BARZANİ MEKTUBU

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 15 Temmuz’da Süleymaniye’de bir otelde çıkan yangında 28 kişinin hayatını kaybetmesi üzerine Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’ye bir başsağlığı mesajı gönderdi. Mesaj Kuzey Irak’tan haber veren siitelerde, Davutoğlu’nun Barzani’ye hitaben, “Irak Kürdistanı Bölgesi Başkanı Sayın Başkan Mesud Barzani” dediği şeklinde yayımlandı.
Milliyet ise haberi 22 Temmuz’da Namık Durukan imzasıyla Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun, ilk kez “Kürdistan” ifadesini kullandığına işaret ederek verdi ve “Davutoğlu Kuzey Irak için ‘Kürdistan’ dedi” başlığını attı.
Haber,’resmi’ yazışma dilinde ‘Kürdistan’ adının kullanılması açısından önemliydi .
Ancak, Dışişleri Bakanlığı Milliyet’te çıkan haber üzerine Ankara Bürosu yöneticileriyle görüşerek haberin düzeltilmesini istedi.
Bakan Davutoğlu, ‘Kürdistan’la,’ Irak Kürt Bölgesi’ arasındaki farklı ifadelerin yol açacağı tepki nedeniyle özellikle hassas davranmış ve ertesi gün de bir açıklama yapılmasını bakanlıktan istemişti. Dışişleri kaynaklarına göre metindeki ifade tam olarak, ‘Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı sayın Mesut Barzani’ydi.
Milliyet, habere neden ‘Kürdistan’ üzerine kurmuş ve başlık atmıştı?

DURUKAN’IN AÇIKLAMASI:
Deneyimli muhabirimiz Namık Durukan, Okur Temsilcisi’ne kendi imzasını taşıyan haberle ilgili şu bilgiyi verdi:
“Bugüne kadar devlet politikası gereği Türk üst düzey yetkilileri Kuzey Irak’tan Irak’ın kuzeyi olarak söz ediyorlardı. AK Parti hükümetinin bölgesel Kürt yönetimi ile ilişkilerini üst düzeye taşıması, Erbil’de Konsolosluk açması ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile İçişleri Bakanı Beşir Atalay’ın Erbil’i ziyaretinden sonra bazı bakanların ‘Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ ifadesini kullandığı, yine bazı Türk yetkilileri tarafından bölge adının ‘Kürdistan’ olarak telafuz edildiği biliniyor.
Öyle ki; Ankara’da Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYP) kendi adlarıyla temsilcilikler açtı. Irak Anayasası’nda ve merkezi Irak yönetiminde yazışmalar da ‘Kürdistan bölgesi’ olarak yapılıyor.
Dünyadaki Kürt yönetiminin ilişkide olduğu birçok ülke, bölgeden ‘Kürdistan’ diye söz ediyor. Bütün bunlara karşın haberi verirken “Kürt internet sitesindeki habere göre” ifadesini kullandım. Ancak, haberi sadece Kuzey Irak’ta bulunan Kürt internet siteleri değil, birçok internet sitesi kullanmıştı.
Haberde, Davutoğlu’nun bölgeden “Kürdistan” diye söz ettiği belirtiliyordu. Hatta, bazı internet siteleri, örneğin KYB’nin resmi internet sitesi Pukmedia da Davutoğlunun Kürt Yönetimi Başkanı Barzani’ye gönderdiği yazılı mesajı “tırnak” içerisinde yayımlamıştı. Kürtçe yayımlamıştı.
Aynı mesajı Türkçe yayımlayan Türk siteleri de vardı. Bunlardan biri de yine merkezi Kuzey Irak’ta bulunan Denge- Azadi internet sitesi de yer almaktaydı. Orada da ‘Kürdistan’ ifadesine tırnak içinde yer verilmesi bir tabunun yıkılması anlamını taşıyordu. O nedenle bunu haberleştirdim.
Haber, bizim özel haberimiz değildir. Dolayısıyla Dişişleri Bakanlığı’nın gerçek metni bu sitelerle paylaşması ve sitelerde yayımlanmaya başladığı anda müdahale edip doğru bilgilendirmesi gerekirdi.
Ayrıca zaman sorunu olmasaydı böyle bir habere imza atarken, doğrudan Dışişlerinden bilgi almayı tercih edebilirdim. Kürt siteleri kendi ifadelerinde ‘Kürdistan’ ifadesini kullanıyorlardı ama Türk yetkililerinin açıklamalarını yayımlarken, böyle bir ifadeye bugüne kadar da hiç yer vermemişlerdi...

OMBUDSMAN’IN GÖRÜŞÜ:
Dışişleri Bakanlığı resmi yazışmalarında Kuzey Irak Bölgesi için ‘Kürdistan’ ifadesini kullanıyorsa bu bir haberdir. Hatta, ilk olması ve bölgeye ilişkin yürütülen politikalarımız açısından ‘manşet’ değeri taşıyacak kadar da önemli bir bilgidir. Ancak, Dışişleri’nin ‘resmi’ yazışmasının internet sitelerinde yer alış biçimi, Milliyet muhabirinin Ankara’daki haber kaynaklarına sormadan yaptığı haberi haklı kılmaz.
Üstelik, Namık Durukan Güneydoğu’yu ve Irak Kürt bölgesini çok iyi bilen, Meclis muhabirliği yaptığı için Türkiye’bin dış politikasını ve resmi yazışmalarda kullandığı dili de tahmin edebilecek deneyimde başarılı bir arkadaşımızdır.
Habercilik refleksi ve sürati içinde bunun bir ‘tabu’ yıkmak anlamına geldiğini düşündüğüne göre doğrulatması halinde manşet olabilecek bu haberdeki dili (‘wording’i) Dışişlerine de sormalıydı.
Muhabirin zaman sorunu olduğu hallerde bu görev, sorumluluk Ankara haberlerinden sorumlu yöneticilere ve editörlere düşer.
Bazen geç kalmak hata yapmayı önler. Dışişleri, Davutoğlu’nun Barzani’ye başsağlığı mesajının, ‘Irak Kürt Bölgesel Yönetim Başkanı’ diye gönderildiğinde ısrar ediyor.
Sayın Davutoğlu, ‘Kürdistan’ demediğini Vietnam’da düzenlediği basın toplantısı sırasında Milliyet Okur Temsilcisi’ne de iletmiştir. Düzeltir, özür dileriz.