İSTANBUL BOĞAZI BABANIZIN MALI MI?
PARANIZ BATSIN
Rus, Yunan, Bulgar ve Güney Kıbrıslı nakliye şirketleri "zarar" ettikleri iddiasıyla güvenli geçiş için sıra beklemeden Boğaz’a dalacakmış
ÖNAY YILMAZ
İstanbul Boğazı’nda 1995 yılından sonra uygulanan emniyetli geçişler semerisini vermeye başladı. Nassia adlı Rum bandıralı tankerin başka bir şileple 1994 yılında çarpışmasından sonra alınan karar üzerine Boğaz, çift yönlü tanker trafiğine kapatıldı ve o günden bu yana gemi çarpışmalarına rastlanmadı.
Boru hattı bahanesi
Ancak para kaybetme kaygısına düşen yabancı bandıralı gemiler kıyameti koparıyor. Başta Rusya olmak üzere Bulgaristan, Güney Kıbrıs ve Yunanistan bandıralı gemiler, İstanbul Boğazı’nın girişlerinde beklemeye tahammül edemiyor, Türkiye’yi sürekli Uluslararası Denizcilik Örgütü’ne (IMO) şikayet ediyorlar. Zarara uğradıklarını, Türkiye’nin petrol boru hattına yüklenmek için geçişleri zorlaştırdığını iddia ediyorlar.
En ucuz boğaz Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Genel Müdürü Hücum Tulgar, bu şikayetlerin doğru olmadığını belirterek şunları söyledi: "Gemilerin beklemesi para kaybına sebebiyet veriyor. Limana geç giderse tonaja bağlı olarak 10 bin dolardan 100 bin dolara kadar ceza ödüyorlar. Ama Boğaz’ın da bir hacmi var. İlk gelen ilk geçer prensibine göre gemileri kuzeyde ve güneyde bekletip, sırayla geçiş izni veriyoruz. Bu uygulamanın sebebi ise tamamen emniyet."
İstanbul Boğazı’nın yabancı gemilerden alınan geçiş ücreti konusunda dünyanın en ucuz boğazı olduğunu da anlatan Tulgar şöyle devam etti:
"Korint Kanalı, iki, Süveyş Kanalı ise 10 kat daha pahalı. Üstelik İstanbul Boğazı doğal bir su yolu. Riski daha büyük. Şimdi radar sistemi gelecek, maliyetler artacak ama geçiş ücreti artmıyor. Bu dengesiz bir durum." Türkiye’de 50 bin tonluk bir geminin geçiş ücretinin 15 bin 600
dolar, Korint Kanalı’nda ise 29 bin 550 dolar olduğunu anlatan Tulgar, "Süveyş en pahalısı. 5 bin tona kadar ücret, 6 dolardır. Bizde ise 1 doların altında. İkinci 5 bine ayrı bir hesap gelir. Gemi 50 bin tonluksa fiyatı, kadameli olarak artar. Kısacası gemi 50 bin tonluk olursa onlar bizim 10 katımız kadar para alırlar" diye konuştu.
DEHŞETE SON İSTANBUL Boğazı’ndan son 50 yılda meydana gelen 13 kazada 128 kişi can verdi. Gemilerden tonlarca petrol ve amonyak denize karıştı. Lübnan bandıralı gemi taşıdığı 22 bin koyunla birlikte sulara gömüldü. Tankerlerin çarpışması sırasında çıkan yangınlar nedeniyle İstanbul felaketin eşiğinden döndü. Sıralı geçişin uygulamaya sokulduğu 1999’dan sonra Boğaz’da tek bir kaza bile olmadı.
İSTANBUL