Teşvik programının geleceği belli değil

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) dershaneleri kapatan yasayı iptal etmesinin ardından, hem Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) hem dershaneciler hem de veli ve öğrenciler, mahkemenin gerekçeli kararını açıklamasını bekliyor. Dershanelerin kapatılması düzenlemesinin yeni eğitim öğretim yılının başlamasına sadece 2 ay kala iptal edilmesi, kapatılan dershaneler ve yerine yeni kurgulanan sistemin geleceği ile ilgili soru işaretlerine neden oldu. Yasanın tümünün mü bir bölümünün mü iptal edildiği konusu henüz netleşmese de dershanelerle ilgili en çok merak edilen 10 soru ve olası cevapları şöyle:

AYM, dershane yasasındaki hangi maddeleri iptal etti?

Bu sorunun yanıtı henüz AYM’nin gerekçeli kararı açıklanmadığı için bilinmiyor. Karar açıklanır açıklanmaz yasanın tümüyle mi yoksa bazı maddelerinin mi iptal edildiği ortaya çıkacak.

Dershane sistemi eski haline mi dönecek? Öğrenciler bu durumdan nasıl etkilenecek?

Hangi maddelerin iptal edildiği bilinmediği için dershane sisteminin olduğu gibi eski haline döneceğini söylemek için erken. Ancak kararın açıklanması, sınavla öğrenci alan yükseköğretim kurumları ile ortaöğretim kurumlarına girişlerde tercih dönemine denk geldi. Bu yıl bir üniversiteye yerleşemeyen öğrenciler için gerekçeli karar ve MEB’in belirleyeceği yol haritası ışığında, dersanelerin yeniden kayıt alması bekleniyor.

MEB şimdi ne yapıyor? Bundan sonrası için yol haritası nasıl hazırlanacak? Yasal düzenleme yapılmasının gerekmesi durumunda yeni mevzuat, yeni eğitim öğretim dönemine yetişebilecek mi?

MEB, kararın açıklanmasının hemen ardından “acil” bir toplantı yaparak, bundan sonrası için yeni bir yol haritası belirlemeye çalıştı. Ancak karar henüz bakanlığa da ulaşmadığı için, onlar da söz konusu 7 maddenin hangilerinin iptal edildiğini bilmiyor. Alternatifli bir eylem planı hazırlayan bakanlık, hiçbir öğrencinin bu süreçte mağdur edilmeyeceğini söylüyor.

Eğer Meclis’ten hazırlanacak yeni bir “dershane” teklifi, uzlaşma ile acil olarak yasalaştırılmak istenirse, olağanüstü genel kurul toplanarak en kısa sürede yasa Meclis’ten geçirilebilecek. Ancak yeni yasa için görüşmeler, Meclis’in açıldığı 1 Ekim tarihinin sonrasına da kalabilir. Bu da yeni eğitim öğretim dönemi başladıktan sonrasına denk geliyor. Kayıtlar ve öğretim programlarının hazırlanması, öğretmenlerin istihdamı gibi konuların çözülmesi ise daha da uzun zaman alabilecek.

Takviye kursları ne olacak?

Bakan Nabi Avcı yaptığı açıklama ile takviye kurslarının bundan sonraki süreçte de devam edeceğini bildirdi. Avcı, “Bu yıl daha da artırılarak takviye kursları verilmeye devam edilecek. Bu konuyu daha da yaygınlaştırarak devam ettireceğiz. Öğrenci ve velilerin ben nereden takviye kurs alacağım diye bir endişeyi taşımaması gerekir” dedi.

Yasa çıktıktan hemen sonra kapanan dershaneler ne olacak?

Dershanelerin özel okula dönüşümü ile ilgili yasa, taslak halinde Meclis’te görüşülmeye devam ederken, Türkiye’de 3 bin 858 dershane hizmet veriyordu. Yasa 14 Mart 2014’te yürürlüğe girdi. Nisan ayına gelindiğinde ise dershane sayısı bir anda 3 bin 622’ye düştü. Söz konusu kapanan 236 kurum, çıkacak gerekçeli karara göre yeniden dersane olarak açılabilecek.

Özel okula dönüşen kurumlar, yeniden dershane olarak açılabilecek mi?

Özel okula dönüşmek için başvuran ve tüm yasal işlemleri tamamlayan toplamda 829 dershanenin, özel okula dönüştüğü için, dershane ruhsatları iptal edildi. Ancak bu kurumların birçoğu, çıkacak kararın içeriğine göre yeniden dershane ruhsatı alabilmek için MEB’e başvurabilecek. Ancak bu durum MEB’in gerekçeli kararı gördükten sonra yapacağı çalışmanın sonuçlarına göre bağlı olacak.

Dönüşüm programına alınan dershanelerin durumu ne olacak?

Dönüşüm programına alınan 2 bin 259 dershanenin akıbeti de henüz belli değil. Çünkü bu dershaneler bir yandan dershane ruhsatı ile çalışırken, bir yandan da özel temel lise iznini aldı. Karardan sonra bu kurumlar dershane ruhsatları ile çalışmaya devam edebilecek. Diğer yandan da özel okula dönüşüm için yaptıkları başvuruyu geri çekebilecekler.

Temel liseler ne olacak? Buralara kayıt yaptıran öğrencilerden isteyenler kayıtlarını geri çekebilecek mi? Yatırılan ücretler iade edilecek mi?

Temel liseler, özel okula dönüşme ruhsatı alan okullar için hazırlanan alternatif bir eğitim modeli olarak oluşturulmuştu. Bakan Nami Avcı dün yaptığı açıkalamayla, temel liselere devam edileceğinin ifade etti. Temel liselerin ücretleri, özel okul statüsünde bulundukları için dershanelerden çok daha pahalı olması nedeniyle, bu okullardan kaydını almak isteyenlerin ücret iadesi alıp alamayacağı soru işareti olmaşa devam ediyor.

Dönüşüme alınmayan kurumlar ne olacak? Dershane olarak devam mı edecek?

Yasaya göre kapanmayı bekleyen bin 363 dershane, AYM’nin kararıyla kapanmaktan kurtuldu. Bu kurumlar dershanecilik hizmetini vermeye devam edebilecek. Ancak AYM’nin MEB’e yeni bir mevzuat çıkarılması yönünde karar vermesi ve MEB’in dönüşümde ısrar etmesi durumunda dönüşüm programına alınacak ilk kurumlar da bunlar olacak.

Teşvik programı ne olacak? Devam edecek mi?

Dershane yasasının çıkmasının ardından 2014 yılı içerisinde 100’e yakın dershane temel liseye dönüştü. Bakanlık temel liselere öğrenci başına aylık 3 bin TL, özel okullara ise 2 bin 500 ila 3 bin 500 TL arasında teşvik verdi. Ancak bu teşviklerle ilgili maddenin iptal edilip edilmediği bilinmediği için teşviklerin bundan sonra da verilmeye devam edip etmeyeceği henüz belli değil.