Tarım ‘makas’ı aracıya yaradı

2016’da tarımda üretim miktarı artarken, hasıla düştü. Geçen sene kuş yemi dışında hiçbir tarım ürününde üretim artışı kaydedilmedi, buğday yüzde 8.8, arpa yüzde 16,3, yulaf yüzde 10, darı yüzde 14.3 az üretildi.

Kritik ürünlerden fındığın üretimi yüzde 35 düştü. Çiftçiler ise üreticinin cebine giren paranın azalmasının ve ihracattaki olumsuz gelişmelerin tarımsal üretimi küçülttüğüne dikkat çekti. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre, tarımda kazanan aracı oldu.

Tarla ve market fiyatları arasındaki fark, kayısıda yüzde 398, portakalda yüzde 357, elmada yüzde 304, kuru soğanda yüzde 262 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tahıl üretimi genel olarak geçen seneye göre yüzde 8.7 azalışla 35 milyon 281 bin 164 tona düştü. Geçen seneye göre buğday yüzde 8.8, arpa yüzde 16.3, yulaf yüzde 10, darı yüzde 14.3 az üretildi. Mısır ve çeltik üretimi geçen seneyle aynı miktarda gerçekleşirken, üretimi yüzde 71.8 artan kuş yemi dışında hiçbir tarım ürününde artış yakalanamadı. Bezelye, nohut, patates üretimi düşen ürünler arasında yer aldı.

Meyve yüz güldürdü

Geçen sene üretimi en çok artan ürünlerden birisi, yüzde 21.5 ile şeker pancarı oldu. Meyve de yüz güldüren ürünlerden oldu. Mandalina üretimi yüzde 15.6 artışla 1 milyon 337 bin tona, elma üretimi yüzde 13.9 artışla 2 milyon 925 bin tona, üzüm üretimi yüzde 9.6 artışla 4 milyon tona yükseldi. Portakal üretimi yüzde 1.8 artışla 1 milyon 850 bin ton, muz üretimi yüzde 13.1 artışla 305 bin 926 ton oldu.

Fındık çakıldı

Kurufasulye geçen sene olduğu gibi 235 bin ton üretilirken, kırmızı mercimekte üretim artışı yüzde 1.5 oldu. Çok tüketilen sebzelerden domatesin üretimi yüzde 0.1, salatalığın üretimi yüzde 0.6 düştü. Türkiye’nin dünya piyasasında önemli bir yere sahip olduğu fındıkta da üretim önemli düşüş gördü. Fındık üretimi, geçen seneye göre yüzde 35 düşerek 646 bin tondan 420 bin ton oldu. Tahıl samanı ve kabuk dışında kalan şem bitkileri de yüzde 2’ye yakın düştü. Haşhaş üretimi de 2016’da 2015’e göre yüzde 46 düştü.

Üretim arttı hasıla azaldı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, toplam bitkisel üretim miktarının 2016’da 115.8 milyon tona çıktığını; üretimin tahılda yüzde 8.7 azaldığını, meyvelerde yüzde 6.8, sebzelerde yüzde 2.4, tahıl hariç diğer bitkisel ürünlerde yüzde 13.1 arttığını söyledi.

Üretimdeki artışa rağmen, hasıla olarak tarımın küçüldüğüne dikkat çeken Bayraktar, 2015 yılında yüzde 9.1 büyüyen tarım sektörünün, 2016 yılının Ocak-Eylül döneminde yüzde 6.2 küçüldüğünü belirterek, “Tarımdaki küçülme, üretimdeki düşüşünden kaynaklanmadı. Tahıl hariç, hem bitkisel üretim de hem hayvansal üretimdeki artış devam etti. Küçülmenin nedeni üretici fiyatlarının düşmesidir. 2015’te yüzde 9.1 büyüyen tarım sektörü, bu yılın Ocak-Eylül döneminde yüzde 6.2 reel küçülme yaşadı” dedi.

Yüzde 400 fark oluştu

İhracattaki yavaşlamaya ve iç piyasadaki arz - talep dengesizliğine dikkat çeken Bayraktar, üretici ile tüketici fiyatları arasındaki farkın bir türlü kapatılamadığını kaydetti. Bayraktar, aralık ayında üretici ve tüketici fiyatları arasındaki farkın, kuru kayısıda yüzde 398, portakalda yüzde 357, elmada yüzde 304, kuru soğanda yüzde 262, sütte yüzde 243 olduğunu bildirdi. Bayraktar, mevcut durumdan hem çiftçinin hem de tüketicinin mağdur olduğunu, aracıların kazandığını söyledi.