Kırgınlık DSP'ye yarıyor

Çanakkale'de ANAP ve CHP tabanındaki sıkıntılar DSP'nin oy potansiyelini arttırıyor

Azer Bortaçina

Bandırma üzerinden Çanakkale'ye giderken yemyeşil tarlaları süsleyen çiçekli meyva ağaçları bahara duyulan özlemin ilk habercisiydi sanki. İnsanlar ise seçim olmayacakmış gibi, bezginlik içindeydi.
Halkın seçim nabzını yakalamak için, renk cümbüşü Biga pazarında halkla konuştuk. Lapseki ve Çanakkale'de DSP dışındaki partilerde yaşanan karışıklığı saptadık. Bayramiç'te CHP'nin tarumarlığını, Ezine'de kayan DYP oylarını gözlemledik. Ayvacık'ta ise halkın seçim nabzını tutarken, karakolda polise derdimizi anlatmaya çalıştık. Gelibolu'da da geçim derdine düşen, tüm siyasilerden yakınan halkın dertlerini dinledik.
Gelelim partilerdeki son duruma.
Toplam seçmen sayısı 305 bin olan Çanakkale'de, ANAP ve CHP içindeki kırgınlık en çok DSP'ye yarıyor. Seçmen sayısıyla en üst sıralarda yer alan Biga'nın (60 bin) ve Yenice'nin (30 bin) kırsal bölgelerinde DSP'ye kayma yaşanırken, bu işten en fazla zararı da ANAP görüyor.
Çanakkale'den milletvekili seçildikten sonra, DYP ve ANAP arasında mekik dokuyan Hikmet Aydın'dan ağzı yanan DSP'nin, bu kez işi sıkı tutup Yenice ve Bigalı profesörler Sadık Kırbaş ile İsmail Bircan'ı aday göstermesi DSP'ye artı oylar getiriyor.
Aralarında ANAP eski il başkanları İsmet Muhtaroğlu, Nihat Parlak ve Ahmet Altan'ın da bulunduğu "Küskünler Grubu"nun da şimdi DSP'yi destekleyeceği ileri sürülüyor. Hatta "Parti içi mücadeleye devam edeceğiz. Ama yönümüz Mavi Köşe" diye karar aldıkları da kulağımıza gelen dedikodular arasında. Ayrıca üçüncü sıraya konduğu için ANAP'a öfkelenen ve çalışmayan Bigalı İbrahim Köşdere'nin oyları da şimdi DSP'nin.

ANAP'ı Taşar yaktı

Merkezde güçlü olan ama kırsalda oyları bir hayli düşen ANAP'ın Çanakkale'de işi bir hayli zor. Yanlış tarım politikaları ANAP'ı yaralamış. Hele ANAP'lı eski Tarım Bakanı Mustafa Taşar'ın, "Buğdaydaki embriyo kararması tehlikeli boyutlarda değil" açıklaması çiftçiye öyle pahallıya patlamış ki, TMO'nun tüm bölgelerde 62 bin liradan aldığı buğday, iş Çanakkale'ye gelince 41 bin liraya kadar düşmüş. Buğday meselesinin siyasete kurban gittiğini söyleyen Ersümer de dertli, "Buğday kararnamesi çıkarttık ama biz de kendimizi yeteri kadar savunamadık" diyor.
Buğday dışında Ezine, Ayvacık ve Bigalı çiftçi, domatesteki mantar hastalığından, Yeniceli de tütündeki düşük fiyattan ötürü ANAP'ı suçluyor. Enerji Bakanı olduğu zaman Çanakkale'ye 248 trilyonluk yatırım planlayan Ersümer'in çabaları ise, cebine giren paraya bakan çiftçi tarafından görmezden geliniyor. Ayrıca bakan olduğu dönemde Türkiye'nin akciğeri olan Kaz dağları eteğindeki Çan'a termik santral kurma çabaları da, bölge oylarını öylesine küstürmüş ki seçmen, "Ersümer dağımızı sattı. Tarihi ve mitolojiyi yok saydı. Neden ona oy verelim" diyor.
ANAP'ın dezavantajları kırsalda DYP'ye yarıyor ama merkezdeki çöküntünün hasarı büyük. Bigalı milletvekili Nevfel Şahin'den sonra ikinci sırada yer alan Almanya'nın eski Başbakanı Helmut Kohl'ün dünürü Kemal Sözen'in seçmene 130 bin takvim ve beş bin kart göndermesi bile bu çöküntüyü durduramamış. Zaten yoksul olmayan Çanakkaleli çiftçi, takvimle tavlanmaya kızıp, hepsini sobada yakmış zaten.
DYP'lilerin borcunu silen, 270 milyar dağıttığı ileri sürülen Kemal Sözen hakkında DYP'li seçmenin de kafası karışık. Hatta bazı DYP'liler, "Bu adam Bayramiçli fakir bir ailenin çocuğuydu. Bu zenginlik nereden geliyor? Delegeye para dağıttı. Bu demokrasiyle bağdaşır mı?" diyor.

CHP'de Bayramiç depremi

Geçen seçim bir milletvekili çıkaran CHP'de işler bir hayli karışık. Hatta CHP adayı Ahmet Küçük'ün köyünün tamamının oyunu DSP'ye vereceği iddia ediliyor. Köklü CHP'liler ise kendilerini hem öksüz hem yetim gibi hissediyor. Huzursuzluk ve bıkkınlık örgütlere bulaştığı için seçimler de onlara bir şey ifade etmiyor.
Seçimlerden sonra Genel Merkez'le hesaplaşacaklarını söyleyen CHP'liler, örgütten gelen şikayetlerin dinlenmediğini, parti içi demokrasinin işlemediğini, tüzükte kadın ve gençlik kollarıyla ilgili değişikliklerin eksik yapıldığını, kadın örgütlerinden görüş alınmadığını söylüyorlar.
Genel Merkez, 250 yıldır kökleri Bayramiç'te olan, üç dönem de belediye başkanlığı yapan Nahit Varol'u bile küstürmüş. Varol, belediye meclis üyeleri, eski ilçe başkanlarıyla birlikte 50 kişiyle partiden istifa edince, CHP darmadağın olmuş. Dürüst politika izleyen ve sivrilenlerin CHP tarafından yok edildiğini söyleyen partililer, şimdi oylarını DSP'ye verecek gözüküyor.
Partideki bu karışıklık sadece CHP Çanakkale Belediye Başkan adayı İsmail Özay'ı etkilememiş. Çünkü Çanakkale'de her alanda yaptığı olumlu işler, Özay'ın tüm kesimlerden oy alacağını gösteriyor.
Dört milletvekili çıkaran Çanakkale'de FP ve MHP'nin gözle görülür bir canlılığı yok.
DSP 4 milletvekilliğinden ikisini almaya yakın dururken, diğer ikisi de DYP ve ANAP arasında paylaşılacak gibi görünüyor.

ÇANAKKALE

İlçeler: Merkez, Ayvacık, Bayramiç, Biga, Bozcaada, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Lapseki, Yenice.
Nüfusu: 448.815
Milli Gelir: 3533 USD
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 305.459 / 313.845
1995'te Seçime Katılma Oranı: %91.03
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oranları: DYP 84.641 (%31.1), ANAP 57.365 (%21.1), DSP 49.705 (%18.3), CHP 30.383 (%11.2), RP 27.188 (%10), MHP 15.400 (%5.7), HADEP 2.392 (%0.9), YDH 1.336 (%0.5), MP 1.384 (%0.5), YDP 1.078 (%0.4), İP 560 (%0.2), YP 383 (%0.1).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: Nevhel Şahin (DYP), A. Hamdi Üçpınarlar (DYP), Mustafa Cumhur Ersümer (ANAP), Hikmet Aydın (DSP), Ahmet Küçük (CHP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 4.