Sur'da satılık-kiralık ilanları

5 km uzunluğundaki tarihi Diyarbakır Surları içinde kalan ve Eski Diyarbakır olarak bilinen Sur ilçesi aynı zamanda şehrin hem ticaret hem de turizm merkezi.Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) bu yıl Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri'nin de "Dünya Kültür Mirası" olarak tescillendiğini ilan etmiş, bu da "Tek rakibimiz Çin Seddi" diyen birçok Diyarbakırlı açısından büyük heyecan ve umut kaynağı olmuştu.

Ağustos’un ilk haftasından bu yana ise, kazılan hendekler ve örülen barikatlar, sokağa çıkma yasakları ve yapılan operasyonlardan dolayı canlılığını yitiren Sur’da, ticaret ve turizm durma noktasında.

EN YOKSULLAR BURADA

Çelişkili görünse de Sur ilçesi Diyarbakır’ın aynı zamanda en yoksul yerleşim yerlerinden biri.90’larda boşaltılan köylerden gelen, kırsal kesimden kaçarak Diyarbakır’a göç eden binlerce insan Sur içindeki mahallelere yerleşti.Ancak son yıllarda restore edilip kullanıma sokulan birçok tarihi yapı ve canlanan çarşısı sayesinde Sur, şehrin kültür ve turizm merkezi olarak parlamaya başlamıştı.

KİMSE GEÇMİYOR

Diyarbakır’ın merkezi olarak kabul edilen Dağkapı Meydanı’ndan başlayan ve Suriçi’nde Balıkçılarbaşı semtine kadar devam eden 671 metre uzunluğundaki Gazi Caddesi bu aralar çok sakin. Kente gelenlerin ilk duraklarından, turistik dükkanları ve kahvaltı salonlarıyla tarihi Hasan Paşa hanından da neredeyse kuş uçmuyor, kervan geçmiyor.

BİZ NEREYE GİDERİZ

Bölge esnafından ve aynı zamanda Zeytin Dalı Barış Platformu’na da başkanlık yapan Süleyman Eliş son olaylardan şikayetçi.

Diyarbakır’ın halet-i ruhiyesini ise şu sözlerle tarif ediyor.

“İki yıl önce Suriye ve Irak’tan arkadaşlarım arayıp ülkelerinin durumunu anlatırlardı. Ancak onları şimdi çok iyi anlıyorum. Hadi onlar buraya kaçtı, Allah korusun bu ateş dinmezse biz nereye gideriz?"

EN BÜYÜK OTEL DE KAPANDI

Diyarbakır’da birçok iş işletmenin kapatıldığını, var olan işsizlere 5 bin yeni işsizin eklendiğini, 100 çalışanı ile şehrin en büyük otellerinden biri olan Green Park Otel’in bir süre önce kapatıldığını da ondan öğreniyorum.

"ÇATIŞMALAR DAHA GEÇ BAŞLIYOR ANNE"

Demirciler Çarşısı’nda bulunan tarihi Sülüklü Han, Suriçi’nin en sevilen mekanlarından. Ev yapımı Süryani Şaraplarının ikram edildiği bu mekanda hemen her mevsim boş masa bulmak çok zordur. Oturmak için sıra beklenilen bu mekanda bugün 43 masadan sadece altı tanesi dolu. Mekanın kapanma saati de artık çatışma zamanlarına endekslenmiş durumda.

Servis elemanlarından Şilan patlama ve silah ses duyar duymaz hanı kapattıklarını söylüyor. Yan masada oturan üniversite öğrencisi genç kız, telefonun sesini açmış annesiyle konuşuyor. "Arkadaşlarla Sülüklü Han’da oturuyoruz" deyince, annesi “Kızım oralarda savaş varmış, eve gidin” diye tembihliyor. Masada gülüşmeler var, öğrenci “Yok anne bu saatte başlamıyor çatışmalar” diyerek annesini rahatlatmaya çalışıyor.

CAMİİNİN DUVARLARI DELİK DEŞİK

Fatih Paşa Camii'nin duvarları delik deşik Roma döneminde kurulan ve günümüze kadar ayakta kalabilen Sur’da, 750 tescilli tarihi yapı var. Osmanlı Dönemi’nde Diyarbakır’da yapılan ilk cami olan Fatih Paşa Cami’nin ön cephesi çatışmalardan delik deşik olmuş durumda. Restorasyonu biten ve geçen sene büyük bir heyecanla açılan Surp Gargos Ermeni Kilisesi de çatışmalardan zarar görmüş. İki yıl içinde birçok önemli kültürel etkinliğe mekan olan kilisenin kapısına kilit vurulmuş durumda.

TURİST BEKLERKEN HAYAL KIRIKLIĞI

Ağustos ayında Surlar ve Hevsel Bahçeleri, Unesco Dünya Tarih Mirası listesine kabul edildi. Şehir sakinleri Unesco süreciyle büyük bir turist akını beklerken, bugün neredeyse bir tek turist bile göremediklerinden şikayetçiler.

İşletmecilerden biri “Eylül ayında herkes Çinli, Japon, Amerikalı turist akını beklerken polis ve asker akını oldu. Değil Japon turist, Kayapınar’daki arkadaşlarımız bile artık buraya gelmiyorlar. Unesco’yu bilmeyen yaşlı komşum bile 'Unesco ne oldu?' diye soruyordu. Ancak Unesco kursağımızda kaldı” diyor.

Kobani olaylarında bile (Geçen yıl Ekim ayında yaşanan olaylar) bu kadar tedirgin olmadıklarını söyleyen işletmeci, 90’larda Sur’un göç aldığını ancak şimdi hızla göç verdiğine dikkati çekiyor.

SIK SIK SATILIK/KİRALIK İLANLARI VAR

Sokakları dolaşırken karşımıza çıkan “satılık-kiralık ev” ilanları bu durumu doğruluyor. Taşınma olanağı olmayanlar, kapıyı kilit vurup akrabalarının yanına gidiyorlarmış.

YETER ARTIK BİTSİN

Kışa hazırlık yaptığını söyleyen Remziye Çiçek de kapısının önünde küçük kızı Aleyna ile birlikte patlıcan közlüyor.

“Çocuklar çatışmalardan çok korktu. Bu yüzden akşamları Yenişehir’de yaşayan kızımın evine gidiyoruz. Gündüz de ev yerinde kalmış mı diye gelip bakıyorum. Hem kışa hem de ölüme hazırlık yapıyoruz. Çocuklarımız okula gidemiyor. Yeter artık bu savaşı bitirsinler, her iki tarafa da yazık değil mi? diye soruyor. Görüştüğümüz Fatih Paşa Muhtarı Fatih Açi, 2500 hanesi, 11 bin nüfusu ile Sur Fatih Mahallesi’nden en az 100 evin taşındığını söyleyen muhtar, imkanı olan sakinlerin göç ettiğini, yoksul kesimin ise çaresiz kaldığını söylüyor.

Kaynak: BBCTürkçe / Hatice KAMER