Erivan'daki Türkiye -2

Vernisaj Pazarı'nda dolaşırken Türkçe konuştuğumuzu duyanlar, 'Bunlar bizim çocuklar' diyerek yanımıza geliyorlar. Koska Helvası, İstanbul Şekercisi'nde satılıyor, Iğdır Restorant'da Türk yemekleri yiyorsunuz...


       Türkçesi "kuvvetli" olan her Türkiyeli, Ermenistan'da tercümansız gezip dolaşabilir. Ermenice ve Rusçadan sonra Erivan'da en çok kullanılan dilin Türkçe olduğunu söyleyebiliriz.
       Türkçe konuşanların büyük bölümünü, Türkiye kökenli Ermeni ailelerin çocukları oluşturuyor. Azerilerden de dilimizi öğrenen az değil tabii...
       Cumhuriyet Meydanı'ndaki büyük kitap kırtasiye mağazasına giriyoruz. Aramızda konuşurken, güzel bir Ermeni kızı yanımıza geliyor:
       "Merhaba ben Marina, size nasıl yardımcı olabilirim?"
       Marina, Türkçeyi anneannesinden öğrenmiş. Mesai bitiminden sonra bir kafede oturup konuşma önerimizi, muhafazakar bir nedenle kabul etmiyor:
       "Kusura bakmayın, erkek arkadaşım kızar!"
       * * *
       Hafta sonları kurulan ve "el sanatları şöleni" haline gelen Vernisaj Pazarı'nda dolaşıyoruz. Konuşmalarımızı duyup "bunlar bizim oranın çocukları" diyerek yanımıza gelen Sarkis Gabrelyan'a (70) nereli olduğunu soruyoruz. Gururla açıklıyor:
       "Adanalıyım!"
       Ailesi Adana'dan göç ettikten sonra Beyrut'ta doğmuş. Üç yaşındayken Erivan'a gelmişler. Sarkis Ağabey, minik konyak kadehlerine olan aşırı ilgimize kızıyor:
       "Boşuna para harcamayın. Evde var, ben size veririm!"
       Bir köşeye oturup kahve muhabbetine başlıyoruz. Sarkis Ağabey, emekli terzi olarak 10 dolar aylık alıyor. ABD'de ve Fransa'da iki oğlu bir kızı bulunuyor. Çocuklar her ay 100 dolar yolluyorlar. Durumu gayet iyi ama o da göç edecek.
       "Niye gideceksin?"
       "Kimsem kalmadı, bir karım bir de ben varız."
       "Ama burası senin memleketin değil mi?"
       Memleketine öyle "okkalı bir selam" yolluyor ki, gerçek Adanalı olduğuna hepimiz inanıyoruz!
       * * *
       Erivan'da "taze" göçmenlere de rastlıyoruz. Diran Lokmagözyan, İstanbul'da doğup Almanya'da klasik müzik eğitimi yapmış. 10 yıl önce master için Erivan'a geliyor. Burada evlenip çoluk çocuğa karışıyor. Diran'a, niye İstanbul ya da Münih değil de Erivan'da yaşamayı seçtiğini soruyoruz. Oldukça "uzun" biçimde anlatıyor:
       "İstanbul'da Ermeni azınlıktım, Almanya'da ise Türk azınlık oldum. Artık çoğunluğa mensup olmanın keyfini çıkartıyorum!"
       Diran, Erivan Senfoni Orkestrası'nda solist olarak çalışıyor. Ayrıca İstanbul'da Ermenice ve Türkçe yayınlanan Agos gazetesinin Erivan muhabirliğini yapıyor.
       * * *
       Erivan Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Türkoloji tahsili yapan toplam 130 öğrenci bulunuyor. Bir sabah otelde kahvaltı yaparken, "misafirimiz geldiğini" söylüyorlar. Haliyle şaşırıyoruz. Çünkü bu Ermenistan'a ilk gelişimiz. Misafirimiz Türkoloji hocası Mari Aristakisyan, 30 yıldır üniversitede öğretim üyeliği yapıyor. Birlikte çaylarımızı içerken kökleri hakkında bilgi veriyor:
       "Anne tarafından Yozgatlıyım, babamsa Yalovalı..."
       Son yıllarda Türkiyeli öğretim üyesi gelmediği için Türkçe konusunda biraz zorlanıyorlarmış.

       Yarın: Zulümyan'ın marifetleri

Fıkra

       Ermenilerin en sıkı "Temel"leri Abaranlılar arasından çıkıyor. Dolayısıyla fıkralar onların üzerinde yükseliyor. Polis teşkilatına eleman almak için sıvav yapılıyor:
       "İki kere iki kaç eder?"
       "Beş!"
       "Oğlum iki kere iki diyorum."
       "Üç!"
       "Nerelisin?"
       "Abaranlı."
       "Yaz kızım, kafa çalışmıyor ama araştırmacı kişiliğe sahip, kazandı!"

Aşina isimler

       Ermenistan'da Ağrı Dağı (Ararat) her şey... Dünyaca ünlü Ermeni konyağının adı Ararat. Aynı isimde bir restoran ve meyve suyu var. Koska Helvaları satan şekerci dükkanı İstanbul, hediyelik eşya satan dükkanlar Nuh, Muş ve Van, Sevan Gölü kenarında bir tatil köyü Akdamar, çarşıda bir restoran Iğdır ismiyle faaliyet gösteriyor.
       Ermenilerin çocuklarına koyduğu "tanıdık" isimlerden bazıları da şöyle: Murat, Aras, Nilufar, Hasan, Adana (kız), Elvin, Revan.