Son dakika... Tarihi zirve sona erdi

Dünya İstanbul'a kilitlendi, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya liderleri saat kritik zirvede buluştu. Zirve, Vahdettin Köşkü'nde gerçekleşti.

Erdoğan, zirvenin açılışında şu açıklamayı yaptı: "Suriyeli kardeşlerimiz başta olmak üzere tüm dünyanın gözleri şu anda bu toplantımıza yönelmiş durumda. Samimi ve yapıcı bir anlayışla hareket ederek bu beklentileri boşa çıkarmayacağımıza inanıyorum.

Suriye sayın Putin ile istişarelerimizde en öncelikli konular arasında yer alıyor. Sayın Macron ve sayın Merkel ile de yakın temasta olmaya, kendilerini süreç hakkında bilgilendirmeye daima özen gösterdik."

Rusya lideri Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in yer aldığı masada, yakın zamanda görevini bırakacak BM Suriye özel temsilcisi Steffan de Mistura da var.

Zirvede, Türkiye'den Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya'dan Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Almanya ve Fransa'dan özel danışman ve temsilciler yer aldı. Fransa ve Almanya, ilk kez bir Suriye zirvesine katıldı.

Avec @RT_Erdogan pour parler de la situation en Syrie. pic.twitter.com/IOf4l5OA7o

— Élysée (@Elysee) 27 Ekim 2018

Fransa lideri Macron, zirve öncesinde peş peşe Twitter mesajları paylaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Suriye'deki durumu konuştuklarını belirten Fransa Cumhurbaşkanı, İstanbul'a iner inmez ise "İstanbul'a yeni geldim. Bugün burada Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başkan Putin ve Başbakan Merkel ile Suriye'de yeni bir insani krizi önlemek için kararlılığı sağlamaya çalışıyoruz" ifadesini kullandı.

BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜLER

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve öncesinde Almanya Başbakanı Merkel'le baş başa görüştü. Basına kapalı gerçekleşen görüşme yaklaşık yarım saat sürdü.

Merkel'in ardından Erdoğan Rusya lideri Putin'i ağırladı. Liderlerin randevusuna dışişleri bakanları da katıldı.

Son baş başa randevu ise, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la gerçekleşti.

PUTİN VE MERKEL DE BULUŞTU

Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşen Almanya ve Rusya liderleri, daha sonra baş başa buluştu.

Vahdettin Köşkü'ndeki Suriye zirvesinin bir numaralı gündemi, İdlib mutabakatı. Türkiye ve Rusya'nın vardığı İdlib mutabakatında gelinen nokta, Menbiç, YPG/PYD, göçmenler, iç savaşın bitmesi için öneriler ve enkaza dönen şehirlerin yeniden ayağa kaldırılması gibi başlıkların zirvede görüşülmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün "Cenevre çözemedi, Astana'yla bir çözüm bulduk. İdlib konusunda, Soçi zirvesiyle bu işi iyi bir yere getirdik" dedi.

Suriye'nin kuzeyindeki terör örgütü oluşumuna değinen Erdoğan, "Sırada Fırat'ın doğusundaki terör yuvalarının ortadan kaldırılması ve buraların Suriyeli kardeşlerimizin hayat yeri haline getirilmesi vardır. ABD, Münbiç mutabakatını bizi oyalama aleti haline dönüştürmüştür. Artık Münbiç'te oyalanmak yerine, dikkatimizi Fırat'ın doğusuna çevirmekte kararlıyız" ifadesini kullandı.

Cumhurbaşkanı sözcüsü İbrahim Kalın ise, Ankara'nın önceliğinin Suriye'de siyasi çözüm olduğunu vurguladı.

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Savunma Bakanı Hulusi Akar, bu sabah zirve öncesinde Rus mevkidaşlarıyla bir araya geldi.

Zirve öncesi ABD Başkanı Donald Trump'la görüşen Fransa lideri Macron, önceliklerinin İdlib'deki insani durum olduğunu söyledi.

Astana görüşmelerindeki garantör ülkelerden İran, İstanbul zirvesinde yer almıyor.

Eylül ayında varılan İdlib mutabakatında uzlaşılan maddeler şöyleydi:

İdlib etrafında Suriye ordusu ile silahlı grupları ayıran 15-20 km derinliğinde silahsızlandırılmış tampon bölgeler oluşturulacak
10 Ekim'e kadar bölgedeki tank, roketatar ve havan gibi ağır silahlar teslim edilecek
'Radikal terörist örgütler' 15 Ekim'e kadar silahsızlandırılmış bölgeden çekilecek
2018 sonuna kadar M4 (Halep-Lazkiye) ve M5 (Halep-Hama) otoyollarının güvenliği sağlanıp trafiğe açılacak
Silahsızlandırılan bölgelerde denetimden Türk ve Rus askerleri sorumlu olacak
Türkiye, İdlib'deki gözlem noktalarını güçlendirecek

Sekizinci yılına giren Suriye iç savaşı, 15 Mart 2011'deki gösterlerin kısa sürede çatışmaya dönüşmesiyle başlamıştı. Bugüne kadar yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetti, milyonlarca Suriyeli ülkelerini terk etmek zorunda kaldı.