Her şey boğalar için

Amazon kıyıları her yıl yaz aylarının sonunda ilginç bir festivale evsahipliği yapıyor. Parintins'te yapılan bu festivalin en garip etkinliği ise 80 yıllık bir Brezilya efsanesinin canlandırıldığı "Boi Bumba". Normalde Amazon kıyılarında, Brezilya'nın gayet sessiz ve kendi halinde bir şehri olarak bilinen Parintins, her yıl yazın sonlarına doğru büyük bir çılgınlığa sahne oluyor. Amazon kıyısında Manaus'a 40 kilometre uzaklıktaki Parintins şehri bir - iki gün içinde kocaman bir festival alanına dönüştürülüyor. Yazın bitimine doğru basit sallardan son derece lüks yat ve gemilere kadar her cinsten 3500 deniz aracı Amazon'daki Tupinambarana Adası'na demir atıyor. Çünkü hem Brezilya'dan hem de Amerika kıtasının çeşitli yerlerinden turistler bu festivale katılmak için ancak deniz yoluyla bölgeye akın ediyorlar. Brezilya'nın en büyük bölgesel, folklorik festivali olan Parintins Folklor Festivali bir nevi Rio Karnavalı havasında aslında... Her yıl üç gün boyunca 40 ila 50 bin ziyaretçiyi ağırlıyor. Ama asıl ilginç olan daha yöresel olmasına rağmen çok daha çılgın ve sınırsız olması. Ve tabii az sonra anlatacağımız Boi Bumba efsanesi... "Boi Bumba" tiyatroyu mistisizm ile birleştiren bir efsane. Aslında oldukça garip, biraz da sinir bozucu bir hikaye bu. Her şey çok eski zamanlarda hamile bir kadının aşermesiyle başlıyor. Ama kadının canının sürekli istediği şey öyle üzüm, elma, tatlı falan değil. Boğa dili istiyor hiç durmadan. Kadının kocası ve tabii doğacak çocuğunun babası bundan çok etkileniyor. Hatta karısına istediği şeyi bulamazsa çocuğunun mutlaka sakat doğacağını düşünüyor. Bir panik anında topraklarında çalıştığı efendisinin boğasını öldürüp, dilini karısına getiriyor. Tabii ki efendi çok sinirleniyor. Zalim efendi, doktorlardan ve büyücülerden boğasının mutlaka canlandırılmasını istiyor. Nasıl olacaksa? Bu garip efsanenin tiyatro versiyonu yüzyılın başında Fransa'dan "ithal edilmiş" aslında. Portekizcede boğalara "boi" deniliyor. Oyunda iki "boi" var. "Caprichioso" denilen mavi boğa ve "Garantido" adlı kırmızı boğa neredeyse kutsal yaratıklar sayılıyor bu oyunda. Her iki hayvan da "bumbas" denilen ve toplamı 3000'i bulan dansçı grupları tarafından korunuyor. Tabii yine oyunda... Gösteriye tam 500 perküsyoncu da katılıyor. İşte o zaman ortalık hareketleniyor. Sembolik kavga bir renk ve müzik cümbüşü halini alıyor. Festivalin "Beş duyunun kutlaması" olarak tanımlanmasına yol açan da bu cümbüş olsa gerek. Her gece üç saat boyunca, bir stadyumda iki boğanın tarafları karşı karşıya geliyorlar. Festival için özel olarak inşa edilen 40 bin kişilik bu stadyumun da özel bir adı var tabii: Bumbodromo. Parintins'te yapılan bu festival süresince göstericiler mutlaka kendi boğalarının renginde giyiniyorlar. Tabii isterlerse ziyaretçiler de... Boi Bumba efsanesi Brezilya'da seksen yıldan fazladır kutlanıyor, 30 yıldan fazladır Amazon Eyaleti resmi festivaller listesinde olan Parintins Festivali'ni bir pagan kültü ve açıkhava tiyatrosu haline getiriyor.