araştırmayı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal Kolaşin ve BETAM Direktör Yardımcısı Duygu Güner hazırladı.