‘Deli dana’ hastalığı nedir?

10 SORU - 10 CEVAP ‘Deli dana’ hastalığı nedir?
Ülkemize kaçak et girişi önlenmeli ve sınırlar sıkı denetlenmeli
PERVİN METİN

Deli dana" hastalığının ne olduğunu Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Prof. Dr. Tahsin Yeşildere anlattı.

1 - "Deli dana" hastalığı nedir?
Genç ve yaşlı sığırlarda gözlenen, beyinde dejenerasyonla seyreden sinirsel bir hastalıktır; BSE de deniyor. Ancak BSE bir virüs değil. Beyin, süngerimsi bir hal alıyor. "Sakatat" olarak nitelendirdiğimiz bağırsak, dalak, beyin, meme, karaciğer atıklarının hayvan yemine dönüştürülmesi ve bunların hayvanlara yedirilmesi sonucu geliştiği ortaya çıktı.

2 - İlk olarak hangi ülkede ortaya çıktı?
1987 yılında, İngiltere’de tespit edilmesiyle tanıdık. Daha önce bilmiyorduk.

3 - Ne gibi önlemler aldılar?
İngiltere’de hasta hayvanlar yakılarak imha edildi. Ancak, nakillerle Fransa ve Almanya’da da ortaya çıktı. . İngiltere’den hayvansal ürün ithalatını yasakladılar.

4 - Başka hayvanlarda var mı?
Koyunlarda, köpeklerde ve kedilerde de rastlandığı söyleniyor.

5 - Hayvanın yaşı hastalığa yakalanmayı nasıl etkiliyor?
BSE’nin merkezi sinir sistemine yerleşip dejenerasyon yapması 20 - 25 yıl gibi bir süreci gerektiyor. Bu süre insanlar için veriliyor. Hayvanlarda daha kısa sürede ortaya çıkar. Danadan daha genç hayvanlarda görülmedi.

6 - Hastalığın belirtisi nedir?
Genellikle sinirsel belirtiler olarak ortaya çıkar. Titreme, koordinasyon bozukluğu, bakıştaki değişiklik, göz büyümesi gözlenir. Bunun dışında hayvan böğürür, kafasını sağa sola sallayabilir, durgunlaşır, tedirgin yapıya bürünüp kendi cinsindeki hayvanlardan uzaklaşır.

7 - İnsandaki belirtileri nasıl olur?
Unutkanlık, derinin içinde sertlikler ve sinirsel belirtiler ortaya çıkar. Ancak ne kadar sürede öldürücü olacağı net değil.

8 - Hiç et yemeyen bir kişi "Deli dana"ya yakalanabilir mi?
Nasıl bulaştığı konusunda çalışmalar hala devam ediyor. İnsanlara bulaşması sakatat ürünlerinin özellikle de beyin yenmesiyle olur. Sakatatların bazı etlere karıştırılıp fast food şeklinde insanlara sunulmasıyla geçebileceği de söyleniyor. İngiltere’de, fast food yeme alışkanlığı olanlarda bu hastalığın görüldüğü belirtildi.

9 - Türkiye’de de görüldü mü?
Türkiye’de görüldüğüne dair bir bilgi yok. Bu hastalık üzerine araştırma da yok.

10 - Türkiye önlemler aldı mı?
Sınırlar kapatıldı ama bu yetmez, kaçak et girişlerinin de önlenmesi gerek. Ulusal hayvancılık politikalarına ihtiyaç var.



ENTELLEKTÜEL BAKIŞ