‘Sorunları torunlara bırakmayız!’

Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi’nde düzenlenen basın toplantısında Devlet Bakanı Faruk Çelik, hükümetin Alevi açılımının nihai raporu hakkında şöyle konuştu:
“Kısaca bu raporda, Aleviliğin tarihsel temelleri, Aleviliğin, aidiyet, referans ve üzerine inşa edildiği mevcut sabitelerin tespiti, belli başlı kimlik problemlerinin yöneldiği ana güzergahlar, bugün net bir şekilde ortaya çıkan temel talepler değerlendirilmekte ve çözüm önerileri ortaya konmaktadır. Raporu eleştirenler olacağı gibi, seçim sürecinde başka mecralara çekmek isteyenler de elbette ki olacaktır. Biz, her türlü yapıcı eleştiriye ve katkıya açık olduğumuzu her defasında belirttik.
Sorunun çözümünde çok önemli bir mesafe katettiğimize inanıyoruz. Biz, sorunlarımızı torunlarımıza bırakmamakta kararlıyız. Bu bir süreçtir. Bundan sonra da hazırlanan rapor ışığında sorunlara hep birlikte çözüm üretmeye devam edeceğiz.”

‘Hiçbir gelişme sağlanamadı’
Alevilerin en geniş oranda temsil edildiği kurumlardan olan Alevi Bektaşi Federasyonu’nun Başkanı Fevzi Gümüş, “Ak Parti Kürt açılımında olduğu gibi meseleyi tartışmanın kazanç olduğunu söylüyor. ‘Biz bunları tartıştırdık, yetinin, başka bir şey de beklemeyin’ anlayışı. Alevilerle dalga geçiyorlar. Sünni zihin dünyasının algısıyla yaklaşıyorlar. İki yüzlü yaklaşım sergiliyorlar. Hiçbir gelişme sağlanamadı. Cemevlerini ‘Kültür merkezleri’ diyerek geçiştiriyorlar” dedi. Zorunlu din derslerinde AİHM kararına rağmen gerekenin yapılmadığını ifade eden Gümüş, bu konudaki anayasa değişikliği önerisinin de 2 yıl önce kendilerinden geldiğini anlattı. Gümüş, Madımak’ta önerilen modelin de taleplerini karşılamadığını söyledi.
ANKARA Milliyet

‘Sorun ilk kez dile getirildi’
Dünya Ehli Beyt Vakfı Genel Başkanı Fermani Altun, “Alevi Çalıştayları Nihai Raporu”nu olumlu bulduklarını belirterek şöyle dedi:
“85 yıldan bu yana sistemden kaynaklanan Alevilerin sorunlarını hiçbir parti dile getirmedi, telaffuz dahi etmedi. İlk defa Ak Parti iktidarı döneminde tartışmaya açıldı. Din dersleri ile ilgili boyutu müfredata girmiştir. Madımak Oteli sorunu çözümlenmiştir. Sorunların çözümlenmesi için anayasal ve devrim kanunlarının en büyük engel olduğu ortaya çıkmıştır. Hem devlet, hem de diğer inanç kesimleri Aleviliği doğru öğrenme imkanına sahip olmuştur.”
İSTANBUL AA

ANALİZ...
Dağ fare doğurdu
Hükümetin 7 ayaklı Alevi çalıştaylarının sonunda hazırlanan nihai raporda Alevilerin öncelikli taleplerinden hiçbirisi karşılanmadı. Zorunlu din derslerinin, Diyanet’in kaldırılması ve cemevlerinin ibadethane sayılması gibi talepler konusunda Alevilere net yanıt verilmezken, Aşure Günü’nün resmi tatil yapılması ve Hacıbektaş’a üniversite kurulması gibi “yan” tekliflerle seçim öncesi gönül alınmaya çalışıldı.

Din dersinde adım yok
Raporda, Alevi toplumunun önemli bir kısmının üzerinde birleştiği zorunlu din derslerinin kaldırılması talebinin karşılanması yerine din derslerindeki Alevilik konularında belirleyicilik hakkının Alevi toplumuna verilmesi gibi muğlak bir ifadeye yer verildi. Derslerle ilgili anayasal düzenlemenin gerekli olduğu, dersin statüsünde ayar yapılabileceği belirtilirken bu konuda herhangi bir yol haritası çizilmedi.

Top TBMM’de
Raporda, Alevilerin laikliğe aykırı bulduğu ve kaldırılmasını istediği Diyanet’e sahip çıkılarak Diyanet konusunda yasal düzenleme yapılması için top TBMM’ye atıldı. Diyanet’in varlığının tartışılmadığı raporda Tekke ve Zaviyeler Kanunu üzerinden Devrim Kanunları’nın tartışmaya açılması önerisinde bulunuldu. Raporda, cemevlerine yasal statü temenni seviyesinde kalarak konu aylar sürecek yeni bir yasama sürecine havale edildi. Madımak Oteli’nin müze yapılması isteğinde de yan çizilen raporda, otelin bir bölümünün, hayatını kaybedenlerin anısını hatırlatacak şekilde düzenlenmesi önerisiyle yetinildi. Alevilerce hiçbir zaman yetirli bulunmayan otel girişine pano asılması gibi öneriler yinelendi.

Yine tanımlama çabası
Raporda, Alevilerin öteden beri karşı çıktığı “Aleviliği tanımlama” konusundaki ısrar da sürdürüldü. Temel talepler konusunda net program açıklama yapılması beklenen raporda kronolojik seyir üzerinden Aleviliğin tarihsel geçmişi ele alındı. Raporda, Alevilerin inanç alanlarının belirsiz olduğu ima edilerek Alevilerin inanç alanlarını “tam bir netlik içinde” ortaya koymaları istendi.

Net isteklere yanıt yok
Alevilere yönelik ayrımcılığa yol açan uygulamalara son verilmesi gerektiği belirtilen raporda, Alevi köylerine cami yapılmaması gibi “net” isteklere karşılık verilmedi. Kürt sorununda olduğu gibi “köy isimleri” üzerinden jest yapmaya çalışan hükümet, “Alevi köylerine konan örseleyici isimlerin iptalini” gündeme getirdi. Raporda Alevilerin birincil talepleri arasında olmayan “Aşure Günü’nün resmi tatil yapılması” gibi bir “jeste” yer verilirken, dergahların Alevilere iade edilmesi yerine, “Hacıbektaş ilçesinin misyonuna uygun şekilde ihya edilmesi” gibi net olmayan vaatlerde bulunuldu. Bu ilçede üniversite açılması gibi öncelikli taleplerle ilgisiz öneriler yapıldı.
MİTHAT YURDAKUL Ankara