Meclis, asker adaya temkinli

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin asker kökenli bir ismin de aday gösterilebileceğini açıklaması Meclis'te, "temkinli" karşılandı. MHP milletvekilleri Bahçeli'ye tam destek verdi.
Hükümet ortakları DSP ve ANAP'ta "fark etmez" görüşü ağırlık kazandı. Öneriye muhalefetin DYP kanadından "veto" gelmezken, FP'liler karşı çıktı. Bahçeli'nin önerisine milletvekillerinden gelen tepkiler şöyle:

DSP

       Metin Şahin (Antalya):
       Genel tarif belli. Aranan en temel faktör uzlaşma. 276 oy için çoğu zaman üç partinin de desteği yetmiyor. Genel mutabakatla cumhurbaşkanı, Meclis, hükümet ve ülkenin huzurlu olması sağlanmalı. Asker - sivil ayrımı yapılmamalı.

       Şadan Şimşek (Edirne):
       Liderimiz cumhurbaşkanı olabilecek kişinin portresini çizdi. Demokratik olarak ülkemizi idare edebilecek, hukuk ve demokrasi anlayışı tam, toplum nezdinde tertemiz, tepki çekmeyecek, cumhurbaşkanlığı makamını da, Türkiye Cumhuriyeti'ni de içerde ve dışarda en güzel temsil edecek insanlara ihtiyacımız var. AB'ye girmek istiyen bir ülke olarak cumhurbaşkanı olacak kişi bu konudaki entergrsyona da uygun bir isim olmalı. Asker sivil ayrımı yapmıyoruz. Önemli olan ülkemizi en güzel temsil edebilecek kişi olması.

       Perihan Yılmaz (İstanbul):
       Bence asker olmasın. Çünkü askerlerin katı kuralları oluyor. Küçücük bir hadisede katı kural uygular, insanların nefretini kazanabilir. Kendisinden nefret edilen bir insan haline gelebilir. Ama cumhurbaşkanının Meclis dışıdan olmasını tercih ederim. Çünkü dışarda o kadar güzel, devletçi, sıcak yürekli insanlar var ki.

       Erol Al (İstanbul):
       Sayın Bahçeli çok güzel söylemiş, duygularıma tercüman olmuş. Asker - sivil ayrımı yapmıyorum. Cumhurbaşkanı olmak için Anayasa'daki özellikleri taşıması, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması yeterli.

       Hasan Fehmi Konyalı (Ordu):
       Asker aday olabilir. 40 yaşını dolduran, üniversite bitirmiş her Türk vatandaşı olabilir.

       Tahir Köse (İstanbul):
       Olabilir. Yalnızca, aday gösterilebilmesi için 110 imza gerekiyor. Mahsuru yok.

MHP

       Nazif Okumuş (MHP Genel Başkan Yardımcısı):
       İnsanları davulla zurnayla ölüme gönderebiliyorsak cumhurbaşkanı adayı da yapabilmeliyiz. Onlar da bu memleketin bir evladı. Partimizin bu konuda kesin bir tercihi ya da eğilimi yok sadece askerlerin de aday olabileceğini düşünüyoruz.

       Hüseyin Kalkan (Balıkesir):
       Asker - sivil ayrımını kabul etmiyorum. Anayasa'da kimlerin cumhurbaşkanı olabileceği belli. Buna ek olarak, Genel Başkanımız cumhurbaşkanında olması gereken kriterleri altı madde olarak sıraladı. Arzumuz bu şartları taşıyan birisinin olması.

       Faruk Bal (Konya):
       Cumhurbaşkanı olcak kişi, dışarda Türk milletini en iyi temsil edecek, milli menfaatlerini en iyi koruyacak, 21. Yüzyıl'ın manasını idrak etmiş ve yeni yüzyılın ufuklarına yönelmiş, 21. Yüzyıl gerçeğine uygun politik gayretleri olabilecek, bizi AB ülkeleri, yükselen değerlerin bulunduğu diğer ülkeler, dış Türkler dünyası ve İslam alemiyle; Balkanlar, Kafkaslar'la ve diğer komşularımızla uyumlu, ılımlı ve uzlaşmacı ilişkler kuracak, gerilimleri sagariye inderecek, barış, dostluk ve kardeşlik duygularını ön plana çıkartıp Türk milletini uluslararası arenada şerefli bir konuma yükseltecek birisi olmalı. İçerde de partiler arasında denge kurabilecek, devletin kurum ve kuruluşlarının iyi çalıştırılmasına katkısı olabilecek, cumhurbaşkanlığı makamına oturduğunda milletin genel çoğunluğunun "Tamam, özlediğimiz insan buydu" diyebileceği bir kişi olmalı. Bu özelliklere uygun, en iyi aday kimse Meclis'in içinden veya dışından, A veya B mesleğinden olması farketmez.

ANAP

       Erkan Mumcu (Turizm Bakanı):
       Anayasa açık. Anayasa'da gösterilen şartları taşıyan herkes cumhurbaşkanı olabilir. Asker - sivil diye kategorik bir yaklaşım yerine cumhurbaşkanı olacak şahsın bireysel nitelikleri üzerinde durmak lazım. Önemli olan budur."

       Şadan Tuzcu (Genel Başkan Yardımcısı):
       Ben Meclis içinden birinin cumhurbaşkanı olmasını istiyorum. Eğer Meclis dışından birisi gelecekse asker - sivil farketmez. Meclis'te asker kökenli bir cumhurbaşkanı geleneğinin başlatılmasına da taraftar değilim. Liderler tüm ihtimalleri değerlendirecekler.

       Salih Yıldırım (Genel Başkan Yardımcısı):
       Sayın Bahçeli'nin 'asker olmaz' demesini mi bekliyorsunuz? Bu ülkenin vatandaşı olan, cumhurbaşkanı seçilme özelliklerini taşıyan herkes cumhurbaşkanı olabilir. Bundan doğal daha ne olabilir ki.

       Selçuk Pehlivanoğlu (Genel Başkan Yardımcısı):
       Cumhurbaşkanı seçilme şartları bellidir. Dikkat edilmesi gereken husus, seçilecek kişinin devlet tecrübesine ve dinamik bir yapıya sahip olmasıdır. Ayrıca seçilecek kişinin Meclis içinden olması da önemlidir.

FP

       İsmail Kahraman (FP Grup Başkanvekili):
       Dışardan bir ismin aday olması 110 milletvekilinin imzasıyla hukuken mümkün. Ancak bizim görüşümüz Meclis içinden birinin seçilmesinin daha uygun olacağıdır. Süreç başladığında epey çok isim çıkacağını sanıyorum. Demokrat, dürüst, milli değerlere saygılı bir ismin Devlet Başkanı olmasını uygun görüyorum. Devlet Başkanı diyorum çünkü Anayasamızdaki yetkiler cumhurbaşkanlığından çok yarı başkanlık sistemindeki devlet başkanlığına uygundur. Dışardan bir aday öngörülme olasılığına şimdiden bir şey söylemek zor. Görüşümüzü o zaman ortaya koyarız.

       Mehmet Elkatmış (Nevşehir):
       Dışardan olması Meclis'e hakarettir. Sivil olması gerekir. Asker isim seçilmemeli, militarist görüntü verilmemelidir. Liderler Meclis'e kapıyı kapatıp, dışardan tayin ederlerse Meclis'in iradesini ipotek altına alma girişimi olarak değerlendirilir.

       Ali Coşkun (İstanbul):
       Parti başkanları başkanlıklarını bilip Yüce Meclis'in iradesinin üzerinde bir irade oluşturmamalıdır. Madem ki anayasa cumhurbaşkanlığı seçimini tarif etmiş. Gizli oy yöntemiyle de milletvekillerinin hür iradesiyle seçim yapmasını öngörümüş. Milletvekilleri üzerinde baskı aracı haline gelen parti başkanlarını da cumhurbaşkanlığı makamını pazarlık konusu yapanları da kınıyorum. Cumhurbaşkanlığı yapacak, milletin beklentilerine uygun, dünyadaki gelişmeleri bilen bir sürü isim var. Dayatmacı zihniyet Türkiye'yi bir yere götürmez. Türkiye'nin problemi çok yaşlılık ve çok başlılık. Aday asker kökenli de sivil kökenli de olabilir. Böyle bir ayrım yapmamak lazım ancak AB yolundaki Türkiye'de genel teammül sivil bir cumhurbaşkanıdır. Dünyanın beklentisi de buldur. İlla asker ya da sivil olsun denmemeli kim layıksa o seçilmeli.

       Yahya Akman (Şanlıurfa):
       Meclis'in içinden olmalıdır. Anayasa koyanlar böyle olmasını arzuladıkları için 110 imza şart koşulmuş. Henüz bir yıllık güven tazeleyen bir Meclis var. Cumhurbaşkanının meclisten seçilmesi doğaldır. Milletvekillerinin kanaati budur ki daha önce Meclis üyeliği olan bir ismi bir daha seçtirmeme kanaatini ortaya koydu. İçerden seçilirse bir sıkıntı olmaz. Uzlaşılır. Partilerin içinde öyle isimler var ki diğer partilerden de oy alabilir. Dışardan adayı iktidar kanadı getirirse Meclis'in tepkisiyle karşılaşır. Milletvekilleri Anaysa değişikliğinde "bize rağmen bir tercih olursa mahçup ederiz" dediler. Bu seferde öyle olacaktır. Meclis bir daha sınanmış olur. Buna da gerek yok.

DYP

       Turhan Güven (DYP Grup Başkanvekili):
       Önce Meclis kendi içinden bu seçimi yapmalıdır. Meclis'te en azından 450 milletvekilinin cumhurbaşkanı seçilme şartlarına haiz olduğu bilinmektedir. Anayasa'nın 101. madde değişikliğini kabul etmemesinde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in dışardan bir isim olmasının etkisi vardır. Bu sonuç Meclis'in dışardan bir adayı istemediği biçiminde de algılanabilir. Durumu müsait olmayanlar dışında herkes aday olabilir. Bu arkadaşların evveliyatı asker de sivil de olabilir. Mahsuru yok. DYP içinde de değerli bir arkadaşımız var. Bu süreç denenmeden dışardan bir ismin gelmesi yanlış olur diye düşünüyorum. 101. madde değişikliğinin gerçekleşmemesinden sonra dışardan gelecek bir ismin de Meclis'ten çıkmayacağını düşünüyorum.

       Rasim Zaimoğlu (Giresun):
       Büyük ihtimalle içerden seçilecek. Hem 110 imzayı bulup, hem de 276 oy toplamak, 5 + 5'te olduğu gibi zor ihtimal. İçerden bütün partilerin uzlaşması ile vizyon sahibi Türkiye'yi dışarda da layıkıyla temsil edebilecek bir isim bulunabilir. Dışardan getirilecek isimlerin de kim olduğuna bakmak lazım.

       Sadri Yıldırım (Eskişehir):
       Demokrasiyi savunduğumuz için sivil cumhurbaşkanından yanayız. Meclis içinde 5 partinin konsensusunun sağlanması lazım. Meclis dışından da aday olabilir. Önce dürüst, dış siyaseti bilen, devlet tecrübesi olan insanlar seçilmelidir. Asker sivil ayırmıyorum. Doğan Güreş Paşa gibi sivil statüye geçmiş insanlar seçilebilir, önemli olan hem parlamentonun, hem de halkın o ismi kucaklayacak olmasıdır.

       Oğuz Tezmen (Bursa):
       Asker olabilir derken, asker tanımının ne içerdiğine bakmak lazım. Aday Meclis dışından olup da, tek temel özelliği askerlik yapmış olmaksa bu Türkiye'nin Avrupa'ya entegre olma sürecinde uygun bir tercih olmaz. Türkiye, yarı askeri demokrasi görüntüsünü silmelidir. Cumhurbaşkanı Meclis içinden seçmelidir.

       Mehmet Gözlükaya (Denizli):
       Asker de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı. Aday gösterilebilir. Aday Meclis içinden de dışından da, asker de sivil de olabilir. Önemli olan Meclis'in kabul edebileceği bir isim olmasıdır.