Fıtık tartışması

Cafe Milliyet’te Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Eser Alptekin, 12 Kasım 2008 tarihinde ‘Bel fıtığı ve boyun fıtığı ameliyatları tarihi karıştı’ başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Dr. Alptekin, yazısında, bel, boyun, kola ve bacağa vuran ağrılarda hastanın hemen bir MR’nın çekildiğini, fiziki muayeneye bakmadan, tam teşhis edemeden doğru ameliyata alındığını belirterek şöyle diyor: “Bel fıtığı ve boyun fıtığı ameliyatlarına girdiğiniz zaman ölüm dahil birçok komplikasyonu ve riski de birlikte alacağınızı unutmayın.”

Bazı rakamlar
Dr. Alptekin uluslararası bazı rakamlar da veriyor:
“Birinci ameliyatta komplikasyon (başarısızlık) oranı yüzde 15-yüzde 45, ikinci ameliyatta bu oran yüzde 68’e çıkar. Üçüncü ameliyata girmeye mecbur kalırsanız ameliyattan problemli çıkma ihtimaliniz yüzde 98’dir. Bunlar sakat kalma oranlarıdır. Tanrı korusun, ölüm bunların dışında.”
Bel ve boyun fıtığında sadece ağrıyı kesmeye yönelik tedavi nedeniyle hastanın felç dahil daha birçok probleme katlanmak zorunda kalacağını da savunan Dr. Alptekin, fizik tedavi ve iyileştirme programları ile fıtığın 20-25 günde tedavi edilebildiğini belirtiyor.

ABD’de yasaklandı
Dr. Alptekin, 'Tıbbın ileri düzeyde olduğu ABD’de ameliyatlar altı senedir yasaklanmıştır. Eskiden ABD’de bel fıtığı ve boyun fıtığı hastalarının yüzde 36’sı ameliyat edilirken günümüzde bu oran yüzde 1’e düşmüştür' görüşünde.
Ameliyat yasağını devletin değil, özel sağlık sigortalarının koyduğunu da belirten Dr. Alptekin, “Bel fıtığı ve boyun fıtığı ameliyatlarının sonuçları iyi olmadığı için özel sağlık sigortaları bu ameliyatların parasını altı sene önce ödemeyeceğim demiştir.
Ameliyat olmadan da iyileşebilirsiniz, bunu beyninize yazın ve korkmayın” diyor.

Alptekin’e İstanbul Tıp’tan itiraz var
Dr. Alptekin'in görüşlerine bilim çevrelerinden itirazlar geldi.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroşirürji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Talat Kırış, ameliyat ettiği hastalarla ilgili sonuçları klinik seri olarak uluslararası dergilerde yayımladığını belirterek, Dr. Alptekin'in Cafe Milliyet'te çıkan yazısının 'yanıltıcı' ve 'bilimsel temeli olmayan bilgiler’ içerdiğini öne sürdü.

Prof. Kırış’ın sözleri
Prof. Kırış’ın, Milliyet'e gönderdiği açıklama şöyle:
“Söz konusu yazıda Amerika Birleşik Devletleri’nde bu ameliyatların yasaklandığı gibi gerçekdışı bir durum var. İkincisi, nereden alındığı belli olmayan ameliyat komplikasyon oranlarıyla ilgili bilgiler doğru değil. Bel fıtıklarında ve boyun fıtıklarında ameliyat endikasyonları bellidir. Bu durumu abartarak gereksiz yere hastaları ameliyat eden cerrahlar toplum sağlığı açısından ne kadar tehlikeliyse, söz konusu yazıda yer verilen bilgiler o denli tehlikelidir.
Ameliyat olması gereken bir hastanın ameliyattan uzaklaştırılması, hastada telafi edilemeyecek kayıplara yol açabilir. Maalesef, özellikle de görsel basında yapılan sağlık programları, halkı sağlıkla ilgili konularda bilgilendirmek adına ya tek tek doktorların reklamı şeklinde yürümekte ya da özel hastanelerin, tıbbi malzeme firmalarının sponsorluğuyla para karşılığında yapılmaktadır.
Üstelik bu programlar yaygın olarak izlenmektedir. Lafı uzatmadan, bu yazı nedeniyle zarar görebilecek hastaları düşünerek sizden ricam, bu yazıdaki konularla (bel fıtığı, boyun fıtığı) ilgili olarak üniversite hastanelerinin Fizik Tedavi, Nöroşirürji ve Algoloji bölümlerine danışarak aydınlatıcı bir dizi hazırlatmanızdır.”

Alptekin'in yanıtı
Milliyet Okur Temsilcisi'nin itirazı dikkate alması üzerine Dr. Eser Alptekin, savunduğu görüşlere açıklık getirdi. Alptekin, kendisine gelen hastaların yarısının cerrahi müdahale gördüğünü belirterek Kırış'ı şöyle yanıtladı:
“ABD'de bu cerrahinin yasaklanması konusuna gelince, 'yasak denmemiş, özel sağlık sigortaları bu cerrahinin parasını ödemiyorum' demiş. Sigortalar bir şartla ödeme yapıyorlar. Fizik tedavi, genel cerrah, beyin cerrahı, nörolog, psikiyatr ve ortopedistten oluşan kurul bu ameliyat kararını verirlerse cerrahi müdahale ancak yapılabiliyor.
Dolayısıyla da cerrahi yüzde 1'lere düşmüş oluyor. Yüzde 1, yüzde 2'lik ameliyat oranları sadece benim rakamlarım değil, meslektaşlarının araştırmaları sonucudur.”


Ombudsman'ın görüşü: Verilerle desteklenmeliydi
Bilimsel konularda tek bir doğru yerine uluslararası alandaki gelişmelere açık durmak gerekiyor. Konu insan sağlığı olunca kesin yargılar, hastalar ve hekimler açısından tartışmalı durumlar, sakıncalar yaratabiliyor.
Dr. Alptekin'in bel ve boyun fıtıklarında 'ameliyatsız çözüm' savunusunun bilimsel verilerle desteklenmesi gerekir. Okur Temsilcisi'nin görüşlerine başvurduğu Alptekin'in açıklamasında 'ameliyat komplikasyonlarına ilişkin verilerin' kaynağı yine belirtilmemiş. ABD'de yasak tanımını ise özel sigorta şirketleriyle sınırlı tuttuğunu söylüyor.
Ancak 'Bel fıtığı ve boyun fıtığı ameliyatları tarihe karıştı' söylemi ameliyat önerilen hastalar ve hasta yakınları için tereddütlere yol açacak değerlendirmelerdir. Türkiye'de gerektiği halde hastayı ameliyat etmemenin ya da hastayı gereksiz yere ameliyat etmenin istenilmeyen sonuçlara yol açtığı da bir gerçek. Prof. Talat Kırış’ın kaygılarını yerinde buluyoruz.
Dr. Alptekin, ameliyat komplikasyonları ile ilgili oranların ve ABD’de yasaklandığına ilişkin bilgilerin kaynağını okurlarımızla paylaşmalıydı.