Minare yasağı Avrupa’yı sarstı

İsviçre’de düzenlenen referandumla “yeni camilere minare yapılmasına karşı yüzde 57.5’le yasak getirilmesi” Avrupa’da büyük yankı buldu. AB üyesi ülkelerden karara karşı “hoşgörüsüzlük” yorumu gelirken, ırkçı partiler de aynı yasağın kendi ülkelerinde uygulanabilmesi için referandum yapılması talebinde bulundu. AB adalet ve içişleri bakanlarıyla bir toplantıya katılmak üzere Brüksel’de bulunan İsviçre Adalet Bakanı Eveline Widmer-Schlumpf, referandum sonucunu değerlendirirken “Yasak Müslümanları değil, İslamcı köktenciliği hedefliyor” dedi.
AB Dönem Başkanı İsveç’in Göçmen Bakanı Tobias Billstorm da şunları söyledi: “Bu tür konuları referanduma götürmek biraz garip. Biz bu tür konuları şehir planlaması kapsamında ele alıyoruz.” İsveç’in Dışişleri Bakanı Carl Bildt de İsveç radyosuna yaptığı açıklamada, “Her yönüyle olumsuz bir sinyal olduğu açık” ifadesini kullandı. Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner de sonucu kınayarak, “Alınan karardan şoke oldum. Bu bir hoşgörüsüzlük ifadesi. Umarım İsviçre bu kararı kısa sürede tersine çevirir. Bu kadar dağlık bir ülkede, diğerlerinden birazcık daha yüksek bir bina inşa etmek bu kadar kötü mü?” dedi.
İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini de, referandum sonucunu endişeyle karşıladıklarını vurguladı. Karara tepki gösteren isimlerden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı Lluis Maria de Puig de, “Karar, halk tarafından alınmış olmasına karşın endişe kaynağıdır” diye konuştu.

Hassasiyette hemfikirler
AB bakanları konunun hassas olduğu ve dini özgürlüklere tam saygı gösterilmesi gerektiği konusunda hemfikir görünürken, AB Komisyonu, kararın egemen bir ülke tarafından alındığını, bu nedenle konuyla ilgili yorum yapamayacaklarını vurguladı.
İsviçreli Bakan Widmer-Schlumpf’la bir araya gelen AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Jacques Barrot, bakanın kendisine, Müslümanların dini özgürlüklerden yararlanmalarına engel olunmayacağı yönünde garanti verdiğini belirterek, AB üyesi olmayan İsviçre’ye tavır almasının gerekli olmadığını söyledi. Barrot, İsviçre’nin kararı demokratik bir sürecin ardından aldığını da sözlerine ekledi.

‘ANLAŞMAZLIK PAHALIYA MAL OLUR’
Le Temps: Korku, kuruntular ve cehalet, oyları artırdı. İsviçre’nin uluslararası duruşu çok büyük hasar görebilir.
Geneva Daily: İntikam, boykotlar, misilleme... İslam’la olan bu anlaşmazlık pahalıya mal olabilir. Bazı insanlar nefret ve güvensizlikle değil, protesto ve şüphe nedeniyle oy verdi.
24 Hours Daily of Lausanne: İhracat ve turizm, lüks ve finans endüstrileri tepkiden korkmalı.
La Liberte (Fribourg): Korkular, ülkenin islamlaşması ve nüfusların bu kadar hızlı karışmasıyla ilgili.
Zurich Tagesanzeiger: Ülke modern ve enternasyonalistle, gelenekçi ve nasyonalist olmak üzere ikiye ayrıldı. Referandum İsviçre’nin uluslararası izolasyonunu güçlendirecek.

BM Raportörü: Ayrımcılık
BM Din ve İnanç Özgürlüğü Raportörü Esma Cihangir, “Yaklaşık 400 bin Müslüman’ın yaşadığı bir ülkedeki bu yasak, din özgürlüğünün haksız bir şekilde kısıtlanması anlamına gelmekte ve İsviçre’deki Müslüman topluluğuna yönelik açık ayrımcılık oluşturmaktadır” dedi.

‘Mahkemeden dönebilir’
İsviçre Adalet Bakanı Eveline Widmer-Schlumpf, kararın derhal yürürlüğe gireceğini, ancak bunun mahkemeden dönebileceğini belireterek, “Yasak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı” dedi. Bakan ayrıca, yasağın BM insan hakları belgelerine de aykırı olduğunu da söyledi.

İsviçre ve referandum
* Katılım oranı yüzde 54
* 26 kantondan sadece dördü yasağa karşı çıktı.
* Yasağa destek verenlerin oranı yüzde 57.5
* İsviçre’nin nüfusu 7 milyon, 300 binden fazlası Müslüman.
* Ülkede 4 camide minare var, ancak bunlardan ezan okunamıyor.
* Ülke genelinde toplam 150 kadar cami bulunuyor.
* Referandum sonrası Anayasa’ya “minare yapımı yasaktır” şeklinde bir madde konulması öngörülüyor.

DESTEKLEYENLER:
Danimarka’da ırkçı Danimarka Halk Partisi de benzer bir yasak için halk oylaması isteyeceğini açıkladı. Parti başkanı Pia Kjaersgaard, İsviçre’de halkoylamasından çıkan sonucu “Bravo İsviçre” sözleriyle karşıladı.
Danimarka’da şu anda minareli bir cami yok. Ancak başkent Kopenhag ve Roskilde’de birer minareli cami yapılması yönünde belediyelerin aldığı kararlar var.
Hollanda’daki aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV), Hollanda’da da minarelerin yapımının durdurulmasını istedi. PVV lideri Geert Wilders, Hollandalıların olası bir halkoylamasında İsviçreliler gibi karar vereceklerini savunarak, minare referandumu için yasa tasarısı getireceklerini belirtti.
Alman Hıristiyan Demokrat Birlik partili meclis içişleri komisyonu başkanı Wolfgang Bosbach da, İslamlaşma endişesinin ciddiye alınması gerektiğini, Almanya’da da İslamlaştırılma kaygısının yaygın olduğunu söyledi. Bosbach, Almanya’daki cami projelerinin tartışmaya açılmasını istedi.

ELEŞTİRENLER:
* İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu: Talihsiz bir gelişme. İslam karşıtı tahriklere en son örnek.
* İsviçre Cenevre Camii imamı Yusuf İbram: İslam dünyası bu karara saygı göstermeli ancak kabullenmemeli. Aksi takdirde ilk kurbanlar biz oluruz.
* Mısır müftüsü Ali Guma: Tüm Müslümanlara hakaret.
* Britanya İslam Birliği kurucusu Kemal Helbavi: Asıl mesele, toplumun bir bölümünün özgürlüklerinin kısıtlanması.
* Zürih Müslümanlar Cemaati Başkanı Taner Hatipoğlu: Bu girişimle, Müslümanların sosyal entegrasyonunu olumsuz etkilemeyi başardılar.
* Vatikan: Yasak din özgürlüğüne ve göçmenlerin bütünleşme sürecine ciddi bir darbedir.
* İtalyan Reform Bakanı Roberto Calderoli: İsviçre bize bariz bir mesaj veriyor: Çan kulelerine evet, minarelere hayır.
* İngiliz The Guardian gazetesi: Nefretin açığa çıktığı anlardan biri. Hoşgörüyü kurucu değerleri arasında gösteren İsviçre, enternasyonalizm cilasını bir kenara bırakmış oldu.