Umutlar ‘Torba’dan düştü

Meclis’in siyasi gelişmeler nedeniyle tatil edilmesi umudunu torba yasa tasarısına bağlayan milyonlarca vatandaş için hayal kırıklığı oldu. 35 bin öğretmen atamasını bekleyen yüz binlerce öğretmen, Soma’daki faciada eşlerini ve çocuklarını kaybeden yüzlerce aile, vergi borç ve cezalarının affedilmesi için sabırsızlanan yüz binlerce vatandaş, haklarının iyileştirileceğini umut eden 2 milyonu aşkın taşeron çalışan, TBMM’nin 1 Ekim’de açılmasını beklemek zorunda kalacak.
Genel Kurul’da önceki gece sabah 02.30’a kadar süren görüşmelerinde torba tasarının 126. maddesini de kapsayan 5. bölümü görüşülerek kabul edildi. Torba yasada görüşmeleri yarım kalan düzenlemeler şunlar:

Somalılar bekleyecek
- İşçilerin yeraltındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecek. Yeraltı maden işlerinde çalışan işçilerin emeklilik yaşı 55’ten 50’ye düşürülecek.
- Yeraltında yapılan işlerde çalışan sigortalıların, fiilen çalışmadıkları ücretli izin, yıllık izin ile resmi tatil günleri de fiili hizmet süresi zammı kapsamında olacak.
- Soma’daki maden faciasında hayatını kaybeden sigortalıların SGK’ya olan her türlü borçları silinecek. Ölüm geliri bağlanan hak sahiplerine prim ödeme şartı aranmaksızın ölüm aylığı bağlanacak.
- Maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi olmak üzere, toplam bir kişi kamuda istihdam edilecek.
- Paralel kadroların tasfiyesi olarak tartışılan ve mahkemelerin üst düzey kamu görevlileri hakkında verdiği atama, görevden alma, yer değiştirme, görev ve unvan değişikliğiyle ilgili iptal ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararların gereği iki yıl içinde yerine getirilecek; iki yıl sonunda da başka bir kadroya atanacak.
- İnternet erişimi, engellenmesi kararında azami süre 24 saatten 4 saate inecek.

5 özelleştirmeye af
- Beş eski özelleştirmeyle ilgili hayata geçirmenin mümkün olmadığı yargı kararları yok hükmünde sayılacak. Özelleştirme uygulamaları; TÜPRAŞ’ın yüzde 14.6’lık hissesi, Seydişehir Eti Alüminyum, TDİ Kuşadası Limanı, TDİ Çeşme Limanı ve Balıkesir SEKA İşletmesi’ni kapsıyor.
- 2014’ün birinci taksiti de dâhil olmak üzere emlak vergisi borçlarını ödemeyenlere, peşin veya 36 ay içinde 18 taksitle ödeme imkanı getirilecek.

Yalı vergisi geliyor
- Ev ve işyeri olarak kullanılan Boğaziçi’ndeki köşk ve yalılar da emlak vergisini tam ödeyecek. Boğaziçi’nin Türkiye yakasında 193, Avrupa yakasında 173 olmak üzere eski yapıt niteliğinde 366 yalı bulunuyor.
- Risale-i Nur basım hakkı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na verilecek.
- Bütün sigortalılar için doğum borçlanması hakkı 3’e çıkacak. Böylece kadınlar 6 yıl erken emekli olabilecek.
- SGK, üç tüp bebek için yapılacak harcamaları karşılayacak.
- 28 Şubat sürecinde disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erenler, memuriyete dönebilecek.
- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcut ve ortaklardan alacakları, beyan edilen tutar üzerinden yüzde üç vergi hesaplanarak düzeltme yapılabilecek. Muhalefet partileri bu düzenleme için “Bu 17 Aralık, Reza Zarrab affı” eleştirisi yaptı.
- Araç muayenesini zamanında yaptırmamış olanlar, 31 Aralık 2014’e kadar araç muayenesini yaptırırsa aylık yüzde 5 ceza yerine kanunun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon farkını; yayımı izleyen aylarda ise aylık yüzde 1 farkı ödeyecek.
- Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecek.

Atamalar durdu
- Bazı kamu alacaklarında faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı Yİ-ÜFE oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Ancak vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak; vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek.
- Yasayla 31 Aralık 2014’e kadar 35 bin öğretmen atanacaktı ama görüşmeler yarım kaldığı için atamalar yapılmayacak.

Bağ-Kur’luya kötü haber
Torba yasa içinde kabul edilen düzenlemeler şunlar:
Yaklaşık 1.5 milyon borçlu Bağ-Kur’lu için getirilen kolaylıklar kaldırıldı; birikmiş Bağ-Kur prim borcunda peşin ödemeye enflasyon kadar faiz ödenmesi benimsendi. Son dakika önergesiyle öğrencilerin cemaat yurtlarına mecbur kalmamaları için belediyelere, “orta ve yükseköğrenim öğrenci yurdu” yapma yetkisi veren maddede değişikliğe gidildi. Değişiklikle belediyeler vakıf, birlik gibi kuruluşlara yardım yapabilecek.
Önergeyle borsada işlem görmek üzere ithal edilen tabii inci ve kültür incileri ile işlenmiş olsun olmasın elmaslar ÖTV kapsamı dışına çıkarıldı.