Geleceğine sahip çık!

Türkiye'yi 21. yüzyıla taşıyacak parlamentonun belirlenmesinde en büyük görev vatandaşlara düşüyor


Çok partili siyasal yaşama geçilmesinden bu yana yarın 35. kez sandığa gidecek olan seçmenlerin vereceği oylar, Türkiye'nin geleceği açısından büyük önem taşıyor.
Türkiye'yi 21. yüzyıla taşıyacak parlamentonun belirleneceği bu seçimde en büyük görev vatandaşa düşüyor. Sandık başına gideceklerin bazı engellemelerle karşılaşabileceğine dikkat çeken yetkililer, bu konuda her türlü önlemin alındığını açıkladılar.
Sandık başında uzun kuyruklar oluşmasının bazı seçmenler üzerinde caydırıcı etki yaptığı belirtilirken vatandaşlardan usanmadan kuyrukta beklemeleri ve oylarını kullanmaları istendi.
Oy kullanmanın ülke yönetimine katılımın en etkin yol olduğunu anımsatan yetkililer, engellemeyle karşılaşan vatandaşların güvenlik görevlilerinden yardım isteyebileceklerini bildirdi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) da, seçmenin oy kullanmada herhangi bir zorlukla karşılaşmayacağını, yarınki seçimlerin öncekilerden tek farkının "fazladan bir sandık" bulunması olduğunu vurguluyor.
YSK il ve ilçe seçim kurularına gönderdiği genelgeyle dikkat edilmesi gerekli hususları belirledi. YSK, oy kullanma sırasında uyulması gerekli kuralları şöyle sıraladı:
* Gebeler, hastalar, özürlüler, güvenlik görevlileri ve yaşlılar bekletilmeyecek.
* Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar, akraba veya seçmenlerden birinin yardımıyla oy kullanacak.
* Okuma yazma bilmeyene sandık kurulu başkanı yardım edecek.
* Oy, seçmen bilgi kartı, kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi gibi resimli ve resmi nitelikteki belgelerden biriyle kullanılacak. Kimlik kartı olmayan oy kullanamayacak. Belediye, köy ve muhtarların düzenlediği belgeler geçerli olmayacak.
* Kimlik kartı olup seçmen bilgi kartı olmayan seçmen listesinde yer alıyorsa oy kullanabilecek.

Sandığa sahip çık

Sandık birleştirme tutanaklarının seçim sonuçlarını etkilemedeki önemi, Verso Siyasal Araştırmalar Merkezi tarafından hazırlanan bir çalışmayla ortaya konuldu. Verso'nun çalışmasına göre oy verme işlemi bittikten sonra aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekiyor:
* Sandık sayımları başından sonuna kadar izlenmeli. Sonuç tutanaklarının (sayım cetveli) doğru biçimde hazırlanması, sonucu doğrudan etkiler.
* Sandık açıldıktan sonra oylar sayılır ve sonuçlar sayım cetveline işlenir.
* Daha sonra bir tutanak tutulur. Basılı kağıda yazılan tutanak sandık kurulu başkan ve üyelerince imzalanır.
* Tutanakta şunlar yer alır: Oy vermenin yapıldığı tarih ve gün, sandığın açıldığı saat ve dakika, seçmen sayısı, sandıktan çıkan zarf sayısı, yakılan ve saklanan zarf sayısı, geçerli oy sayısı, geçersiz oy sayısı, itiraz edilmiş ya da ihtilaflı ama geçerli oy sayısı, partilerin ve adayların aldıkları toplam oy (yazı ve rakamla), oy vermede kanuna aykırılık bulunduğu ihbarları ve şikayetleri varsa bunlarla ilgili kararlar.
* Sayım cetvelleri, ilçe seçim kurulunca birleştirilir. Bu birleştirme işinde yanlışlıklar yapılırsa anında itiraz edilmelidir. Yoksa maddi hatalar bile yapılsa itiraz hakkı ortadan kalkar.
* Birleştirme tutanağı, ilçe seçim kurulu başkanı ve en az iki üye tarafından il seçim kuruluna götürülür.
* İl seçim kurulu, ilçe seçim kurullarından gelen sonuçları birleştirerek, il seçim tutanağını hazırlar.

Renklere dikkat

* Milletvekili seçimine ilişkin "beyaz" renkli oy pusulası "sarı" renkli zarfa, il genel meclisi üyeliğine ilişkin "turuncu" pusula "turuncu" renkli zarfa, belediye başkanlığına ilişkin "mavi" renkli oy pusulası ve belediye meclisi üyeliğine ilişkin "sarı" renkli pusula "birlikte" "mavi" renkli zarfa, köy ve mahalle muhtarı seçimlerine ilişkin pusulalar "mor" renkli zarfa konacak.
* Birden fazla oy pusulası kullanılıyorsa ayrı ayrı katlanarak zarfa konulacak.
* Oy kullanma işleminin ardından sol işaret parmağı boyanacak. Mürekkep taşıdığı halde oy kullanmak isteyenler ilçe seçim kurulu başkanlığınca savcılığa ihbar edilecek.
* Oy kullanmayan ceza olarak beş milyon lira ödeyecek.
* Seçmen oy kullandıktan sonra sandık başında beklemeyecek. Ayrılmayan uyarılacak, kalırsa zabıta aracılığıyla uzaklaştırılacak.
* Zarfa pusuladan başka bir şey konmayacak. Pusulada mühür dışında imza veya işaret olursa oy geçersiz olacak.
* Kabinde fazla kalan uyarılacak, çıkmayan zorla çıkarılacak.
* Türkiye Cumhuriyeti filigranı olmayan pusula geçersiz olacak.
* Görevliler dışında oyunu kullanan hiçbir seçmen veya başka kimse sandık başlarında bekletilmeyecek

Ülkenin yeni yönetimini belirleyecek olan milletvekili genel seçiminde oy hakkı, partilerin ad ve amblemlerinin basılı olduğu tek parçalık oy pusulasına sadece bir "evet" mührü basılmasıyla kullanılacak.
Oy vermek için kayıtlı olduğu sandığa gidecek seçmenler şu işlemleri yapacak:
* Seçmen bilgi kartı ve kimlik kartı sandık kurulu başkanına verilecek.
* Kimlik kartı bilgileriyle sandık seçmen listesi görevlilerce karşılaştırıldıktan sonra seçmen önce milletvekili genel seçimine ilişkin bütün partilerin adları ve amblemlerinin yan yana sıralandığı uzun beyaz oy pusulasını ve sarı zarfı alarak kabine girecek.
* Seçmen, tercih ettiği partinin altındaki daire ya da bağımsız adaya "evet" mührünü basacak, mürekkebin başka noktalara dağılmaması için dışarı doğru katladığı pusulayı sarı zarfın içine koyarak kabinden çıkıp sandığa atacak ve defteri imzalayacak.
* Seçmen, aynı işlemleri belediye, il genel meclisi ve muhtarlık seçimleri için ayrı ayrı yapacak.