Trump’tan ‘tarihi’ ziyaret

İlk yurtdışı gezisinin Suudi Arabistan ayağını tamamlayan ABD Başkanı Donald Trump, dün İsrail’e geçti. Tel Aviv kenti yakınlarındaki Ben Gurion havalimanında, İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ve Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından törenle karşılanan Trump, “İsrail’e ziyaretimin asıl sebebi, ABD ile İsrail arasındaki ilişkinin bozulmasının imkansız olduğunu göstermek için” dedi. İsrail Başbakanı Netanyahu da, Trump’ın Ziyaretini, “tarihi” olarak nitelendirerek, “Daha önce hiçbir ABD lideri ilk yurtdışı gezisini İsrail’e yapmamıştı. Bu bizim için tarihi bir ziyarettir” dedi.

Trump, havaalanından sonra “Ağlama Duvarı”nı ziyaret etti. Eşi Melania, kızı Ivanka ve danışmanlığını yürüten damadı Jared Kusher ile ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın eşlik ettiği Trump, görevdeyken Ağlama Duvarı’nı ziyaret eden ilk ABD başkanı oldu. Trump, tek başına dua ederken, Melania ve Ivanka Trump ise, duvarın kadınlar için ayrılan bölümüne girdi. Bu konu, gezi öncesi tartışma yaratmış, Melania ve Ivanka’nın erkekler bölümüne gireceği iddia edilmişti.

Batı Şeria’nın Beytullahim kentine geçmesi ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmesi beklenen Trump, Tel Aviv’de barış mesajları verdi. Trump, “Son günlerde yaptığım ziyaretlerde yeni umutlar gördüm. Önümüzde, bu bölgede terörü bitirmek, güven, istikrar ve barışı sağlamak için eşsiz bir fırsat var. Ancak bunu birlikte çalışarak yapabiliriz. Başka yolumuz yok. Biz İsrail’i seviyor ve saygı duyuyoruz” ifadelerini kullandı.

Ortadoğu ittifakı

Bununla birlikte Reuters’a konuşan İsrail Havacılık Kurumu’ndan bir yetkili, Trump’ın Suudi Arabistan’dan İsrail’e yaptığı direkt uçuşun, söz konusu rotada gerçekleşen ilk uçuş olabileceğini söyledi. Zira iki ülke arasında diplomatik ilişki bulunmuyor. İsrail Başbakanı Netanyahu da buna değinerek, “Umarım bir gün İsrail başbakanı, Tel Aviv’den Riyad’a uçabilir” ifadesini kullandı.

Trump’ın Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da katıldığı son zirve, 55 ülkeden temsilcilerin yer aldığı “ABD-Arap ve İslam Ülkeleri Zirvesi” olmuştu. Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun temsil ettiği zirve “Riyad Deklarasyonu” ile sona erdi. Deklarasyonda, terörle mücadele yapılarak güven, istikrar ve barışın sağlanması için Arap ve İslam ülkelerinin ABD ile koordinasyon içinde olması, birçok alanda ortak hareket edilmesi kararı alındığı belirtildi. Ortadoğu ile dünyada barış ve güven sağlanması için “Stratejik Ortadoğu İttifakı” kurulmasıyla ilgili çabalara sıcak bakıldığı, ittifakın kuruluş çalışmalarının 2018’e kadar tamamlanmasının planlandığı da ifade edildi.

İran’a sert tepki

Öte yandan İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin ile görüşmesi sonrasında düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan ABD Başkanı Trump, “İran’ın nükleer silah edinmesine izin verilmemeli. İran, bölgedeki katil terör örgütlerine verdiği maddi desteği ve askeri eğitimi derhal durdurmalı” dedi. ABD ve İsrail’in, başta İran ve terör örgütü DAEŞ olmak üzere birçok tehditle karşı karşıya olduğunu söyleyen Trump, “İsrail ve ABD, DAEŞ ve başka terör örgütleri olmak üzere birçok tehditle karşı karşıya. Ayrıca sadece burada değil, dünyanın her tarafında terörü besleyen ve destekleyen İran gibi bir devletle de karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.

Bununla birlikte İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, Suudi Arabistan’da yapılan ABD-Arap ve İslam Ülkeleri Zirvesi’ni eleştirdi, bunun “siyasi değeri olmayan bir gösteri” olduğunu söyledi. Ruhani Ortadoğu’da İran’ın yardımı olmadan istikrarın imkansız olduğunu vurgularken, ABD ve Suudi Arabistan arasında imzalanan silah anlaşmasına da değindi ve “Suudi Arabistan’daki toplantı sadece bir şovdu. Hiçbir şekilde siyasi ya da pratik bir değeri yok. Terörizmi halkın parasını bir süper güce vererek çözemezsiniz” diye konuştu.