Olağanüstü itiraz sonrası senaryolar

YSK’ya yapılan olağanüstü itirazların ardından gözler, YSK’nın seçim takvimine çevrildi. Olağanüstü itirazlar hakkında ne karar vereceği merak konusu olan YSK’nın kararını ne zaman açıklayacağı ise bilinmiyor. Sürecin nasıl işleyeceği, seçim kanuna göre, takvimin nasıl ilerleyeceğini kamu hukukçusu Murat Kaya, Milliyet’e değerlendirdi. Kaya, süreçte yaşanabilecek olası senaryolar ile ilgili şunları söyledi:

MAZBATANIN VERİLMESİ: Seçim hukuku yönünden mazbatanın verilmesinde bir sorun bulunmuyor. Çünkü il seçim kurulunun birleştirme tutanaklarının ilçe seçim kurulunca kendisine gönderilmesine müteakip, il seçim kurulunun 298 sayılı Seçim Kanunu gereğince görevini yerine getirme zorunluluğu var. Tutanağın düzenlenmesinin ardından 7 gün içerisinde itiraz edilmesi gerekiyor. İlçe birleştirme tutanakları düzenlenir. İlçe seçim kurulunca il seçim kuruluna gönderilir. İl seçim kurulu ise, derhal mazbatayı düzenlemek zorundadır. Bu durum seçim kanununun 298 sayılı 130. maddesinin 2. fıkrasında açık bir şekilde düzenlenmiştir.

KARAR AÇIKLANMALI: YSK, seçimin yenilenmesine karar verilmesi durumunda ne olacağını, takvimin nasıl işleyeceğini mart içerisinde belirledi. 29 Mart’ta takvim açıklandı. Eğer seçim yenilenecekse ‘2 Haziran’da gerçekleştirilecek’ denildi. Kanun olağanüstü itirazların karara bağlanması için belirli bir süre aralığı getirmiyor. Şu tarihte itirazı karara bağlayacaksın diye bir takvim yer almıyor. Ucu açık bir süreç, ama biz şunu şöyle değerlendirmeliyiz; 2 Haziran’da seçimlerin yenilenmesine ilişkin bir karar alındı. Kanunda seçimin yenilenmesi durumunda seçim gününden 60 gün sonra yapılacağı açık olarak yer alıyor. Tamamen seçimlerin yenilenmesi tarihinde belirlenen takvim teamüllere göre giden bir süreç. YSK, eğer seçimlerin yenilenmesine karar verecek olursa, yeniden seçim kurulları oluşturulacağı için bir zaman, bir alan bırakmalı. Görevlilerin yeniden başvuru talebi olacak, idari amirlerin yeniden seçim kurulları oluşturması için bildirimde bulunacak. 2 Haziran’da seçim olacaksa en azından mayıs başında nihai kararın açıklanması gerekir. Ancak kanunda böyle bir süre yok.

OLAĞANÜSTÜ İTİRAZ: Olağanüstü itirazın olağan dışı olaylardan dolayı yapıldığına dair bir düşünce var. Bu yüzden çok önemli bir durum arz ediyor. Aslında olağanüstü itiraz şudur; olağan itiraz yolları kapandıktan, yani reddedildikten sonra son bir ihtimaldir. Başvuran için son bir şanstır.

15 GÜNDE KARAR: Yorumlanan süreyi 132. maddeye bakarak cevaplayabiliriz. ‘Kurul yapılan ihbarları, itirazları en geç 3 ay içinde karara bağlar’ diyor. Tartışılan 3 ay mevzusu aslında buradan kaynaklanıyor. Ancak bu seçim tutanaklarına yönelik yapılan, seçimden önce başlayan takvime yönelik itirazlardır. Burada yine yorum yoluyla şunu diyebiliriz; ‘kurul 3 aylık süre içerisinde bir karar verir. Bu incelemenin ardından yeniden yapılan itirazda en geç 15 gün içerisinde kesin karara bağlanır’ der. Aslında burada yine yorum yoluyla süre uygulamasında yapılan itirazın 15 gün içerisinde karara bağlanacağı çıkarmamız gerekir. 132. maddenin esasındaki yorumu gereği bu kanıya varabiliriz.

BELİRSİZLİĞE YER YOK: Seçimlerin bir sonraki seçime 1 yıl kalana kadar iptal edilerek yenileneceği durumu bir yorumdur. Bunun idari hukuku anlamında kamu hizmetinin sürekliliğiyle bağdaştırılması mümkün değil. Esasında siz, bir sonraki seçimler 1 yıla kadar yapılmasın derseniz 4 yıl boyunca mazbatasını almış belediye başkanlığı yapmaması gereken bir kişiye başkanlık yaptırmış olursunuz. İdari kamusal yetkileri eline teslim etmiş olursunuz. Bizim sistemimiz ne anayasa olarak ne de seçim kanunu olarak böyle bir belirsizliği ve esasında kanun eliyle yaratılmış usulsüzlüğe müsade edecek durumda değil.