Sağın kalesi sarsılıyor

Bursa'nın AP - DYP çizgisindeki geleneksel tercihi bu kez değişecek gibi... Seçmen DSP'yi birinci sıraya yerleştirmeye hazırlanıyor

Atilla Özsever


AP - DYP çizgisinin kalesi olarak bilinen Bursa'da, DYP'li Bakan Turan Tayan'ın ANAP'tan aday olması, DYP'den seçilen Cavit Çağlar'ın milletvekilliğini bırakması ve önseçim kargaşası, DYP'nin il teşkilatında huzursuzluk yaratmış. Tayan önseçimde birinci seçilmesine rağmen, listede geri sıralara konacağını hissedince, ANAP'a geçti. DYP'de ilk sıraya kontenjandan Oğuz Tezmen getirildi.
ANAP'ta da İl Başkanı Mehmet Gedik, ilk sırayı beklerken, Evcil olayına karışması nedeniyle listeye giremedi. DYP'den gelen Tayan böylece ilk sıraya oturdu. ANAP'ta ikinci sıraya FP'den gelen Ertuğrul Yalçınbayır yerleştirildi.
Merkez sağ parti teşkilatlarındaki bu karışıklığın ve küskünlüğün seçim çalışmalarını etkilediği ve özellikle geçen seçimlerde dört milletvekili çıkararak Bursa'da birinci parti olan DYP'ye oy kaybettireceği öne sürülüyor.
Kahvelerde yapılan sohbetlerde, Meclis'teki tüm partiler birbirine benzetiliyor. İnsanların gönül rahatlığı ile oy vermeyeceği, ancak zorunluluk nedeniyle oy kullanacağı ifade ediliyor. Vatandaş, yolsuzluktan, hırsızlıktan, talandan bıkmış gibi gözüküyor. Bu nedenle "dürüstlük" önem kazanıyor. DSP lideri Ecevit'in de "dürüst" imajı, şimdiye kadar tek başına denenmemiş olması, Bursalı seçmeni etkiliyor.
DSP İl Başkanı Ayhan Turan, büro eşyaları satan büyük bir işyerinin sahibi. Kendisi bizi DSP İl Merkezi yerine işyerinde kabul etti. Turan'ın işyeri ile DSP İl Merkezi arasında 100 metrelik bir mesafe var. DSP'de kayıtlı üye sayısı 150'ye ulaşmadığı için il kongresi yapılmamış. Ayhan Turan, atama ile gelmiş.
DSP'li Turan'ın ilginç bir iddiası var:
"Bayrağı MHP'ye, camiyi RP'ye kaptırdık. Ülkesini seven her insan milliyetçidir. Irkçı bir milliyetçiliği değil, ulusal sol anlamında bir milliyetçiliği benimsiyoruz. İnançlara da saygılıyız. Bu kesimlerin de oylarını alacağız..."
Bursa'da seçimin nabzını tuttuğumuz günlerde DYP lideri Tansu Çiller de, bu ile uğradı. İlahiyat Fakültesi konferans salonunda DYP'li adayların tanıtıldığı toplantıda fazla heyecan ve coşku yoktu. Çiller, konuşmasının bir yerinde ünlü gaflarından birini yaparak "söz işitmiş" yerine "söz görmüş" dedi. Salonda türbanlı kız öğrenciler de vardı. Hangi partiye oy vereceklerini sorduğumuzda, bir kısmı "DYP", bir kısmı da "FP" dedi.
İşçilerin, işsizlerin, kayıtdışı ekonominin yoğun olduğu Bursa'da, Türk - İş Bölge Temsilcisi Mehmet Kanca'yı da ziyaret ettik. Kanca'nın görüşleri şöyle:
"Kontenjan ve ön seçim kargaşası nedeniyle DYP ve ANAP'ta küskünler var. DSP ise, örgütlenmekten ve toplumsal örgütlerle ilişki kurmaktan çekiniyor. Buradaki 22 şube başkanı, benim DSP'den aday olmam için ısrar etti. Aday oldum ancak listeye dahi alınmadım. Bursa'da DSP dört ya da beş milletvekilliğiyle birinci parti olur, FP üç milletvekilliğini korur, ANAP üçü rahat çıkarır, DYP ise iki ya da en fazla üç alır. CHP, barajı geçerse bir milletvekilli çıkarır."
CHP'nin Bursa'da ilk sıradaki adayı, CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Güldal Okuducu. Güldal Hanım, seçim çalışmaları sırasında işyerlerindeki DSP oylarını CHP'ye transfer ettiklerini iddia etti. CHP il örgütü, çok sıkı çalışıyor. Çeşitli çevrelerin "CHP barajı aşamaz" iddiaları, örgütü adeta kamçılamış.
25 bin memurun görev yaptığı Bursa'da, kamu çalışanlarının da görüşlerini aldık. KESK'e bağlı Şubeler Platformu'nun toplantısında şu değerlendirmeler yapıldı:
"Kamu emekçileri, ilk kez kendi çıkarlarını gözeterek kiminle birlikte olmayacaklarını düşünüp, oy kullanacaklar. Bizim oylarımız, özgürlükten, demokrasiden, barıştan, emekten yana olan partilere gidecek. ÖDP, EMEP, İP, HADEP gibi partiler ciddi uğraş veriyor. HADEP dışındaki bu sol partilerin Türkiye genelindeki oy oranı yüzde beş ile altıyı bulursa, önümüzdeki seçimler için ciddi bir potansiyel oluşabilir."

Bursa

İlçeleri: Büyükşehir, Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım, Büyükorhan, Gemlik, Gürsu, Harmancık, İnegöl, İznik, Karacabey, Keles, Kestel, Mudanya, M. Kemalpaşa, Orhaneli, Orhangazi, Yenişehir.
Nüfusu: 1.958.529
Milli Gelirden Aldığı Pay: 3442 USD
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 1.159.716 / 1.288.836
1995'te Seçime Katılma Oranı: %89.1
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oranı: DYP 244.831 (%24.5), ANAP 215.920 (%21.7), DSP 210.010 (%21.1), RP 187.077 (%18.8), CHP 58.353 (%5.8), MHP 54.079 (%5.4), HADEP 13.667 (%1.4), MP 3.422 (%0.3), YDH 3,183 (%0.3), YDP 2.852 (%0.3), İP 1.709 (%0.2), YP 1.224 (%0.1).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: Cavit Çağlar (DYP), Turhan Tayan (DYP), Ali Osman Sönmez (DYP), A. Kadir Cenkçiler (DYP), İlhan Kesici (ANAP), İbrahim Yazıcı (ANAP), Feridun Pehlivan (ANAP), Hayati Korkmaz (DSP), Ali Rahmi Beyreli (DSP), Yüksel Aksu (DSP), Cemal Külahlı (RP), Mehmet Altan Karapaşaoğlu (RP), Ertuğrul Yalçınbayır (RP), Yahya Şimşek (CHP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 16.