Son dakika: Trump, kameraların karşısına geçti, kararını tüm dünyaya ilan etti

ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ve 2015'te askıya alınan İran ekonomik yaptırımlarının en güçlü şekilde yeniden hayata geçirileceğini açıkladı.

ABD Başkanı Trump, uzun zamandır dünya kamuoyunda merakla beklenen İran kararını Beyaz Saray'da düzenlediği basın açıklamasıyla duyurdu.

Trump, 2015'te yapılan nükleer anlaşmanın İran tarafından kendi amaçları için kullanıldığını savunarak, "Öyleyse bugün ABD'nin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ilan ediyorum. Tahran'a en üst düzey ekonomik yaptırımları yeniden getireceğiz." ifadelerini kullandı.

YAPTIRIMLAR GERİ DÖNÜYOR

Basın açıklamasında "İran'ın nükleer silaha sahip olma çabasına yardım eden herhangi bir ülke güçlü bir şekilde yaptırıma uğrayacak. Amerika nükleer şantajın rehinesi olmayacak" değerlendirmesinde bulunan Trump, yaptırımların yeniden devreye girmesinin ardından İran'la iş yapacak ülkelere de bir mesaj gönderdi.

İran'ın nükleer anlaşmadan faydalanarak nükleer çabalarına ve silah yapımına devam ettiğini savunan Trump, somut anlamda detaylara girmeden İran'ın "yalan söylediğini" iddia etti. Trump ayrıca Tahran rejiminin bölgede terör unsurlarına yardım ettiğini ve anlaşmadan elde ettiği kazanımları nükleer ve askeri programlara yatırdığını savundu.

"İRAN YALAN SÖYLÜYOR"

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun geçen haftaki açıklamalarına işaret eden Trump, "Bugün İran rejiminin (anlaşmayla ilgili) sözlerinin yalan olduğunu ortaya koyan net kanıtlara sahibiz." diye konuştu.

"YENİ VE KAPSAMLI BİR ÇÖZÜM İÇİN ÇALIŞACAĞIZ"

Trump, anlaşmadan ayrıldıklarını ve artık "İran'ın nükleer tehdidine" karşı yeni bir süreç için çalışabileceklerini kaydederek, "Anlaşmadan ayrılırken İran'ın nükleer tehdidine karşı müttefiklerimizle gerçek, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmak için çalışacağız. Bu çabalar İran'ın balistik füze programı ve terör aktivitelerini ortadan kaldırmayı da kapsıyor." ifadelerini kullandı.

Trump ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun kısa bir süre süre sonra Kuzey Kore'de olacağını ve burada Kim Jong-un ile görüşeceğini açıkladı.

ABD Başkanı Trump, 10 dakika süren konuşmasının ardından 2015 yılında askıya alınan İran yaptırımlarının yeniden uygulanmasının önünü açan başkanlık kararnamesini imzaladı.

PENCE, KONGREYİ BİLGİLENDİRDİ

Öte yandan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in ABD'nin anlaşmadan ayrılması konusunda Kongre liderlerini arayarak gerekli bilgilendirmeyi yaptığı kaydedildi.

Seçim kampanya döneminden bu yana söz konusu anlaşmanın "ABD tarihindeki en kötü anlaşmalardan biri olduğunu" savunan Trump, anlaşmadan çekilebileceğine ilişkin sinyaller vermişti. Trump, daha önceki açıklamalarında İran'la nükleer anlaşma konusunda 12 Mayıs'ta nihai kararını bildireceğini belirtmiş ve ABD'nin anlaşmadan çıkıp İran'a yeniden yaptırımlar uygulayabileceği mesajını vermişti.

Söz konusu anlaşma, önceki Başkan Barack Obama döneminde İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya arasında 14 Temmuz 2015'te imzalanmıştı.

Anlaşmaya imza koyan diğer ülkeler ise anlaşmadaki eksiklerin giderilerek devam etmesi gerektiğini savunuyordu.

RUHANİ'DEN İLK TEPKİ

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD’nin asla sözünü tutmadığını belirterek “ABD, ne gibi bilgilere sahip olduğunu bize göstermeli. İran tüm sorumluluklarını yerine getirmiştir. Hiçbir hatamız, yanlışımız olmadı. Ancak bugün görebiliyoruz ki, uluslararası anlaşmalara hangi ülkenin saygısı olmadığını gördük. Trump, yönetiminin tek destekçisinin sadece İsrail olduğunu görüyoruz. Bu rejim bölgede insanlık suçu işleyen bir rejimdir. Bu anlaşma 5+1 hükmümü kaybetmiştir. Sadece 5 ülkeyle devam edeceğiz. Diğer beş ülkenin yardımıyla istenilen tüm sonuçlara ulaşacağımızı düşünüyorum.” dedi.

ABD 90 GÜN SÜRE VERDİ

ABD Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, önümüzdeki 180 gün içerisinde, İran'a karşı gemicilik, petrol ve enerji alanlarında da eski yaptırımların yeniden uygulanmaya başlanacağı kaydedildi. Sputnik'in haberine göre ABD, 5 Kasım'a kadar tekrar İran'ın tüm devlet ve finansal kurumları yaptırım listesine alacak.

HABER SAATLER ÖNCE SIZDI

Amerikan basınında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a, telefon görüşmesi sırasında ABD’nin İran’la 2015 yılında imzaladığı nükleer anlaşmasından çekileceğini söylediği belirtilmişti. Haberde ayrıca ABD’nin anlaşmayı tek taraflı feshetmesi halinde çeşitli ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceği de söylenmişti.

MACRON’UN OFİSİ İRAN KONUŞMASINI REDDETTİ

Öte yandan Reuters muhabirinin konuyla ilgili sorusuna Emmanuel Macron’un ofisi, “Trump’la Macron arasında gerçekleştirilen telefon görüşmesinde İran anlaşması konuşulmadı” cevabını verdi.

İRAN İLE NÜKLEER ANLAŞMA

İran'ın nükleer programına ilişkin ortak geniş çaplı girişim planı BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi olan; ABD, İngiltere, Çin, Rusya, Fransa ile AB ülkeleri (P5+1) arasında imzalanmıştı. Anlaşma, Tahran'ın nükleer programını sona erdirmesine karşılık olarak bu ülkeye uygulanan uluslararası yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.

Anlaşma, 2015 yılının ekim ayında yürürlüğe girdi ve 2016 yılının ocak ayında Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (IAEA) İran'ın nükleer programının barışçıl olduğunu açıklamasıyla uygulanmaya başladı. BM'nin ve Batılı ülkelerin İran'a uyguladığı mali, ticari, enerji ve diğer alanlardaki yaptırımlar kaldırıldı. Anlaşma doğrultusunda İran'ın dondurulmuş olan milyarlarca dolarlık ticari mal varlığına erişimi yeniden sağlandı. İran'ın anlaşma kurallarına uymaması durumunda yaptırımların yeniden devreye girmesi koşulu getirildi.

Anlaşmanın uygulanıp uygulanmadığını denetlemekle görevli Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), şimdiye kadar İran'ın anlaşmanın tüm koşullarına uyduğunu saptamıştı. Ancak geçtiğimiz günlerde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, ele geçirdiklerini söylediği çok gizli belgelere dayanarak, İran'ın nükleer silah üretimini uluslararası toplumdan daklayarak gizli çalışmalar yaptığını öne sürdü. ABD Başkanı Donald Trump da bu iddialara destek verdi.