Ticaret savaşını körüklüyor

ABD Başkanı Donald Trump, Çin’e daha önce açıkladığı tarifelere misillemeyle karşılık vermesi nedeniyle 200 milyar dolarlık daha gümrük vergisi uygulanması talimatını verdi.

Trump, Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamasında, ABD Ticaret Temsilciliği’ne (USTR) 200 milyar dolarlık ek gümrük vergisi getirilecek Çin menşeli ürünleri belirlemesi yönünde direktif verdiğini bildirdi. Çin’in, ABD’nin 6 Temmuz’da yürürlüğe girecek 50 milyar dolarlık tarifelerine eşdeğer karşı tarifeler açıklamasını sert dille eleştiren Trump, şunları kaydetti:

“Öyle görünüyor ki Çin’in, Amerika’nın fikri mülkiyet hakları ve teknolojisine yönelik adaletsiz uygulamalarını değiştirmeye hiç niyeti yok. Bu uygulamaları değiştirmek yerine hiçbir yanlışı olmayan Amerikan şirketlerini, çalışanlarını ve çiftçileri tehdit ediyor.”

Kaldığı yerden devam

ABD - Çin ticaretinin daha eşit bir seviyede olması gerektiğini belirten Trump, “Bu nedenle USTR’ye, yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulanacak 200 milyar dolarlık Çin menşeli ürünü belirlemesi direktifini verdim. Bu tarifeler, Çin uygulamalarını değiştirmeyi reddederse ve yakın zamanda açıkladığı tarifeleri hayata geçirmekte ısrar ederse, yasal süreç tamamlandıktan sonra yürürlüğe girecek” dedi.

Washington yönetimi, geçen cuma, Çin’den ithal edilen 50 milyar dolar değerindeki bini aşkın teknoloji ürününe 6 Temmuz 2018’den itibaren yüzde 25 ek gümrük tarifesi uygulanacağı duyurmuştu. Ardından Çin de, ABD’den ithal ettiği 50 milyar dolarlık 659 ürüne % 25 gümrük uygulayacağını bildirmişti.

ABD ile Çin arasında ticaret savaşı, Trump’ın martta ithal çelik ve alüminyuma yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmesiyle başladı. Çin cevaben, ABD menşeli 128 ürüne yüzde 15 ila yüzde 25 tarife getirdi.

Bu gelişmenin hemen ardından ABD yönetimi, Çin’in, Amerikalı şirketlerin teknolojilerini ve fikri mülkiyetlerini ele geçirmeye yönelik usulsüz faaliyetleri gerekçesiyle bini aşkın Çin menşeli ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi getirmeyi planladığını açıkladı.

Çin de ABD’den ithal edilen 50 milyar dolar tutarındaki ürüne yüzde 25 gümrük vergisi getirileceğini bildirdi. Çin’in misilleme listesi, viski, puro, tütün, dana eti, plastik, buğday, elektrikli araçlar, kimyasal maddeler, otomotiv, hava araçları ve soya fasulyesi gibi 106 Amerikan menşeli ürünü kapsıyor. Müzakerelerde ticaret bariyerleri askıya alınıyorken, yeni kararla ticaret savaşları yine alevlendi.

‘SATIŞ KÜRESEL, BİZE ÖZGÜ DEĞİL’

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek dolar/TL’nin 4.76’lı seviyelerin üzerine çıkmasının ardından, sürecin Türkiye’ye özgü olmadığını, küresel bir satış dalgası olduğunu söyledi. Şimşek Twitter’den yaptığı açıklamada, “Küresel bir dalga! Ülkemize özgü değil... Korumacılık (ticaret savaşları) endişesi etkili. Örneğin, Güney Afrika para birimi rand yüzde 1.6 aşağıda. Çin borsası yaklaşık yüzde 5 düştü. Avrupa borsaları düşüşte” dedi. Şimşek ayrıca Merkez Bankası’nın gerekli adımları attığına da dikkat çekerek, “Seçim belirsizliği azaltacak. Tedbir aldık, alıyoruz” dedi.

Gelişmekte olan ülke piyasaları, ABD ile Çin gerilimi endişesiyle satış baskısı altında. Satış baskıyla dolar/TL dün güne başladığı 4.72 seviyesinden 4.76’ya kadar çıktı.