Tek bir düşmana karşı ‘çok parçalı’ mücadele

Irak’ın en büyük kentlerinden Musul’u DAEŞ’ten kurtarma operasyonu başlarken, operasyon sırasında ya da sonrasında oluşabilecek mezhepsel ve etnik çatışmalar büyük endişe kaynağı yaratıyor. Uzmanlar, Musul’un kurtarılmasının, Irak’ta yeni bir iç savaşa yol açabilecek bir denklem yaratabileceği görüşünü savunurken, hem Irak içinde, hem de bölgedeki aktörlerin, IŞİD’e karşı yürütülen savaşı Irak’ı kurtarmaktan çok, güç elde etmek fırsatı olarak gördüğünü ifade ediyor.

Musul operasyonu farklı güçlerin katılımında oluşan bir koalisyon tarafından gerçekleştirilse de, koalisyon katılımcıları arasındaki birlik eksikliği ve farklı beklentiler dikkat çekiyor. Bu nedenle, Musul’da müdahil olan ve DAEŞ’e karşı mücadele eden tarafları tanımak gerekiyor...

- DAEŞ: Musul’da gönüllülerle birlikte yaklaşık 10 bin savaşçısının olduğu tahmin ediliyor. Bu savaşçıların çoğu operasyon öncesinde hava saldırılarından korunmak üzere resmi ve hedef olabilecek binaları terk etti. DAEŞ’lilerin halkın arasına saklandığı, bu nedenle operasyonun başladığının haber alınmasıyla kent halkıyla militanlar arasında da çatışmalar gerçekleştiği ifade ediliyor.

- Irak ordusu: Bağdat’a bağlı Irak Güvenlik Güçleri, önceki yıllara göre gücünü artırmış olsa da, operasyonu tek başına düzenleyecek gücü bulunmuyor. Ordu içindeki mezhepsel ayrımlar da devam ediyor. Bununla beraber ordu mensuplarının kendi arasında da organizasyon ve emir-komuta zinciri anlamında eksikleri bulunuyor.

- Kürt güçleri, peşmerge: Musul’un kuzeyi ve doğusunda bulunan Kürt kökenli nüfusunu korumak amacıyla hareket eden peşmerge, DAEŞ’in elindeki bu toprakları geri alırken, güçlü bir pozisyona geldi. Buna karşılık Musul nüfusunun çoğunlukla Sünni Arap olması dolayısıyla operasyonda peşmergenin ne derece etkin rol alacağı da soru işareti. Peşmerge, operayondaki en etkili ve organize güç olarak anılıyor.

- Şii milisler: Operasyona katılan en tartışmalı grup Şii milisler. Zira kentteki Sünni çoğunluk, DAEŞ’ten önce Şiiler tarafından gerçekleştirilen zulümden şikayetçiydi. Musul’daki Sünni halkın Şii milislerin kente girmesini istemediği belirtilirken, milislerin kentin içine ilerlemesi durumunda yeni bir mezhep savaşı çıkmasından endişe ediliyor.

- Sünni aşiretler: Türkiye tarafından da destek ve eğitim verilen Sünni aşiretlere bağlı askeri milisler de operasyonda yer alıyor. Türk askerlerince eğitilen ve Ninova Muhafızları denilen güce mensup yaklaşık 2 bin Sünni savaşçının, Başika cephesinden operasyona katıldığı belirtildi.

- Türkmenler: Başika’da Türkiye tarafından eğitilen 500 kişilik Türkmen birliği de operasyona hazır durumda bekliyor.

- İran Devrim Muhafızları: İran’ın Devrim Muhafızları şu an için operasyonda yer alamasa da, yaklaşık 5-6 bin kişilik Devrim Muhafızı’nın Musul’un dışında konuşlandırıldığı ve müdahaleye hazır olduğu açıklandı.

- ABD destek güçleri: Musul’un dışındaki El-Kayyara Askeri Hava Üssü’nde lojistik ve altyapı desteği vermek üzere bulunan 560 ABD askeri yer alıyor. ABD askerlerinin hava üssünden Musul’un içine nokta atışı yapabilecek teçhizatı bulunuyor. Bölgede ABD dışında İngiltere ve Fransa gibi ülkelerin askerleri de var.

30-45 bin: Operasyonda görev alan Irak ordusundaki asker sayısı

10 bin: Musul’da bulunan DAEŞ mensuplarının yaklaşık sayısı