‘İnternet’e güvenmek!

Haber koşuşturması içinde bir gazetecinin başına gelebilecek “iş kazaları” arasında verdiği haberin yanlış istihbarata dayanması en tehlikelisidir. Bu yüzden işini kaybeden muhabirler vardır.
Anadolu Ajansı’nın bir süre önce Moskova’dan geçtiği bir haber, araştırmaya dayalı gazetecilikte internete aşırı güvenmenin yol açtığı sakıncalar açısından “ders” niteliğindeydi. Ne yazık ki, Münevver’in katili olarak aranan Cem Garipoğlu’nun hapisteki babasının Rusya’da bir maya fabrikasının açılışına katıldığına ilişkin yanlış haber, AA muhabirini işinden etti.
AA’nın haberi, Cem’in babası Nida Garipoğlu’nun cezaevinde olduğunu bilmeyen muhabir gibi, Moskova’da görev yapan ve haberi internet’ten doğrulamaya çalışan başka gazetecilerin de başını yakabilirdi!

Hatayı gören gazeteci
Moskova’da görev yapan deneyimli bir gazetecinin penceresinden gözüken hatayı, ilerde başka muhabirlerin benzer risklerle karşılaşmaması açısından Milliyet Okur Temsilcisi sayfasına alıyoruz:
“Pazartesi günü, yani tam Obama Moskova’dayken gazeteden aradılar ve AA’nın Rus Kommersant gazetesine dayanarak, Cem Garipoğlu’nun cezaevinde olan babası Nida Garipoğlu’nun Voronej kentinde bir maya fabrikasının açılışına katıldığına ilişkin bir haber geçtiğini söylediler.
Obama nedeniyle çok sıkışık olduğumu, ayrıntılı araştırma yapamayacağımı ama kontrol edeceğimi söyledim. Kommersant’ın internet sayfasına hızlıca bakıp göremeyince arama yaptım ve haberi buldum. Gerçekten de Nida Garipoğlu’nun açılışa katıldığını ve konuştuğunu yazıyordu.
Durumu gazeteye aktardım ama o anda Voronej’i telefonla arayıp soruşturacak vaktim olmadığını söyledim.

Geçen yılın haberi
Haberi yazmaya başladım, yarısına geldiğimde gözüm birden haberin tarihine takıldı. ‘27 Ağustos 2008’tarihine aitti, yani geçen yılın.
Araştırınca o konudaki haberlerin tamamının eski olduğunu anladım. Doğal olarak haber yapmamaya karar verdik. Konu hemen o gün internet sitelerine yansıdı, daha sonra eski tarihli olduğu anlaşıldı, AA düzeltme geçti. AA yöneticilyeri daha sonra, Moskova Bürosu’nda çalışan kişiyle bu yanlışlık nedeniyle ilişkilerinin kesildiğini açıkladılar.”
Muhabir Azeri kökenliymiş. Adı da Fuat Abbasov. Başbakan Erdoğan iki ay önce Soçi’deyken Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in yeni Lada Niva arabasına binmiş, kullanmış. AA da bunu, ‘Muhabirimiz Putin’in cipini kullandı’ diye servise koymuş, Türkiye’de gazete ve televizyonlar fotoğraf ve görüntüyü kullanmışlar.

  Haberdeki tarih hatası
Garipoğlu haberinde ise AA Moskova Bürosu muhabiri internetteki haberin tarihine bakmayarak işten çıkarılmasına yol açan bir hata yapıyor:
“İlginç olan haberin yayımlandığı sitede o günün, yani 6 Temmuz 2009’un tarihi var. Bugün de aynı siteye girince Garipoğlu maya fabrikası açtı, haberi çıkıyor. Sorun sitede ve uzun süredir devam eden bir arıza var. Haberler güncellenmiyor.
Muhabirin hatası haberin orijinalinin bulunduğu Kommersant gazetesine bakmamak, ama o günkü şanssızlık; Obama Moskova’da ve koşuşturmalı bir gün.”
Benzer bir hatayı o gün Moskova’da çalışan başka bir gazeteci de yapabilirdi. “Rus basınında, Cem Garipoğlu hakkında çıkan yeni bir haber var mı?” dürtüsü, AA muhabiri Fuat Abbasov’u işinden etti.
İnternetin gazetecilere bilgiye erişimde sunduğu sonsuz fırsatların yanı sıra içerdiği kimi riskler de var. Muhabirleri hatadan korumak konusunda servis şeflerine ve yazı işlerine de görev ve sorumluluk düşüyor.
Milliyet Moskova Bürosu, gazeteyi AA’nın hatasına düşmekten korumuş.