Spam’e ölüm

E-posta, her internet kullanıcısının sıklıkla kullandığı bir iletişim yoludur. Hatta son zamanlarda kurumsal haberleşmede bile telefon, mektup ve faksın yerini aldığını söyleyebiliriz. E-postayı bu denli popüler yapan şey, kuşkusuz ki düşük maliyet, hız ve güvenilirlik avantajlarıdır. Ne yazık ki e-posta da diğer iletişim araçları gibi mükemmel değildir. İstenmeyen e-postalar ya da internet kullanıcılarının deyişiyle "spam", e-posta kullanıcılarının en çok dert yandığı konuların başında gelir. Eminiz siz de karşılaşmışsınızdır; adını bile duymadığınız bir şirketten gelen ürün tanıtımı, üye olmadığınız bir siteden gelen reklam, tanımadığınız bir kişiden gelen garip linkler, kısacası sizin isteğiniz dışında size gönderilen e-postaların hepsi spam kategorisine girer. Spam iletiler sadece gelen kutunuzda yer işgal etmekle kalmaz, bant genişliğinizi ve zamanınızı harcamakla birlikte bazı kişilerin haksız kazanç elde etmesine de aracılık etmiş olurlar.

Günümüzde spam o kadar ciddi boyutlara ulaştı ki, dünyadaki e-posta trafiğinin üçte birinin spam'den oluştuğu tahmin ediliyor. Spam'i azaltmanın belli başlı yolları var ama ondan kurtulmanın kesin bir çözümü maalesef yok. Spam postalar yakın gelecekte azalacakmış gibi de görünmüyor. Üstelik bir spam'cinin listesine bir kez girdikten sonra çıkışınız çok zor. Bu durumda yapacağınız şey, bu yazıda yer alan ipuçlarından faydalanarak spam'le savaşmak olmalı.

1.adım

Geçici adresler kullanın
Spam söz konusu olduğunda, önlem almak tedavi etmekten daha kolaydır. Spam'den korunmak için işi en başından itibaren sıkı tutmalısınız. Spam'i önlemenin mükemmel yöntemlerinden birisi, geçici e-posta adresleri kullanmaktır. Böylece, örneğin bir siteye üye olmak için e-posta adresinizi yazmanız zorunluysa ve o sitenin spam yapabileceğini tahmin ediyorsanız, gerçek e-posta adresiniz yerine geçici adresinizi kullanabilirsiniz. Geçici adresiniz, ücretsiz e-posta servislerinden alacağınız herhangi bir adres olabileceği gibi spam koruması için özelleştirilmiş adresler de olabilir. Elbette ikinci yol daha sağlıklıdır.

"Kullan-at e-posta hesabı" denilen bu tip hesaplar, belli bir süre sonunda veya siz istediğiniz zaman imha edilirler ve o adrese tekrar e-posta gönderilmesi engellenmiş olur. www. mailinator.com, www.maileater.com, www.balonmail.com ve www.spammotel.com gibi siteler bu servisi ücretsiz olarak sunuyor. Mailinator, bir siteye kaydolurken yazdığınız adresi otomatik olarak oluşturuyor, şifresiz erişim sağlıyor ve birkaç saat sonra adresi iptal ediyor. Yani örneğin bir siteye kaydolurken e-posta adresiniz girerseniz, daha sonra mailinator.com'a girip "Check your inbox" kutusuna "geciciposta" yazarak gelen e-postayı kontrol edebilirsiniz. Bu nedenle çok pratik ama güvenli değil. Spam Motel ise gibi rastgele adresler oluşturmanızı, bunları yönetebilmenizi ve istediğiniz de iptal edebilmenizi sağlıyor.

Bizim tercih ettiğimiz ücretsiz servisse biraz daha karmaşık olmasına rağmen son derece işlevsel olan Spamgourmet (www.spamgourmet.com - Türkçe). Spamgourmet, kaydolduğunuz ya da e-posta adresinizi vermeniz gereken her site için özel bir e-posta oluşturmanıza olanak veriyor. Üstelik bunu yaparken Spamgourmet sitesini ziyaret etmenize de gerek yok. İlk olarak Spamgourmet'ye gerçek adresinizle kaydederek sanal bir adres yaratmanız gerekiyor. Bundan sonra . com şeklindeki adreslere gelen tüm e-postalar, belirlediğiniz kurallar çerçevesinde gerçek adresinize yönlendirilecek. Bu adresteki "kullanıcı" kısmı sizin kullanıcı adınız ve her zaman sabit kalıyor, ama diğer öğeler kaydolacağınız siteye göre değişebiliyor ve değişmeli. "Sözcük" yerine kaydolacağınız siteyi tanımlayan herhangi bir sözcük, "x" yerine de o siteden kaç e-posta aldıktan sonra bu geçici adresin imha edileceğini yazmalısınız. Örneğin bir program indirmek için Programların Efendisi sitesine kaydolmak istiyorsunuz ve şifrenizi içeren tek bir e-postadan sonra bu siteyle ilişkinizi keseceksiniz. Bu durumda kullanacağınız e-posta adresi

p olmalı. Bu adres, ilk kullanıldığında otomatik olarak oluşturulacak ve tek bir e-posta alındıktan sonra imha edilecek, yani Programların Efendisi sitesi bir daha size e-posta gönderemeyecek. Adres bir kez kapandıktan sonra yeniden kullanıma açılamayacağı için mesaj sayısını dikkatli belirtmeniz gerektiğini hatırlatalım.

2. adım
Spam’e yanıt vermeyin

Spam gönderenlere sert birer mesajla cevap vererek ağızlarının payını vermeyi biz de isterdik, ama bunu yapmamıza engel olan bazı sebepler var. Spam gönderenlerin kullandığı bir yol, gönderen adresi olarak başka birinin e-posta adresini yazmaktır. O nedenle sizin gönderdiğiniz küfürler aslında olayla hiç alakası ve hatta haberi olmayan birine gidebilir. İkinci yolsa bazı programlarla otomatik e-posta adresleri 1 oluşturmaktır. Bu durumda spam'ciye gönderdiğiniz cevap, e-posta adresinizin gerçek ve çalışan bir adres olduğunun tespit edilmesini sağlar ve kuşkusuz ki daha fazla spam almaya başlarsınız. Benzer şekilde, spam mesajların altındaki "listeden çıkma" linkleri de genellikle sahtedir ve e-posta adresinizi doğrulamaya yararlar. Bu linkler başta olmak üzere spam mesajlardaki hiçbir linke tıklamamalısınız. Şunları unutmayın: Spam gönderen firmalar güvenilmez ve çoğu zaman sahtekar firmalardır. Spam gönderen hiç kimseyle iş yapmayın, spam'le tanıtılan bir ürünü satın almayın ve spam mesajlardaki hiçbir şeye inanmayın.

3. adım
E-posta adresinizi koruyunYeryüzündeki e-posta kullanıcıları arttıkça spam'ciler de bu kişilerin adreslerini ele geçirmek için daha gelişmiş yöntemler deniyorlar. Günümüzde pek çok profesyonel spam'ci, "spam-bot" denilen yazılımlarla web sitelerini otomatik olarak tarıyor ve bulduğu adresleri veritabanlarına kaydediyor. Adresiniz böyle bir veritabanına kaydedildikten sonra pek çok farklı kaynaktan spam almanız kaçınılmaz, çünkü bu veritabanları genellikle satışa sunuluyor ve kısa zamanda elden ele geçiyor. Tabii e-posta adresinizin spambot'lara yakalanmaması için alabileceğiniz birtakım önlemler mevcut. İlk ve en güvenli önlem, e-posta adresinizi
hiçbir web sayfasına yazmamanız. Eğer bir forumda ya da mesaj panosunda e-posta adresinizi vermeniz gerekirse 1. adımda anlattığımız kullan-at tipi adresleri kullanabilirsiniz. Mutlaka kendi e postanızı yazmak istiyorsanız adresinizi "webmaster (at) pcnet (nokta) com (nokta) tr" şeklinde yazıyla yazabilirsiniz.

Eğer bir webmaster'sanız ve kendi web siteniz varsa, sitenizde e-posta adresinizi açıkça yazmayın. Tabii bu durumda ziyaretçilerinizin size ulaşabilmeniz için daha iyi bir çözüm bulmanız gerekecek. Örneğin, güvensiz "mailto:" linkleri kullanmak yerine özel bir iletişim formu içeren bir sayfa hazırlayabilirsiniz. E-posta adresinizi JavaScript ile kodlamak ya da bir resmin üzerine yazmak da mümkün ve mantıklıdır, git.pcnet.com. tr/190 adresini ziyaret ederek birinci kutuya e-posta adresinizi ve ikinci kutuya linklemek istediğiniz metni yazarak şifrelenmiş bir e-posta linki elde edebilirsiniz.

4. adım
Elinizdeki araçları kullanın

Spam'den korunmak için geç kaldıysanız, zaten gelen kutunuz spam'le dolup taşıyorsa, onlardan kurtulmanın tek yolu spam filtreleme araçlarından ve servislerinden yararlanmaktır. Artık çoğu e-posta istemcisi ve web tabanlı e-posta servisi spam filtresi içeriyor, ama bu filtreler varsayılan olarak açık gelmeyebiliyor. Örneğin Microsoft Outlook 2007 ve Outlook 2003'te istenmeyen e-posta engelleme özelliği var ama 2003 sürümünde bunu elle etkinleştirmeniz gerekiyor. Outlook kullanıcısıysanız bu özelliği açmak için Araçlar > Seçenekler > Tercihler > Önemsiz E-Posta yolunu takip edin ve kullanmak istediğiniz koruma düzeyini seçin. Çok fazla spam alıyorsanız Yüksek düzeyini seçmeniz yerinde olabilir. Ama normal e-postaların da spam sanılma olasığılına karşı ara sıra Önemsiz E-Posta klasörünü kontrol etmeniz gerekecektir. Hotmail, Gmail, Yahoo! Mail gibi ücretsiz web tabanlı servisler de spam filtresi sunarlar ve bu özellik varsayılan olarak açıktır. Bu filtreler tarafından yakalanamayan bir mesajla karşılaşırsanız "spam/istenmeyen" benzeri bir düğmeye tıklayarak spam'i rapor edebilir, böylece filtrelerin geliştirilmesine yardımcı olabilirsiniz.

5. adım
Spam filtreleme servislerini kullanın
Web tabanlı ücretsiz bir e-posta servisi yerine P0P3 tabanlı bir e-posta servisi kullanıyorsanız, e-posta istemcileri, mesajlarınızı incelemek ve gerekenleri çöpe göndermek için tüm mesajları e-posta sunucunuzdan indirmek zorundadır. Bu da hem zaman hem de bant genişliği kaybı demektir. İşte bu noktada Mail-Washer gibi spam filtreleme programları devreye giriyor. Bu program, aynen e-posta istemciniz gibi sunucuya bağlanıyor ama bütün mesajları indirmek yerine sadece gönderenleri ve başlıkları listeliyor. Size düşen, hangi mesajların spam olup hangilerinin olmadığına karar vermek. Yazılım, spam olarak işaretlediğiniz mesajları hiç indirmeden sunucu üzerinden siliyor ve sahiplerine sahte bir "adres bulunamadı" mesajı gönderiyor, www.mailwasher.net adresinden indirebileceğiniz programın profesyonel sürümü ücretli. Tamamen ücretsiz bir alternatif arıyorsanız K9 (www.keir.net/k9.html) ve Spamihilator (www.spamihilator.com) uygulamalarını başarılı bulduğumuzu söyleyebiliriz.

6.Adım
Bilinmeyen gönderenleri doğrulayın

Spam'ciler anti-spam filtrelerini aşmanın yeni yollarını icat ettikçe anti-spam şirketleri de istenmeyen e-postaları engellemek için yeni yöntemler geliştiriyor. Bu yöntemlerden biri de yanıta dayalı doğrulama sistemi. Bu sistemde, tanınmayan göndericilerin mesajlarının size ulaşması için öncelikle e-posta adreslerini doğrulamaları gerekiyor. Sistem, spam'cilerin e-posta doğrulamayla uğraşmayacağı ya da adresleri zaten sahte olduğu için doğrulayamayacağı, ama gerçek bir kişinin adresini doğrulayacağı mantığına dayanıyor.
Sistem, iki ayrı e-posta listesi tutuyor. Birincisi otomatik olarak engellenecek adreslerden oluşan "kara liste", ikincisi de doğrulanmış gönderenleri içeren "beyaz liste". Her iki listede de olmayan birinden e-posta aldığınızda, sistem o kişiye otomatik olarak bir cevap göndererek adresini doğrulamasını istiyor. Adres doğrulama genellikle bir linke tıklama ve bir şifreyi yazma şeklinde gerçekleşiyor. Kişi adresini doğrularsa beyaz listenize ekleniyor ve gönderdiği e-posta da gelen kutunuza aktarılıyor. Yanıta dayalı sistemler web tabanlı servisler olarak sunuluyorlar ya da e-posta sunucunuza kurulmaları gerekiyor. Yani PC'nize kuracağınız bir programla bu çözümü kullanamıyorsunuz. www.affini.com gibi ücretsiz servislerin yanı sıra gibi ücretli alternatifler de bulmak mümkün. Bize göre bu yöntem pek sağlıklı değil. Spam oranını neredeyse sıfıra indirmesine rağmen, arkadaşlarınızın e-posta doğrulamayla uğraşmayacağı ya da İngilizce bir doğrulama isteğini anlamayacağı olasılıklarını da dikkate almak gerek.

7.adım
Antivirüs yazılımı kullanın
Bilgisayarınızda sürekli çalışan ve güncel bir antivirüs yazılımı bulunması gerektiğini sürekli hatırlatıyoruz. Spam'le antivirüsün bir ilgisi olmadığını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Virüs yazarları da virüslerini yaymak için spam e-postaları kullanabilirler. Antivirüs yazılımı kullanmamanız, PC'nizi e-posta yoluyla yayılan truva atı ve çeşitli zararlı yazılımlara karşı da çaresiz bırakır. Bu yazılımlar PC'nize bir kez yüklendikten sonra sizin bilgisayarınızdan spam göndermek için kullanılabilir ya da kişisel bilgileriniz çeşitli kişilerin eline geçebilir. Antivirüs yazılımına para vermek istemiyorsanız AVG Free (free.avg.com) ya da avast! (www.avast.com) gibi ücretsiz alternatifler de işinizi görecektir. Tabii antivirüs yazılımınızı belli aralıklarla güncellemeyi ve sisteminizde virüs taraması yapmayı unutmamalısınız.

8.adım
E-posta gönderirken dikkatli olun

Bir e-posta listesine mesaj göndermeniz ya da elinizdeki mesajı bir gruba iletmeniz gerekiyorsa, adresleri "kime: (to:)" ya da "cc:" satırları yerine "bcc:" satırına yazın. BCC alanına yazdığınız kişiler, alıcı olarak sadece kendi adreslerini görürler, diğer alıcılar gizlenir. Bu şekilde hem gelen kutusundaki adresleri toplayan virüsleri, hem de başkalarına iletildikçe içinde yüzlerce e-posta adresi biriken mesajların spam'cilerin eline geçmesini önlemiş olursunuz.

9.adım
Spam gönüllüsü olmayın
Ücretsiz bir servise ya da siteye kaydolurken ya da bir alışveriş yaparken genellikle doldurduğunuz formun sonunda "e-posta adresimin üçüncü kişilerle paylaşılmasına izin veriyorum" ya da "promosyon amaçlı bilgi gönderilmesini istiyorum" gibi seçenekler vardır ve bunlar çoğunlukla işaretlenmiş olurlar. Bu seçenekleri dikkatle okuyun ve "kabul ediyorum" düğmesine tıklamadan önce bunları iptal edin. Aksi halde o siteye, size gereksiz e-postalar göndermesi ve e-posta adresinizi başkalarına satması için kendiniz izin vermiş olursunuz.

PCnet