Tüp bebek hakkında 'yanlış' bilinenler

Tüp bebek tedavisi çiftleri strese sokabiliyor ve doğru olmayan pek çok bilgi tüp bebek tedavisiyle ilgili yanlış algılamalara neden oluyor. Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Müstecep Kavrut tüp bebek tedavisinde doğru bilinen yanlışları anlattı.

• Tüp bebek ağrılı bir tedavidir. (YANLIŞ)

Tüp bebek tedavisi, ağrılı bir tedavi değildir. Tedavi üç aşamadan oluşur. İlk aşama ilaçlarla yumurtaların geliştirilmesidir. Son yıllarda ilaç endüstrisindeki gelişmelerin sonucu olarak hastalar yumurta geliştirici iğneleri kolay ve ağrısız bir şekilde cilt altına kendileri yapıyor. İkinci aşama yumurtaların toplanması (OPU) ve laboratuvar ortamında eşlerden alınan spermle döllenerek (mikroenjeksiyon) oluşturulan embriyoların gelişiminin takibidir. Hafif ağrılı bir işlem olup, genellikle sedasyon-hafif anestezi altında yapılması tercih edilir. Üçüncü aşama laboratuvarda gelişen embriyolardan uygun olanların seçilerek rahim içine transfer edilmesidir. Yaklaşık 5-10 dakika süren ağrısız kolay bir işlem olup anestezi gerektirmez.

• Tedavisi istirahat gerektirir. (YANLIŞ)

Tüp bebek tedavisinde yatak istirahatinin başarıyı artırdığını gösteren tıbbi bir kanıt yok.

• İstenilen her yaşta tüp bebeğe başvurulabilir. (YANLIŞ)

Tüp bebek tedavisinde başarıyı belirleyen en önemli parametrelerden biri kadın yaşıdır. Yaş ilerledikçe yumurta kalitesi ve rezervi azalır.

• Sperm hücresi olmayan erkekler baba olamaz. (YANLIŞ)

Sperm hücreleri kadın yumurtalarından farklı olarak doğduktan sonra da testislerde üretilmeye devam eder. Günümüzde uygun koşullarda yapılan cerrahi sonrasında olguların yüzde 50’den fazlasında sperm elde edilebilir. Bu yolla elde edilen spermlerle tüp bebek tedavisi yapılarak, sperm hücresi olmayan erkekler baba olma şansı yakalayabilir.

• Tüp bebekte başarı oranı yüzde 100’dür. (YANLIŞ)

Tüp bebek tedavisinde başarı oranı yaş, yumurtalık rezervi ve üreme hücreleri (sperm ve yumurta) kalitesine bağlı olarak değişir. Genç ve iyi rezervli olgularda yüzde 65-70’lere kadar çıkarken, ileri yaş ve düşük over rezervli olgularda şans azalır.

• Yumurtaların tedavi ile toplanıyor olması erken menopoza girmeye neden olur. (YANLIŞ)

Gebeliğin beşinci ayında anne karnında bir kız çocuğu yaklaşık olarak 6 milyon yumurtaya sahipken doğduğunda bu sayı 1 milyona, ergenlikte ise yaklaşık 400 bine kadar düşer. Bunlardan 400-500 kadarı büyüyerek olgunlaşabilir ve yumurtlama aşamasına ulaşırlar. Görüleceği üzere geri kalan çok büyük kısmı programlanmış hücre ölümü ile kendiliğinden tükenir. Tüp bebek tedavisinde bu kullanılamayan yumurta havuzundan birçok yumurta olgunlaştırılarak toplanır. Yumurtaların tedavi ile toplanıyor olması bu nedenle erken menopoza girmeye neden olmaz.

• Tedavide kullanılan ilaçlar yani hormonlar kanser riskini artırır. (YANLIŞ)

Bugüne kadar bu ilaçların kanser riskini artırdığı gösterilmedi. Ailesinde başta meme kanseri olmak üzere kadınlık hormonlarına duyarlı kanser öyküsü olanların, ilaçları düşük dozda hekim kontrolünde kullanmaları ve düzenli kontrollerini yaptırmaları önerilir.