Mars'ın kutup bölgesine gidiliyor!

NASA’nın Mars keşif programının direktörü Doug McCuistion, Phoenix’in gelecek ay başında uzaya gönderilmesini açıklamak üzere düzenlediği basın toplantısında, "Mars’ta su arayış stratejimiz son yıllarda sıra dışı keşifler yapmamızı sağladı. Phoenix, ilk kez Mars toprağında buz biçimindeki suya dokunarak ve analiz ederek Mars keşif stratejimizi tamamlayacak" dedi.
     
Projeye katkıda bulunan bilim adamlarından, Arizona Üniversitesinden Peter Smith, Phoenix uzay aracının, sıvı suyun toprağın kimyasını ve mineral yapısını nasıl değiştirdiğini ölçerek Kızıl Gezegen’in kuzey kutbundaki buzun tarihini inceleyeceğini belirterek, "Ayrıca Mars kutup çevresinin ilkel mikroplar için uygun bir yaşam alanı olup olmadığını görebileceğiz" diye konuştu.
     
İki güneş paneli açıldığını 5 metre genişliğe ulaşan ve 1,52 metre uzunluğu bulunan Phoenix uzay aracının, bilim insanlarına göre 10 cm kadar derinlikte bulunan buz tabakasına ulaşabilmek için toprağı kazmak amacıyla 2,34 metre uzunluğunda bir robot koluyla donatıldı.
     
Bu kola eklenen bir kamera ile bir sonda toprağı ve bulduğu buzu inceleyecek.
     
Phoenix’in Mars atmosferinde asılı su ve tozu lazerle ölçecek meteorolojik ölçüm araçları da bu misyon sırasında 3 ay süreyle hava durumunu gözleyecek.
     
NASA’nın düz ve kayalık olmayan bir araziye indirmeyi planladığı Phoenix, görevini sıfırın altında 73 ila sıfırın altında 33 derece santigrat sıcaklıkta yapacak.
     
Mars atmosferine giriş hızını azaltmak için önceki uzay araçları gibi bir termik kalkan kullanacak ve sonrasında saatte 210 km hızını düşürmek için bir süpersonik paraşüt açacak uzay aracı, daha sonra üç ayağı üzerine yumuşak iniş yapmak için retro-füzelerini ateşleyecek.
     
8 ay sürecek yolculuktan sonra Kızıl Gezegen’e ulaşması planlanan uzay aracı, NASA için Arizona Üniversitesinin Lockheed Martin şirketi, Jet Motorları Laboratuvarı ve Kanada Uzay Ajansıyla yaptığı işbirliğiyle üretildi. Kennedy Uzay Merkezinde 3 Ağustosta Delta 2 tipi bir füzeyle uzaya fırlatılması öngörülen Phoenix, Mayıs 2008’de Kızıl Gezegen’e iniş yapacak. Şu ana ve geçmişe ait olası yaşam belirtilerinin yanı sıra Mars’a yapılacak bir insanlı uçuş için gerekli ortamı inceleyecek Phoenix’in fırlatılmasını da içeren bu programın maliyetinin 386 milyon doları bulacağı tahmin ediliyor. Uzay aracı, Alman bilim adamlarının, "NASA’nın 30 yıl önce Mars’a gönderdiği iki Viking uzay aracının Kızıl Gezegen’de mikro-organizmaların varlığını keşfedebileceği, ancak bunları bilmeden öldürdüğü" yolundaki iddiaların incelenmesi açısından da bir şans olarak görülüyor. Gezegenin yörüngesinde araştırma yapan Mars Odyssey, 2002 yılında kuzey kutbunda buzulların bulunduğu bir bölge tespit etmişti. Bilim insanları, Phoenix’in Kızıl Gezegen’in jeolojik tarihiyle ilgili önemli ipuçları elde etmesini bekliyor. Uzay aracının birinci hedefi buzun içinde mikropların yaşayıp yaşamadığını bulmak olacak. Phoenix, NASA’nın düşük bütçeli uzun dönem sürdürülebilir uzay araştırmaları planının bir parçası. NASA, insanlı uzay üsleri kurmadan önce, karşılanabilir bütçelerle desteklenen araştırmalar yaparak, astronotları öncül araştırma yükünden kurtarmak istiyor. Phoenix, daha önce 2001 yılında Mars Surveyor programının bir parçası olarak uzaya gidecekti, fakat bu program, Mars Polar Lander’ın 1999 yılında Mars yüzeyine çakılmasının ardından geçici olarak durdurulmuştu. Polar Lander, Mars’ın Güney Kutbuna ineceği sırada motoru erken kapanmış ve araç dengesini yitirerek yere düşmüştü. Phoenix, o günden beri NASA’nın uçak yapım işlerini yürüten Lockheed Martin’in deposunda bekletiliyordu.
      
Dawn'ın fırlatılışı ertelenmişti
     
NASA, Güneş Sistemindeki asteroid kuşağının iki büyük gökcismini keşfedecek Dawn (Şafak) uzay aracının fırlatılışını, Phoenix misyonunun hazırlıkları için eylüle ertelemişti.
     
Mars ile Jüpiter arasındaki asteroid kuşağının iki büyük asteroidi Vesta ve Ceres’i inceleyecek uzay aracının fırlatma işlemini önce 15 Temmuza erteleyen NASA yetkilileri, daha sonra aldıkları bir kararla fırlatma tarihini eylüle almışlardı.
     
NASA’nın web sitesinde yapılan açıklamada, erteleme kararına Dawn uzay aracını bu ay içinde fırlatma olanağının yüksek derecede kısıtlı olması ve gelecek ay başında Mars’a gönderilecek Phoenix (Anka Kuşu) uzay aracını fırlatma işleminin hazırlıklarına başlanması gerekçe gösterilmişti.
     
Güneş Sisteminin bilinen en büyük iki asteroidi Vesta ve Ceres’in yörüngesine 4 yıl sürecek bir yolculukla varması planlan Dawn uzay aracı da bilim insanlarının diğerlerinden çok daha farklı olduğuna inandıkları iki asteroidin boyut ve ağırlığını hesaplayacak.
     
Ayrıca oluşumlarının içeriğini ve ne kadar manyetik olduğunu da belirlemeye çalışacak Dawn’ın göndereceği bilgiler, bilim çevrelerinin Güneş Sisteminin nasıl oluştuğunu ve geçirdiği evrimi anlamalarına yardımcı olacak.
     
1,64 metre uzunluğunda ve 1,27 metre genişliğindeki uzay sondası, ayrıca Vesta ve Ceres asteroidlerinin evriminde suyun rolünü belirlemeye çalışacak.
     
2011 Ekim ayında Vesta’nın yörüngesine girdikten sonra Şubat 2015’te Ceres’in yörüngesine ulaşacak Dawn, toplam 5,1 milyar km yol katedecek.
     
Uluslararası Astronomi Birliği, 2006’da Ceres’i "cüce gezegen" sınıfına almış, bu karar Plüto’nun gezegen statüsü konusunda da tartışma başlatmıştı.
     
NASA’nın, iki asteroidin birbirinden uzaklaşması yüzünden 400 milyon doları aşkın maliyeti olan Dawn’ı Ekim 2007 sonundan önce uzaya fırlatması gerekiyor.