İkinci turda ilk 5 madde geçti

Başkanlık esaslı Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişi öngören Ak Parti’nin anayasa değişiklik teklifinde en kritik ve son viraja girildi. Düzenlemeyi destekleyen Ak Parti-MHP bloğunun 340 oy bandını yakaladığı 1. tur oylama sonrası Anayasal zorunlukla verilen 48 saatlik aranın ardından, TBMM Genel Kurulu’nda dün teklifin 2. tur görüşmelerine başlandı. Dünkü oylamalar sonucu teklifin ilk 5 maddesi Ak Parti ve MHP’nin yer aldığı kabul bloğundan verilen sınırlı firelere rağmen “330” eşiğini aşarak, kabul edildi.

En kritik 3 oylama

18 maddelik teklifin hergün 6 maddesini ele alması beklenen Genel Kurul’un, aralıksız mesai ile 2. tur oylamaları en geç 21 Ocak Cumartesi sabaha karşı tamamlaması bekleniyor. Maddeler üzerine konuşma yapılmayan, sadece önergelerin ele alındığı bu turda maddelerin ve teklifin tümü için asgari 330 “kabul” oyu alması şartı aranıyor. 2. turda kabul oyu sayısı 330’un altında çıkan madde “düşmüş” olacak. 18 madde için ayrı ayrı yapılacak gizli oylamanın ardından, teklifin akıbeti için en kritik 19. oylama gerçekleştirilecek. Bu son oylamada 330 ve üzeri kabul oyu çıkarsa teklifin “referandum” yolculuğu start alacak. Son oylamada 330 eşiğinin aşılamaması durumunda ise teklifin tümü reddedilmiş sayılacak. Ak Parti ve MHP’nin ilk turda yakalanan 340 oy bandının verdiği rahatlıkla ancak “temkinli” girdikleri, CHP ve HDP’nin ise “sürpriz olabilir” iddiasını koruduğu 2. tur oylamalarda gözler “partili cumhurbaşkanlığı”nı getirecek 7. ve başkanlık sisteminin temelini oluşturan Cumhurbaşkanı’nın görev ile yetkilerini düzenleyen 8. maddede ile teklifin tümü üzerindeki son oylamada olacak.

3 vekaleten oy

HDP’li Sancar, tutukluların sınavlara girebildiğini anımsatarak Meclis’in tutuklu HDP’lilerin oylamaya getirilmesi yönünde karar almasını talep etti. CHP’li Mahmut Tanal da evlilik sözleşmelerini örnek gösterip, gizli oylamada da “mutlak hakkın” sözkonusu olduğunu savunarak bakanların gizli oy kullanılamayacağını söyledi. Usul tartışmasının ardından yapılan oylama ile “bakanların gizli oylamalar dahil vekaleten oy kullanabilmesi” Meclis kararı haline getirildi. Dünkü oylamalarda bu çerçevede Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek adına Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu adına ise Gençlik ve Spor Bakanı

Akif Çağatay Kılıç vekaleten oy kullandı.

Kabinlere giriş arttı

Bahçekapılı her maddenin oylaması öncesi milletvekillerini oy kabinleri önünde yığılma olmaması ve İçtüzüğe uygun oy kullanılması için uyardı. CHP’li vekiller ilk turdaki gibi kabinler önünde “yakın çekim” yapamazken, ilk tura göre daha çok sayıda Ak Partili vekilin kabine girerek oyunu kullanması dikkat çekti. Ancak iktidar grubu yine de ağırlıklı olarak kabine girmeden, dışarıda ancak göstermeden oy pulunu zarfa koymayı tercih etti. CHP’liler özellikle Sağlık Bakanı Recep Akdağ ile Ak Partili TBMM İdare Amiri Ahmet Gündoğdu’nun bu şekilde oy kullanmasına yerlerinden bağırarak itiraz ettiler.

18 yaş’a destek arttı

Teklifin mahkemelerin “bağımsızlık” niteliğine “tarafsızlığı” da ekleyen 1. maddesinin oylamasına 486 vekil katıldı. Madde, 140 “ret”, 1 “boş” oy’a karşılık 345 oy ile kabul edildi. İlk turda bu maddeye 347 “kabul”, 132 “ret”, 2 “çekimser”, 2 “boş”, 1 de “geçersiz” oy çıkmıştı. MHP’nin bilinen retçi milletvekillerinden 4’ü ile 2 retçi bağımsızın katıldığı oylamada, açıklanan sonuca göre, Ak Parti ve MHP’nin yer aldığı “kabul” bloğu ilk tura göre +3 fire verdi.

Teklifin milletvekili sayısını 550’den 600’e çıkartan 2. maddesi için 485 oy kullanıldı. Bu maddenin oylamasına bir yakının sağlık sorunu nedeniyle kısa süre Meclis’ten ayrılan Ak Parti Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu yetişemedi. Madde 342 oy ile “kabul” edilirken, maddeye 139 “ret”, 4 de “boş” oy çıktı.

Bu madde ilk turda 343 “kabul”, 133 “ret”, 1 “çemiser”,2 “boş”, 1 de “geçersiz” oy almıştı.

Teklifin seçilme yaşını 25’ten 18’e indiren 3. maddesi ise, 137 “ret”, 3 “boş”, 3 “geçersiz” oya karşılık, 342 oy ile kabul edildi. İlk turda maddeye 341 “kabul” oyu kullanılmış, 139 “ret”, 3 “boş” ve 2 de “geçersiz” oy çıkmıştı.

Genel seçim süresini 4 yıldan 5 yıla çıkartan ve TBMM ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılmasını öngören teklifin 4. maddesi de, 342 oyile kabul edildi. 486 milletvekilinin katıldığı oylamada,138 “ret”, 1 “çemiser”, 4 “boş” 1 de “geçersiz” oy kullanıldı. Bu madde için de ilk turda 343 “kabul”, 139 “ret”,2 “boş”, 2 de “geçersiz” oy çıkmıştı.

Balta’dan savcılığa ‘ısırıldım’ şikayeti

TBMM Genel Kurulu’ndaki Anayasa değişikliği teklifi görüşmeleri sırasında çıkan kavgada bacağından ısırıldığını iddia eden AK Parti Trabzon Milletvekili Muhammet Balta’nın, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.

Öte yandan yine Anayasa değişiklik teklifi görüşmeleri sırasında TBMM Genel Kurulu’ndaki kavgada burnu kırılan AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Fatih Şahin, CHP Antalya Milletvekili Niyazi Nefi Kara hakkında suç duyurusunda bulundu.

CHP grubu yine ayakta

1. madde oylaması sürerken HDP’li Mithat Sancar Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile bir süre görüştü. Cezaevinde bulunan Mardin Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ahmet Türk’ün sağlık durumunun kötü olduğunu aktaran Sancar’a Bozdağ’ın, “Bunun farkındayız.

Her türlü sağlık tetkiklerini yaptırıyoruz, yakından izliyoruz” karşılığını verdiği öğrenildi. Saatler 18.00’i gösterdiği sırada CHP grubu önceki gün olduğu gibi anayasa değişikliği teklifine karşı Türkiye genelinde sürdürülen “Türkiye ayakta” eylemi çerçevesinde hep birlikte alkışlarla ayağa kalktı.

MADDE 1

Yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanıldığını düzenleyen Anayasa’nın 9. maddesi, “bağımsız ve tarafsız mahkemelerce” şeklinde değiştiriliyor.

MADDE 2

Milletvekili sayısı 550’den 600’e yükseltiliyor.

MADDE 3

Seçilme yaşı 25’ten 18’e düşürülüyor. Askerlik hizmetini yapmamış olmak yerine artık “askerlikle ilişiği olma” milletvekilliğine engel olacak.

MADDE 4

Genel seçim süresi 4 yıldan 5 yıla çıkarılıyor. TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılacak.

MADDE 5

TBMM’nin görev ve yetkileri arasından yürütmeyi denetleme ve Bakanlar Kurulu’na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verme çıkarılıyor.