Tiyatro oyunu gerçek hayata dönüşürse

Tiyatro Hayal Perdesi, dünyanın en önemli sanat olaylarından Edinburgh Tiyatro Festivali’nde son iki senedir Türkiye’yi tek başına temsil ediyor. 2013 yılında kurulan ve Boris Vian oyunu ‘İmparatorluk Kuranlar yahut Şümürz’le yurtiçinde olduğu gibi yurtdışında da saygın eleştirmenlerin övgülerini alan kumpanya, bu yıl başka bir önemli tiyatro festivali olan Avignon Off’ta ‘Şümürz’ün yanı sıra yeni oyunları ‘Üç Kız Kardeş’le de övgüleri topladı. ‘Üç Kız Kardeş’i 24 Ekim, 7 ve 21 Kasım tarihlerinde Salon İKSV’de, 28 Ekim’de ise Sahne Pulcherie’de sahneleyecek tiyatronun kurucusu oyuncu Selin İşcan ile bir araya geldik.

Edinburgh ve Avignon’da sahne almak nasıldı?

Bu sene aklımda Edinburgh yoktu çünkü maddi açıdan kolay değil yurtdışı turnesine çıkmak. Ancak İskoçya Fransız Kültür Enstitüsü’nden davet geldi. Edinburgh’e iyi ki gitmişiz çünkü harika geçti. Avignon’da ise bizim için çok harika bir şey oldu; Gilles Costaz geldi bizi izlemeye. Önemli bir dramaturg ve eleştirmen. Bizi yazması oyunumuzun kaderini değiştirdi. Gidersin, az seyircin olur, seyirci beğenmez, zaten Türkçe, üst yazıyla oynanıyor, onlar için çok yeni bir şey. Üç defa bis yapıyorduk, seyirci bizi dışarıda bekliyordu, ağlıyordu, sarılıyordu.

Darbe girişimi de turnenize denk geldi.

Avignon’da ‘Üç Kız Kardeş’ bitip ‘İmparatorluk Kuranlar’ başlayacakken darbe girişimi oldu, oyuncularımız geldi ama devlet memuru oldukları için geri çağrıldılar. Festivale 20 yıl sonra gidilmiş, yarım bırakıp gitmek skandal olacaktı. Edinburgh’a gitmemiz için de bir sürü özel izinler alındı, oradaki Fransız konsolosu Türkiye’ye mektuplar yazdı. Devlette konuşulmadık makam sanırım kalmadı. Bu sayede devlet erkanı da Edinburgh ve Avignon’da çok önemli festivaller olduğunu ve bir Türk topluluğunun buralara katılacağını da öğrenmiş oldu.

Henüz izlememiş olanlar için ‘Üç Kız Kardeş’i nasıl anlatırsınız?

Çehov’un ‘Üç Kız Kardeş’inin uyarlaması, yönetmenimiz Aleksandar Popovski’nin dramaturgu ile birlikte yaptığı. Sahne açıldığında üç kadın görüyoruz, bir süre sonra anlıyoruz ki onlar üç aktris. Belirsiz bir ülkenin sınırında, gümrükte sıkışmış durumdalar. Sınırda polislere anlatmaya çalışıyorlar, “Biz aktrisiz, hayır mültecisiniz”. Bunun dışındaki bölümlerin hepsi Çehov’un metninden. Dördüncü perdeyi banttan erkek karakterleri vererek oynuyorlar, oyuncu olduklarını kanıtlamak için.

Sınırda sıkışmış mültecilik Türkiye’de insanların bir korkusu şu anda.

Bizzat yaşadım neredeyse bunu. Havaalanındayız, Fringe’e gitmeye çalışıyoruz. Belgelerimiz burada, izin kağıtlarımız burada, Edinburgh’de bir festival var, biz programdayız, biletlerimiz satışta. Bir şey olur, hayır der, gidemezsin, olabilirdi bu. Çok tuhaftı.

Finansal destek nereden geliyor?

Geçen yıl yalnızca Edinburgh Fringe Festivali’ne katıldığımız için bu yılki gibi beş hafta değil; iki haftalık bir yolculuktu ve yeterli derecede destek veren kurumlar vardı. Bu sene ise öyle olmadı; oyuncuların özverisi de dahil olmak üzere; büyük bölümünü Hayal Perdesi karşıladı. Beşiktaş Belediyesi ve Western Union bize iki senedir destek oluyor. Kültür Bakanlığı Avignon uçak biletlerini karşıladı. Bunun için de Fransa Kültür Ataşesi Serra Altun’a teşekkür ederim. Bir de Edinburgh’da Başkonsolosumuz Sayın Selim Lütfi Turgut’a çok teşekkür etmek istiyorum. Fransız Kültür’le de geçen sene o bizi tanıştırdı, bu sayede bu sene davet aldık. Makedonya Kültür Bakanlığı da bize maddi destekte bulundu.