‘Enerjimiz yetmedi’

Hükümet, enerjide ulusal tasarruf seferberliği başlatıyor. Sokak lambalarından, vitrin ışıklarına kadar her yerde kısıntıya gidilecek


       Enerji sıkıntısı, elektrik kullanımında sınırlama yapılmasını gündeme getirdi. Türkiye enerji ve elektrik tüketimi alanında, “ulusal seferberliğe" giriyor. Bu çerçevede oluşturulan komisyon tarafından saptanan bir dizi önlem, salı günü yapılacak Bakanlar Kurulu toplantısında ele alınacak. Tüm kuruluşların tasarruf kararlarına uyması “en sıkı biçimde ve azami ölçüde" denetlenecek.
       Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Yurdakul Yiğitgüden, “Bu bir ulusal görev. Enerji alanında, elektrik kullanımında tasarrufu öğrenmeli, buna riayet etmeliyiz. Gereksiz elektrik kullanımını azaltmalıyız. Türkiye 2002 yılının kış aylarına kadar bu sıkıntıyı çekecek. Ancak ondan sonra rahatlama olabilecek" dedi.

       Enerji açığı büyüyor
       Enerji Bakanlığı, DPT’ye dün yaptığı yazılı bildirimde de yıl sonuna kadar elektrik enerjisi üretim, tüketim ve talep projeksiyonlarını iletti. Yazıda halen yüzde 10 düzeyindeki “talep büyümesi" devam ettiği takdirde 2000 yılı sonuna kadar kapatılması zorunlu elektrik enerjisi açığının 7.5 milyar kilovatsaat olacağı belirtildi. Talebin yüzde 6 - 6.5 düzeyinde bir büyüme göstermesi durumunda ise açık miktarının 4 - 4.5 milyar kilovatsaatte kalacağı kaydedildi.

İşte önlemler

       Kapsamı genişletilmiş enerji tasarrufu genelgesinde yer alacak önlemler ve alınacak öteki tedbirler şöyle:

Gündüz büro ve bina aydınlatmaları asgari seviyeye düşürülecek.

Kentlerde, sokak, bina, vitrin aydınlatmaları, reklam panolarının ışıklandırılması azaltılacak, gerektiğinde bina ve vitrin aydınlatmalarına tümüyle son verilecek.

TEAŞ’ın bir süredir izin vermeyi durdurduğu özel sektör oto prodüktör yatırımlarında, doğalgaz ile çalışanlar dışındakilere yeniden izin verilmeye başlanacak.

Geçen yıl doğalgaz kesintileri ve kısıntıları sırasında doğalgazla işleyen santrallarda ve oto prodüktör tesislerde motorin kullanımına geçilmesinin yarattığı ekstra ve yüksek maliyet de gözönünde tutularak, özel sektörün ve TEAŞ’ın elektrik santrallarında kullandığı yakıt, doğalgaz, fuel oil kullanımından akaryakıt tüketim vergisi alınmayacak.

TEDAŞ’ın kamu ve özel sektörden alacaklarının tahsiline hız verilecek. Maliye ve Hazine enerji kuruluşlarının birbirlerine olan borçları ile, kamu kuruluşları ve belediyelerin TEDAŞ’a olan elektrik parası borçlarını yakın takibe alacak.

TEAŞ’ın kömürle çalışan termik santrallarında, üretim ve verimlilik artışı için, yakıt kalitesinin yükseltilmesi çalışmaları süratle sonuçlandırılacak. Bu santrallara, kaliteli, yüksek kalorili, üretimi artırıcı kömür temini ve santralların bakım - onarım - verimlilik artışı düzenlemeleri süratle uygulamaya konulacak.

26 Haziran’dan bu yana görev süresi dolan ve atamaları yapılmayan, yönetimi boşlukta bulunan TEAŞ’a yeni yönetim kurulu atanması ile ilgili kararname Bakanlar Kurulu’ndan geçirilerek Cumhurbaşkanı’nın onayına sunuldu. Yeni Yönetim Kurulu’nun bugün veya yarın atanmasıyla nükleer santral konusundaki yeni kararı TEAŞ’ın yeni yönetimi alacak.

Yeni santrallar, yatırımlar devreye girdiğinde enerji darboğazının yakın vadedeki sorunlarının 2002 kışından itibaren aşılması planlanıyor. Ancak, hidrolik santrallardaki hızlı su seviyesi düşüşünün devam etmesi durumunda, bu takvimin uzayabileceği, hidrolik santrallarda su seviyesinin eski ve verimli düzeyine ulaşmasının en az beş yıl gerektirdiği hesaplanıyor.

Uluslararası tahkimle ilgili iptal başvurusunun reddedilmesinin ardından, beklemede olan yap - işlet - devret (YİD), yap - işlet (Yİ) ve işletme hakkı devri sözleşmeleri süratle Bakanlar Kurulu’nca onaylanarak uygulamaya konulacak. Yatırımların ardarda başlaması ve devreye girmesi bekleniyor.

Bakanlar Kurulu kararlarının ve Başbakanlık tasarruf genelgesinin uygulanması için kamu ve özel sektör kuruluşları işbirliği yapacak. Belediyelerin genelgeye uyup uymadıkları, sokak, bina, görsel aydınlatmalarda tasarrufa gidip gitmedikleri, İller Bankası ve TEDAŞ tarafından, diğer kamu kuruluşlarında ise oluşturulacak “enerji tasarrufu gönüllü denetim birimleri" tarafından izlenecek.

       Işıklı geceler hayal olacak
       Hükümetin başlatmaya hazırlandığı enerji tasarrufu seferberliği yürürlüğe girdiğinde, sokak lambaları ve gecelerin alışıldık görüntülerinden reklam panoları, mağaza vitrinleri önemli ölçüde kararacak. Beyoğlu gibi ‘gece ışıkladırmalarıyla’ sembolleşen bölgeler de, bu seferberlik sonrası ciddi darbe yiyecek.

ABD’li konsorsiyumdan ‘nükleer’ tehdit

       ‘Bir daha uzarsa çekiliriz’
       SERPİL ÇEVİKCAN Ankara

       Yılan hikayesine dönen Akkuyu Nükleer Santral ihalesinde son dönemece girildi.
       ABD konsorsiyumu, karar tarihi 24 Temmuz Pazartesi de ‘uzatmaya’ gidilmesi halinde ihaleden çekileceğini açıkladı.
       ‘Tek biz varız’
       Konsorsiyumunun başında bulunan ‘Westinghouse’un Direktörü Keith Paulson, TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi’ye gönderdiği mektupta, “Verdiğimiz teklifi bir niyet mektubu ya da bir ticari anlaşma olmadığı sürece 24 Temmuz’dan sonraya uzatmamız mümkün değil" dedi.

       ‘İlişkiler de yaralanır’
       Paulson, mektubunda şunları belirtti:
       “Dünyada nükleer santral satan şirketlerin sayısı azalmaktadır. ABD’de bu sayı General Electric (GE) ile ikidir. Üstelik GE, 1980’den beri hiçbir projeye teklif vermemiştir. Westinghouse’un Akkuyu projesinden çekilmesi halinde, Türkiye’de gelecekte yapılacak nükleer projelere herhangi bir ABD katılımı olması ihtimali çok azalır. Bu durumun dost iki ülke arasındaki ilişkiler açısından büyük kayıp olacağına inandığımızı belirtmek isteriz.

       Nükleere karşı tam 80 BİN İMZA
       EDA BERKBAYRAK DHA
       İzmir’de 51 sivil toplum örgütünün katılımıyla oluşturulan ‘Nükleer Santrallara Karşı İzmir Güç Birliği Platformu’, dün bir basın açıklaması yaptı. Eylemciler adına konuşan Elektrik Mühendisi Sedat Gülşen, toplanan 80 bin imzayı 24 Temmuz günü Başbakanlığa sunacaklarını belirtti. Gülşen, “Nükleer santralların zararı ortadayken dayatmaya gidilemez. Dışa bağımlı ve atık sorunları çözülmemiş bir enerji önerilmesinin önünde başka gerçekler yatıyor" iddiasında bulundu.