Suriye’nin kader toplantısı

Türkiye, Rusya ve İran arasında; Astana toplantılarıyla oluşturulan çatışmasızlık bölgelerinde güvenliğin sağlanması ve ateşkesin kalıcı hale getirilmesi çabalarına paralel olarak siyasi çözüm arayışının etkin bir biçimde başlatılması konusunda önemli bir toplantı yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, yarın Rusya’nın Soçi kentinde yapılacak üçlü zirvede bir araya gelecek. Üçlü zirvenin önemli gündem maddelerinden birini, Soçi’de yapılması planlanan ve siyasi çözüm konusunda önemli bir adım özelliği kazanması hedeflenen Suriye Halkları Kongresi oluşturacak.

Türk - Rus güvenliği

ABD’nin Rakka operasyonunu terör örgütü PYD’nin etkin olduğu Suriye Demokratik Güçleri ile yapmayı tercih etmesi ve Kürt koridoru planının ardından Türkiye ile Rusya ve İran arasında Suriye konusundaki işbirliği son bir yıl içinde giderek artmaya başladı. Türkiye’nin girişimleri üzerine Rusya ve İran ile birlikte 30 Aralık 2016’da Suriye’de ateşkes ilan edildi.

Kazakistan’ın başkenti Astana’da 3 ve 4 Mayıs tarihlerinde yapılan 4. toplantıda ise Suriye’nin İdlib vilayetinin tamamı, Lazkiye, Halep ve Hama vilayetlerinin belli bölümleri, Homs vilayetinin belli bölümleri, Şam/Doğu Guta bölgesi ve Deraa ve Kuneytra vilayetlerinin belli bölümlerini kapsayan çatışmasızlık bölgeleri oluşturulmasına ilişkin muhtıra imzalandı.

Türkiye muhalif grupların, Rusya ile İran ise rejim güçlerinin garantörü oldu.

Idlib bölgesine; ABD’nin El Kaide bağlantılı örgütlerin etkinliğini gerekçe göstererek müdahalede bulunmaya hazırlandığına yönelik iddialar gündeme gelmişti.6. Astana Toplantısı ise 14 ve 15 Eylül tarihlerinde yapıldı. Bu toplantıda alınan kararlar ile ABD’nin bölgeye yönelik müdahale planlarının önü dolaylı olarak kapatıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin’in 13 Kasım’da Soçi’de yaptıkları görüşmenin ardından üçlü işbirliği ve Suriye’de siyasi çözüm girişimlerinin hızlandırılması konusunda yeni bir adım atıldı. Türkiye, Rusya ve İranlı üst düzey diplomatlar önce Tahran’da buluşarak, Suriye’deki siyasi çözümün nasıl sağlanacağı konusunu teknik seviyede ve ayrıntılı olarak ele aldı. Bu toplantının ardından pazar günü Antalya’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in katılımıyla üçlü toplantı yaptı. Bu toplantıda, ateşkes ve çatışmasızlık bölgeleri uygulamasının ardından iç savaşın şiddetindeki düşüşe paralel olarak siyasi çözüm sürecinin başlatılması gereği üzerinde prensipte mutabakat sağlandı.

Nihai karar zirvede

Bu toplantı trafiğinin ardından Suriye’de siyasi çözüm konusunda, nihai kararların alınacağı üçlü zirve yarın Soçi’de yapılacak. Erdoğan, Putin ve Ruhani’nin üçlü zirvesinde Suriye Ulusal Halkları Kongresi’nin toplanması, şekli ve grupların temsili ve kimlerin katılacağı konusunda karar alınması bekleniyor. Kongrede, Suriye’deki rejim ile bu ülkedeki muhalif grupların ülkedeki genel eğilimleri temsil edecek şekilde yer almaları planlanıyor.