Yeni merkezler kuruluyor

Araştırma şirketi Forrester'in analisti John C. McCarthy'nin tespitlerine göre, 2015 yılında Batı ülkelerine mensup 3.3 milyon beyaz yakalı işçinin 136 milyar dolarlık maaşı, gelişmekte olan ülkelerdeki rakiplerinin cebine gidecek. Bunun en önemli nedeni ise 20 yıl önce başlayan bu 'küresel iş akımı' sonucu, bazı ürünlerde üretimin, 'maliyet' sorunları nedeni ile giderek daha fazla doğuya kayması.
En büyük kayma ise ABD'li şirketlerde görülüyor. Bazı tespitlere göre 'dar görüşlü' ve 'Amerikan işgücüne ihanet' olarak nitelenen bu gelişme sonucu sadece 2000 yılında 27 bin kadar teknoloji işi dışarıya kaydırıldı. Bu gelişmenin nedenini Microsoft'un ikinci ismi Brian Valentine şöyle özetliyor: "Hindistan'da bugün kaliteli bir işi yüzde 50 - 60 daha az maliyetle karşılayabilirsiniz. Bu iki kişiye bir kişilik ücret demek."

Avrupalılar da gidiyor
Global iş akışı aslında yeni değil. Ancak yeni boyutlar kazanıyor. Daha önceleri ağırlıklı olarak teknoloji dışı sektörlerde üretim tesisleri doğu ülkelerine kaydırılmıştı. Sonuç, batıda sayıları artan nitelikli işsizler ordusu!
ABD'den başlayan göçe, son yıllarda Avrupalı şirketler de katıldı. Hollanda'lı elektronik firması Philips, Ar - Ge bölümünü Şangay'daki ofisine taşıdı. Fransız ve Alman şirketleri de Rusya ve Doğu Avrupa'da çağrı merkezleri açıyor. Intel ve Texas Instruments gibi firmalar hızlı bir şekilde iyi eğitilmiş Hindistan ve Çin'li mühendisleri işe alarak onlara çip dizayn ettiriyorlar. HSBC Hindistan ve Çin'de büyük ofisler açtı.

Sigortaya gidiyorlar
Hewlett - Packard, IBM, Dell ve Microsoft gibi büyük şirketlerin işlerinin önemli bir kısmını aktarmaları sonucu Hindistan, Çin, Rusya gibi ülkelerde yeni Silikon Vadileri ortaya çıkıyor. 'Global iş akışı' adı verilen bu yeni trend ile ABD ve diğer gelişmiş Batı ülkelerindeki iş olanakları da gelişmekte olan ülkelerdeki genç, iyi eğitim görmüş ve ucuz işçilere geçiyor.
Firmalar yoğun olarak Çin, Rusya ve Vietnam gibi ülkelere gidiyor. Tekstil ve imalat sanayiinin diğer sektöründeki fabrikalar kapanıyor. Bunun sonucu her hafta 400 bin kişi daha işsizlik sigortası ödemesi için başvuruyor.

Teknoloji devlerinin, ABD'de bir çalışana saat ücreti olarak 100 dolar ödemektense Hindistan'da aynı niteliklere sahip bir elemana 20 dolar vermeyi tercih etmeleri, Batı ülkelerinin yüksek teknolojideki çekirdek işlerin gelişmekte olan ülkelere kayması, 'teknolojinin merkezi' kabul edilen Silikon Vadisi'ni olumsuz etkiliyor. Silikon Vadisi'nde bulunan binaların yarısı boş durumda kiracı beklerken kira fiyatları da 2000 yılından bu yana altı kat azaldı.