Öğretmeni ek iş kurtarıyor

       EĞİTİM Bilim ve Kültür Emekçileri Sendikası'nca yayımlanan Öğretmen Profili Araştırma Raporu, öğretmenlerin yüzde 70'inin "ek iş" yaptığını ortaya çıkarırken, gazete tercihlerinde ilk sırayı Milliyet aldı.
       Prof. Dr. Rıfat Okçabol'la Doç. Dr. Fatma Gök'ün, Türkiye'yi örnekleyen 19 ilde, değişik tür ve kademedeki 205 okulda görevli iki bin 301 öğretmen ve yöneticiye soru yönelterek hazırladığı Şubat 1998 tarihli çalışma, toplumun geleceğinin emanet edildiği öğretmenlerin durumunun alarm verdiğini ortaya koydu.
       Öğretmenlerin çok önemli bir bölümünün (yüzde 70), ortalama düzeyde bir yaşam sürdürmek için ek iş yaptığı belirlenen araştırmada, boş zamanları değerlendirme etkinlikleri şöyle sıralandı:
       "Gazete ve kitap okumak (yüzde 32), ek iş yaparak değerlendirmek (yüzde 11), sinema ve tiyatro (yüzde 10), ev işi (yüzde 10), dinlenmek (yüzde 6), dernek - lokal gibi ortamlarda arkadaşlarla birlikte olmak (yüzde 4), televizyon (yüzde 3), kendi branşını geliştirmeye çalışma (yüzde 3), sendikayla ilgilenme (yüzde 2), diğer yollar (yüzde 5)."
       Deneklerin yüzde 6'sının boş zamanlarda dinlendiklerini söylemesi, araştırmayı yapanlarca "Öğretmenlikle birlikte ek bir iş yapılmasının ne kadar yorucu olduğunun göstergesi" diye yorumlandı.
       Araştırmaya göre, "ek iş yapan öğretmenleri, diğerlerinden anlamlı bir şekilde farklı kılan özellikler" ise şöyle:
       "Erkek; il ve ilçe merkezlerinde doğan; genç olmayan; meslek lisesi, eğitim enstitüsü ya da eğitim fakültesi çıkışlı; sınıf öğretmeni; Milliyet Gazetesi okuyan, kitap ayrımı yapmayan; özel arabası olmayan; uzun yıllardır çalışmakta olan; yönetici; el sanatlarına meraklı; gelir düzeyini az bulan ve Doğu'da çalışmayan. Bu arada, diğerlerine göre anlamlı düzeylerde, rehber öğretmenlerle din dersi öğretmenlerinin ek iş yapmadığı, ek iş yapmayanların da bilimkurgu ve güldürü kitaplarını pek yeğlemedikleri görülmektedir.
       Ek iş yapan öğretmenler diğerlerine göre daha çok özeleştiri yaparken, öğrenciyle yeterli iletişim kuramamakta, fırsat olsa öğretmenlikten ayrılmak istemekte, gençlere öğretmen olmayı öğütlememektedir."
       Öğretmenlerin yüzde 49'unun kirada, yüzde 40'ının kendi evinde, yüzde 4'ünün de misafirhanede kaldıklarının belirtildiği araştırmaya göre, sadece sekiz öğretlen (binde 3) gelir düzeyini "çok iyi" olarak belirtti. Araştırma, öretmenlerin yüzde 34'ünün yaz tatili yapamadığını ortaya koydu.
       Yüzde 80'e yaklaşan oranda "devletin ilgisizliğinden ve donanım eksikliğinden" yakınan öğretmenlerin sisteme yönelik eleştirileri şu başlıklar altında toplandı:
       * "Eğitimde fırsat eşitliği yok (yüzde 77),
       * Ders kitapları yetersiz (yüzde 70),
       * Öğretmenlik toplumda kabul görmüyor (yüzde 66),
       * Ders programları gerekli bilgileri içermiyor (yüzde 63),
       * Eğitim sistemi demokratik değil (yüzde 60),
       * Okul öğrencileri yaşama hazırlamıyor (yüzde 53).

       "Öğretmenlerin, ders kitaplarının tutucu ve şoven olup olmaması, okulların öğrencilere demokratik değerler kazandırması ve eğitim sisteminin laik olup olmadığı konularında ortak bir görüşe ulaşamadıkları görülmektedir" denilen raporda, ülke sorunları sıralamasında ise uzlaşıldığına dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi:
       "Öğretmenlerin ülke sorunlarıyla ilgili konularda yüksek oranlarda benzer görüşleri taşıdıkları anlaşılmaktadır. Öğretmenler için işsizlik (yüzde 96), karşılıklı saygı ve hoşgörü eksikliği (yüzde 94), insan hakları ihlalleri (yüzde 91), dinin politikaya alet edilmesi (yüzde 90), demokratik hukuk devleti olamamak (yüzde 88), gençlerde şiddet eğiliminin artması (yüzde 86), gençlerde uyuşturucu bağımlılığının artması (yüzde 84), ulusal birliğin sağlanması (yüzde 82) ve özelleştirme (yüzde 78) ülke için çok önemli sorunların başında gelmektedir.
       Yüzde 64 oranda şeriatçı akımların eğitimde etkili olduğu kabul görmektedir. Bu sorunların yanında öğretmenler, dinsel kimliklerin tanınmasıyla (yüzde 67) etnik kimliklerin tanınmasına (yüzde 59) da önem vermektedir. İsteyenlerin ana dilde eğitim görmelerini önerenlerin oranı ise yüzde 61'e ulaşmaktadır."

       Araştırmanın "Kültürel Eğilimler" başlığını taşıyan bölümünde, öğretmenlerin gazete tercihleri şöyle sıralandı:
       "Milliyet (yüzde 21), Cumhuriyet (yüzde 17), Hürriyet (yüzde 11), Sabah (yüzde 8), Radikal ve Yeni Yüzyıl (yüzde 4'er), Türkiye (yüzde 3), Zaman (yüzde 1). Deneklerin yüzde 8'lik bölümü gazete okumaadığını belirtirken, Milliyet ve Sabah okuyucularının oranı kentten köye doğru azalmakta, Cumhuriyet okurlarının oranı ise artmaktadır."