EKSEN KAYMASI

Sıcak habercilik televizyonlardan internet ve cep telefonlarına yöneldikçe, bu hızlı tempo sorunları da beraberinde getiriyor. İran’a yaptırımlar konusunda Brezilya ile birlikte “ret” oyu kullanan Türkiye’nin tutumunun yol açtığı “eksen kayması”, medyada öteden beri sorun oluşturan haber-başlık dengesinde de aşırı hızdan kaynaklanan “eksen kayması” tartışmasına yol açıyor.
milliyet com.tr’da The Wall Street Journal’den alıntı yapılarak,’Türkiye bölünüyor’ başlığıyla yayımlanan bir makale de okurların tepkisini çeken bir örnek oldu.

İzmit’ten arayan Onur Öyülmen’in şikayeti şöyle:
“9 Haziran 2010 Milliyet İnternette Flash yapılan bir haberiniz var. “The Wall Street Journal” başlığı yanıp sönüyor en üst köşede altında da kocaman puntolarla “Türkiye Bölünüyor” diye öne çıkarmışlar haberi. Milliyet ne yapmaya çalışıyor, savaş çığırtkanlığından başka birşey değil bu... “

‘Tıkla gör, ne çıkacak?’
Hakkı Uçan adlı okurumuz da şunları yazıyor:
“Yurt dışında yaşıyorum ve zaman zaman gazeteyle ilgili görüşlerimi sizlerle paylaşıyorum. Milliyet okuruyum ve Türkiye’ de kesinlikle her gün bir Milliyet evime girer. Yıllardır süren bu gelenek, çocuklarıma da aksetmiş durumda. Gazetenizin internet sayfaları beni sinirlendiriyor. Burada dokuz Türk arkadaşız ve hepsinin görüşleri aynı. Şöyle ki: Normalde başlanan haber gazetedeki gibi devam etmeli ve okuyucuya filan sayfa yerine ‘devamı için tıklayın’ denmeli.
Oysa habere başlamadan, garip şekilde filan filan ne dediği? Şu ne yaptı? Yani sonuçta neredeyse sayfayı ayarlayan arkadaşlar, dalga geçerek ‘Tıklada gör, ne çıkacak’ diye yazacaklar. Lütfen haberi yazsınlar ve ilgimizi çekerse devam edelim ve okuyalım. Bu şekilde sırf tıklatma için yapılan şeyler sinir bozucu ve Milliyet’ i okuyanların, internet sayfasını hazırlayan arkaşlar kadar boş zamanları yok. Arkadaşlarımın da aynı şeyden muzdarip olduğunu görünce gazeteme bir eleştiri değilde bir “geri bildirim” olarak yazmaya karar verdim.”

‘Bizi çileden çıkarıyor’
Yine okurumuz M.Arif Birdınç da şunları yazmış:
“Milliyet’in sizlerden daha eski bir okuyucusuyum. Tarih isterseniz 1968- 69 diyebilirim. Kırk yılı aşkın süreçte çok kaliteli kadroları okuma şansına sahip olduk. İnternet gazetenizi de her gün değişik zamanlarda takip etmekteyim. Ancak internet haberciliği artık bizleri çileden çıkartmaya başladı. Haberin başlığına bakıyorsunuz, içeriği ile çelişki içinde. Bir çoğu duvar gazetelerinde bile çıkmayacak nitelikte haberler. Milliyet okurlarının bir standartı olduğuna inanıyorum. İnternet sayfalarını hazırlayanlar da okur kadar seçici olmalılar. Bir örnek vereyim. ‘Okul müdüründen tartışılacak açıklama...’ Haberi okuyorsunuz, müdür aklı başında açıklamalar yapmış. Neresi tartışılacak? Artık yeter lütfen bu konuya el atın.”

OMBUDSMAN’IN GÖRÜŞÜ
Gelen tepkiler üzerine ABD’de yayımlanan The Wall Street Journal’deki makalenin orijinal başlığına baktım. “Risk arises in Turkey over reaction to raid...” Makale Türkiye’ye de gelip giden ciddi bir gazeteci Marc Champion imzalı. Mavi Marmara gemisiyle ilgili tartışmalardan, iktidar ve muhalefet polemiklerinden hareketle kamuoyundaki “ayrışmadan” söz ediyor. Nitekim başlığı “Baskına verilen tepkide görüşler ayrışıyor” demek yerine, “Türkiye bölünüyor” dediğinizde yaptığı çağrışım başka oluyor. Okurlar da haklı olarak, “Savaş mı çıktı ne oluyor, PKK saldırıları ve Kürt meselesi yüzünden mi bölünüyoruz” diye soruyorlar. Panik oluyorlar.
Eskiden Türkiye’de gazetelerin meyhane baskıları vardı, gazeteci çocuklar matbaadan çıkan gazeteleri “Yazıyor!” diye bağırarak satarlardı. O zamanlar, Zeki Müren’in öldüğünü haber vermek “satan” birşeydi. Merakla “Ver bakalım bir gazete” diye parayı uzatırken manşette, Zeki Müren’in “sanat hayatının öldüğünü” okuyup sanat güneşimizin ölmediğine sevinir “kalsın” derdiniz.
İngiltere’de,Almanya’da ‘tabloid’ bulvar gazeteleri bu mantıkla çıkar.Metro önlerinde sansasyonel haber ve fotoğraflarla satarlar.
Milliyet gibi ciddi fikir gazeteleri sansasyondan uzak haber verirken internet edisyonunun ki milliyet com.tr gibi Türkiye’nin en çok okunan (tıklanan) elektronik medyasından söz ediyoruz aynı duyarlılığı sergilemesi, haber-başlık dengesini her türlü sansasyondan, çarpıtmadan uzak ,mesajı en yalın ve gerçek haliyle vermesi gerekir.
Gazze’ye yönelik yardım filosuyla ilgili görüş ayrılıklarını,İslami yardım kuruluşlarının rolüyle ilgili fikirleri metinde geçiyor diye, “Türkiye bölünüyor” diye vermek Milliyet’in haberciliğine yakışmaz.